Rocky Linux چیست؟ آشنایی کامل با سیستم عامل Rocky Linux
برای مدت‌های طولانی CentOS یک انتخاب قابل اعتماد برای توزیع لینوکس به‌ویژه برای سرورها بود. دلیل آن هم این بوده که یک نسخه رایگان از لینوکس Red Hat Enterprise به شمار می‌رفت. با این حال، تحولات جامعه CentOS را تغییر داد و منجر به تولید زیرمجموعه Rocky Linux شد. این سیستم عامل پایدار و کاربرپسند بوده اما شاید هنوز برای قضاوت در مورد آن زود باشد. تا انتهای این مقاله با ما باشید تا با این توزیع جدید آشنا شویم و بررسی کنیم برترین ویژگی‌های Rocky Linux چیست.
لینوکس چیست؟
لینوکس یکی از قوی‌ترین سیستم عامل های متن باز در دنیا است. سیستم عامل همان نرم‌افزاری بوده که بین بخش‌های سخت‌افزاری کامپیوتر و کاربر ارتباط برقرار می‌کند. لینوکس هم یکی از این رابط‌های کامپیوتری مانند ویندوز به شمار می‌رود. علت اصلی محبوبیت لینوکس این است که کد منبع آن متن باز است و هر برنامه‌نویسی می‌تواند روی آن تغییرات دلخواه خود را پیاده کند.
علاوه بر این، استفاده از آن رایگان بوده که بر محبوبیتش اضافه می‌کند. این سیستم عامل می‌تواند روی هر دستگاهی از کامپیوتر گرفته تا گوشی موبایل توسعه پیدا کند. همان‌طور که گفتیم کد منبع لینوکس به‌طور کامل قابل دسترسی است؛ بنابراین هر فرد با توجه به نیاز و تخصصش می‌تواند روی آن تغییرات دلخواه خود را اعمال کند. هر بار که این تغییرات اعمال می‌شوند یک تابع از لینوکس در دسترس قرار می‌گیرد.
توابع لینوکس چیست؟
توابع لینوکس همان Linux Distro هایی هستند که توسط برنامه نویسان مختلف تهیه شده‌اند. هر تابع دارای بخش‌های مختلفی شامل هسته لینوکس که اساس و پایه سیستم عامل بوده، برنامه‌ها و دستورات رابط، سرور، محیط دسکتاپ و سایر نرم‌افزارهای دیگر است.
توابع مختلف که به نام توزیع لینوکس هم شناخته می‌شوند، مانند یک فضای کامل دارای نرم‌افزارها و مرورگرهای مختلف هستند؛ با این تفاوت که شما دسترسی نامحدودی برای هرگونه تغییرات دارید. اجازه دهید این مسئله را با یک مثال ساده شفاف‌تر کنیم.
فرض کنید شما در حال کار با سیستم عامل ویندوز هستید. در سیستم عامل ویندوز منوی استارت همیشه در سمت چپ پایین صفحه قرار دارد. نواری در پایین صفحه دسکتاپ هم مشاهده می‌شود که به آن Taskbar گفته می‌شود. دامنه تغییرات اعمال شده در ویندوز از سوی شما محدود است اما در لینوکس شما می‌توانید هر نوع تغییری را با نوشتن کد آن ایجاد کنید. به‌عنوان مثال می‌توانید منوی استارت را به سمت راست بالای صفحه منتقل کنید.
این مثال ساده به‌هیچ‌عنوان نمایانگر امکانات و دسترسی‌های شما در فضای لینوکس نیست. با این حال نشان می‌دهد که اگر دانش و اطلاعات کافی داشته باشید، می‌توانید هر خروجی دلخواهی را از آن دریافت کنید.
Rocky Linux چیست؟
Rocky Linux زیرمجموعه CentOS بوده که دارای قابلیت HPC است. این زیرمجموعه برای سرورها و برنامه‌های دسکتاپ گزینه بسیار مناسبی به شمار می‌رود. این سیستم عامل منبع باز و باینری است و با لینوکس تجاری Red Hat Enterprise سازگار است. راکی به‌عنوان یک جانشین غیر رسمی CentOS هم در نظر گرفته می‌شود.
این سیستم عامل برای اهداف مختلف مناسب بوده و یک گزینه پایدار و کاربرپسند برای کسب‌وکارها و کاربران خصوصی است. بنیاد نرم‌افزار Rocky Enterprise مسئولیت این تابع لینوکس را بر عهده دارد. گرگوری کورتزر که بنیان‌گذار CentOS بوده، این تابع جدید را مدیریت می‌کند. دلیل نام‌گذاری آن هم به احترام راکی ممک‌گاگ یکی از بنیان‌گذاران فقید CentOS بوده است.
تاریخچه Rocky Linux
زمانی که Red Hat به پشتیبانی از CentOS پایان داد، نیاز به یک توزیع رایگان جدید مبتنی بر RHEL به وجود آمد؛ بنابراین تابع CentOS Stream جایگزین آن شد اما همچنان کارایی لازم را نداشت. CentOS Stream از سال ۲۰۲۱ که منتشر شده به‌روزرسانی‌های زیادی را دریافت کرده است. این مسئله به این معنا بوده که برخی از موارد آن فاقد امنیت لازم است.
Rocky Linux در سال ۲۰۲۱ چند ماه پس از AlmaLinux منتشر شد. گرگوری کورتزر، اولین نسخه پایدار راکی لینوکس را در ۲۱ ژوئن ۲۰۲۱ به‌عنوان نسخه ۸٫۴ منتشر کرد. علت اینکه شماره نسخه منتشر شده بالا است این بوده که بر اساس RHEL تعیین شده است.
Rocky لینوکس یک شبیه‌سازی RHEL بوده که با سیستم باینری سازگار است و در حال حاضر توسط اسپانسرهای مالی بزرگ و قدرتمند پشتیبانی می‌شود. موفقیت راکی لینوکس به این بستگی دارد که آیا کاربران فعلی CentOS از سیستم عامل جدید استقبال می‌کنند یا خیر. با این حال شروع به کار آن بسیار امیدوارکننده بوده است.
نصب Rocky لینوکس
برای نصب این سیستم عامل باید چند اقدام را پیشاپیش انجام دهید. در ابتدا باید فایل Rocky Linux را دانلود کرده و روی یک فلش USB یا یک DVD که قابلیت بوت شدن دارد، انتقال دهید. کامپیوتر شما نیز از نظر سخت‌افزاری باید توانایی اجرای این سیستم را داشته باشد. اتصال اینترنت در طول نصب نیز مورد نیاز خواهد بود. مراحل نصب را می‌توانید از محیط‌های مختلفی مانند سرور، دسکتاپ و یا محیط‌های واسطه دیگر انجام داد.
- اولین اقدام قبل از شروع به نصب لینوکس این است که اطمینان حاصل کنید اولویت روت در تنظیمات بایوس سیستم شما روی فایل آماده شده قرار دارد. در این صورت در هنگام روشن کردن سیستم، صفحه بوت مورد نظر بالا آمده و می‌توانید گزینه Install Rocky Linux را انتخاب کنید.
- اولین انتخاب شما، مربوط به زبان نصب لینوکس است. در این قسمت زبانی که قرار است روند نصب را با آن طی کنید را انتخاب خواهید نمود و سپس با انتخاب دکمه Continue به مرحله بعدی می‌روید.
- در صفحه اصلی نصب، می‌توانید وارد بخش Time and Date شده و با انتخاب کشور خود، زمان و تاریخ سیستم را به‌روز کنید.
- در بخش اصلی می‌توانید محیط نصبی مورد نیاز را هم مشخص کنید. برای این کار روی گزینه Installation Source کلیک کنید و از بین گزینه‌های موجود (سرور، مینیمال، مجازی و...) یکی را برگزینید. در ستون سمت راست آن نیز می‌توانید نرم‌افزارهای ضروری که مورد نیازتان است انتخاب کنید تا در هنگام نصب لینوکس، به‌صورت خودکار پردازش شوند.
- برای پارتیشن بندی و انتخاب فضای نصب Rocky لینوکس، باید گزینه Installation Destination را انتخاب کنید. درصورتی‌که بخواهید سیستم به‌صورت پیش‌فرض نصب شود، تیک Automatic را فعال کنید.
- برای تغییرات مربوط به تنظیمات شبکه نیز می‌توانید وارد بخش Network and Hostname شده و تمامی گزینه‌های موجود را به‌دلخواه خود دوباره تعریف کنید.
- برای تعیین یک کاربر اصلی و دسترسی مستقیم به سیستم، باید یک کاربر روت ساخت. برای این منظور باید در قسمت User Settings، گزینه Root Password کلیک کنید و پسورد مورد نظر خود را انتخاب نمایید.
- بعد از تمام این تنظیمات، کافیست روی گزینه Begin Installation در پایین صفحه کلیک کنید تا عملیات نصب آغاز شود. در پایان با ریبوت کردن سیستم، نصب Rocky لینوکس به پایان می‌رسد.
مزایا و معایب Rocky چیست؟
مدت زمان زیادی از معرفی Rocky Linux نمی‌گذرد، بنابراین ارائه یک نمای کلی از مزایا و معایب آن کار راحتی نخواهد بود. با این حال چند ماه اول انتشار آن نشان داده که این سیستم پتانسیل موفقیت در سطح CentOS را دارد. برای بررسی مزایا و معایب این توزیع لینوکس، ادامه این بخش را از دست ندهید.
مزایای Rocky
- تیم توسعه دهنده: کاربران قبل از انتشار هم به تیم پشتیبانی Rocky لینوکس ایمان داشتند. گرگوری کورتز به‌عنوان یکی از بنیان‌گذاران CentOS، دقیقاً می‌داند که کاربران از چه چیزی استقبال خواهند کرد. این بدان معنا بوده که به‌خوبی از این توزیع جدید و کاربردهایی که کاربران انتظار داشته‌اند، آگاه بوده است.
- پایداری: پایداری همیشه یکی از مزیت‌های CentOS بوده است. تمرکز Rocky Linux هم روی همین موضوع است. سیستمی که به دلیل به‌روزرسانی‌های جدید به آرامی و بدون غافلگیری کار می‌کند.
- سازگاری: Rocky Linux با لینوکس Red Hat Enterprise سازگار باینری است و آن را به جایگزین بسیار خوبی تبدیل کرده است. تغییر از AlmaLinux، CentOS و سایر توابع نیز با ابزار migrate2rocky به آسانی ممکن است.
- منبع باز: سازگاری باینری تنها ویژگی نیست که راکی لینوکس دارد. ویژگی منبع باز بودن هم در جای خود باقی مانده است که برای همه کاربران مفید خواهد بود. اگر نسخه جدید لینوکس بتواند یک جامعه بزرگ و متعهد دیگر را متحد کند، هیچ چیز نباید مانع مدیریت امنیتی کامل و به‌روزرسانی‌های منظم باشد. کاربران امیدوار هستند که Rocky Linux بتواند همان کاری را که نسخه قبلی خود آغاز کرده بود، ادامه دهد.
معایب rocky
- تجربه کم: راکی لینوکس هنوز یک تازه وارد در این حوزه محسوب می‌شود. به همین دلیل است که مقادیر تجربی بسیار کمی درباره آن وجود دارد. گزارش‌های کاربران یا مستندات دقیق هنوز هم در دسترس نیستند. هنوز نمی‌توان به‌طور قطعی ارزیابی کرد که توزیع جدید لینوکس چقدر خوب است. این یک سقوط بزرگ است به‌خصوص برای شرکت‌هایی که به سیستم عامل خود متکی هستند.
- آینده نامشخص: عیب دیگر این توزیع این بوده که Rocky Linux هنوز در مراحل اولیه خود بوده اما در حال برنامه‌ریزی برای آینده است. اینکه آیا شرکت می‌تواند به‌روزرسانی‌های منظم را ارائه داده و جانشین‌های احتمالی دیگر را توسعه دهد، به بودجه زیادی نیاز دارد. شرکت‌های بزرگ در حال حاضر به‌عنوان اسپانسر مالی فعالیت می‌کنند با این حال باید دید که این حمایت تا چه زمانی ادامه خواهد داشت.
- به‌روز بودن: اگرچه به نظر می‌رسد که Rocky Linux نیز مانند CentOS به‌صورت پایدار اجرا می‌شود اما کمی زمان می‌برد تا جدیدترین به‌روزرسانی‌ها در دسترس قرار گیرند. اگر می‌خواهید همیشه به‌روز باشید، ممکن است لازم باشد به سراغ CentOS Stream بروید. دلیل آن هم این بوده که به‌روزرسانی‌های مکرری دارد. راکی لینوکس در مقایسه با آن با ثبات بیشتری کار می‌کند که این باعث افزایش اعتماد کاربران می‌شود. با این حال، توسعه‌دهندگان و کاربران قدرتمند ممکن است یک توزیع لینوکس جایگزین را ترجیح دهند.
سیستم عامل Rocky Linux برای چه کسانی مناسب است؟
سؤال مهمی که در این بین وجود دارد این است که سیستم عامل Rocky Linux برای چه افرادی مناسب است. گروه هدف این سیستم عامل از قبل مشخص بوده‌اند. شرکت‌ها و کاربران خصوصی که به یک نسخه لینوکس قابل اعتماد، کاربرپسند و رایگان نیاز دارند باید از جانشین CentOS هم رضایت داشته باشند.
عملکردهای کلیدی سازمانی، مقیاس بزرگ، ابر و محاسبات با عملکرد بالا یکپارچه شده و Rocky لینوکس را به لیست توابع پیشنهادی سرور لینوکس تبدیل کرده‌اند. شبیه‌سازی RHEL به‌ویژه برای شرکت‌ها قابل توجه است. شما یک جایگزین تقریباً معادل و سازگار با سیستم باینری دریافت می‌کنید که به‌صورت رایگان هم در دسترس شما قرار دارد.
جایگزین‌های سیستم عامل Rocky لینوکس
از مزایای سیستم عامل لینوکس می‌توان به تنوع توزیع‌های ساخته شده آن اشاره کرد. اگر از کار کردن با Rocky لینوکس راضی نباشید، می‌توان به‌سادگی توزیع‌های دیگری را انتخاب کنید که عملکردهای متفاوت‌تری نسبت به نسخه راکی دارند.
اوبونتو یکی از محبوب‌ترین توزیع‌های رایگان لینوکس است که محیط امن و پایدار آن، باعث شکل‌گیری گروه‌های طرفداری بسیاری شده است. این جامعه بزرگ برای رفع مشکلات بسیار مفید واقع شده است. محیط این سیستم عامل بسیار کاربرپسند است و از نظر بصری نیز جالب توجه است.
این سیستم عامل از سال ۲۰۱۵ در دسترس است و توسط شرکت نورنبرگ توسعه پیدا کرده و با الگو برداری از نسخه‌های پولی لینوکس SUSE، یک نمونه رایگان و منبع باز در اختیار مصرف‌کنندگان قرار داده است.
- AlmaLinux
این سیستم عامل نیز همانند راکی لینوکس در مسیر کسب جایگاه Centos در حال رقابت است و با مزایای بخصوصی که دارد، در بین کاربران محبوبیت پیدا کرده است. این سیستم عامل نیز نتیجه تلاش جمعی گروهی توسعه‌دهنده است که آن را به‌صورت رایگان در دسترس کاربران قرار داده‌اند.
سخن پایانی
حال که متوجه شدیم Rocky Linux چیست و چه ویژگی‌هایی دارد، می‌دانیم که راکی درست مانند CentOS یک راه عالی برای آشنایی با اکوسیستم Red Hat است؛ زیرا بسیاری از پایگاه داده تجاری RHEL را اجرا می‌کند. اگر علاقه‌مند به محاسبات علمی هستید، شاید بهتر باشد استفاده از این توزیع را نیز امتحان کنید. شاید در آینده شاهد اجرای این سیستم عامل روی ابرکامپیوترها هم باشیم. ازآنجایی‌که انتخاب توزیع ممکن است تا حدی روی عملکرد سرور شما تأثیر بگذارد، باید بهترین تابع را بر اساس سرور خود انتخاب کنید.
