وب‌سایت چیست و چگونه راه‌اندازی می‌شود؟ آشنایی با کاربردهای سایت
وب‌سایت‌ها اولین ابزارهای اینترنت هستند و در اشکال مختلف به کاربر نمایش داده می‌شوند. همین صفحه‌ای که پیش روی شماست و در حال مطالعه آن هستید، بخشی از یک وب‌سایت است. در ابتدای اینترنت، صفحات وب تنها صفحات متنی و غیرتعاملی بودند که فقط متن‌های بسیار ساده‌ای را نمایش می‌دادند؛ اما اگر بخواهید بدانید چرا، باید به تاریخچه اختراع اینترنت سری بزنید. اینترنت ابتدا در ارتش آمریکا جهت ارتباط آسان‌تر و سریع‌تر توسعه پیدا کرد و در آن زمان محتوا به‌صورت متن ساده دیده می‌شد. این ابزار برای اطلاع‌رسانی و سرعت عمل در انتقال اسناد عالی بود؛ اما کم‌کم شکل جدیدی به خود گرفت و جنبه تجاری پیدا کرد و با عمومی شدن اینترنت، وب‌سایت‌ها هم توسعه پیدا کردند و تصاویر و فایل‌ها هم به آن‌ها افزوده شد.
تاریخچه اینترنت و وب‌سایت‌ها
در سال 1969 میلادی مصادف با سال 1348 شمسی، آژانس پروژه‌های تحقیقاتی پیشرفته در وزارت دفاع آمریکا از شبکه اینترنت رونمایی کرد. این شبکه در سال‌های 1990 همگانی شد و می‌توان در همین دهه پیشرفت‌های چشمگیر اینترنت را به کمک شرکت‌های دانش‌بنیان دید و در همین سال بود که اولین مرورگر وب توسط شرکت NetScape طراحی شد.
مرورگر موزیلا فایرفاکس (Mozilla Firefox) توسعه‌یافته مرورگر نت اسکیپ است و امروزه از محبوبیت بسیار بالایی برخوردار است.
پس از آن در سال 1995 مرورگر Internet Explorer از سوی شرکت مایکروسافت عرضه شد و تا سال‌های 2010 جایگاه بسیار خوبی داشت تا این که دوباره مرورگر فایرفاکس و در کنار آن مرورگرهای کروم (Google Chrome) و سافاری (Apple Safari) با برنامه نویسی منعطف و به‌روز توانستند جای مرورگر Internet Explorer را بگیرند.
مایکروسافت به دلیل ساختار پایه‌ای بد و اشتباه نتوانست مرورگر Internet Explorer را احیا کند و مجبور شد مرورگر Edge را جایگزین آن کند. درواقع مرورگر Edge از همان هسته رایگان کرومیوم (Chromium) استفاده می‌کند و تنها تفاوت آن در نحوهٔ نمایش پنجره‌ها است وگرنه Edge یک کپی از کرومیوم است.
کاربردهای تجاری
وب‌سایت‌ها بیش از هر چیز دیگری در اینترنت کاربرد تجاری دارند، حتی اگر یک وب‌سایت فقط جهت سرگرمی طراحی شده باشد، درنهایت به جمع‌آوری آمار و تبلیغات می‌انجامد. در اینترنت تجارت حرف اول را میزند؛ بنابراین طبیعی است که وب‌سایت‌ها هم اول از همه جنبه تجاری داشته باشند؛ حتی وب‌سایت‌هایی که هیچ فروشی ندارند، برای تبلیغ و معرفی یک محصول و یا خدمات دیگر در دنیای واقعی به وجود آمده‌اند. در وب‌سایت‌ها یا فروش انجام می‌شود و یا تبلیغات انجام می‌شود و همه‌چیز بر پایه همین دو اصل استوار شده است.
بررسی پیشرفت وب‌سایت‌ها در چند سال اخیر
اولین قدم‌های پیشرفت - افزودن سبک و ظاهر:
در ابتدا نمایش وب‌سایت‌ها کاملاً به‌صورت متنی بود و فقط جنبه سندهای ساده برای ارسال را داشت؛ اما با توجه به نیازهایی که پس از عمومی شدن اینترنت ایجاد شد، شرکت‌های دانش‌بنیان مانند نت اسکیپ و مایکروسافت، شروع به ساخت نرم‌افزارهای جدید جهت نمایش بهتر اسناد اینترنتی کردند که به آن مرورگر (Browser) می‌گوییم. مرورگرها به کمک نشانه‌گزاری‌ها در میان همین متن‌های ساده، نحوه‌ی نمایش این اسناد را تغییر دادند و به آن‌ها ظاهر جدیدی بخشیدند؛ برای مثال نمایش اندازه فونت‌ها و ایجاد جدول‌ها باعث مرتب شدن آن‌ها شد.
به همین ترتیب صدها نشانه‌گذاری اضافه شد که هرکدام وظیفه‌ای را در نمایش متن‌ها بر عهده داشتند. به مجموعه‌ای نشانه‌گذاری‌ها HTML گفته می‌شوند. امروزه برخی از آن‌ها منسوخ شده‌اند و با ورژن های جدید HTML کدگذاری‌های جدیدتر و بهتری اضافه و یا جایگزین شده‌اند که قابلیت‌های جدیدی را به نحوه نمایش اضافه کرده است.
دومین قدم - افزودن تعامل:
پس از این که نحوه نمایش در وب‌سایت‌ها تغییر کرد و حتی تصاویر هم به آن‌ها اضافه شد، نیازهای بعدی کم‌کم خودشان را نشان دادند. برای مثال نیاز بود تا فرم‌های تماس برای ارتباط و نامه‌نگاری‌های اینترنتی اضافه شود ولی هیچ ابزاری وجود نداشت. در این میان دوباره شرکت‌های نت اسکیپ و مایکروسافت دست‌به‌کار شدند و زبان‌های تعاملی را برای ارتباط نشانه‌گذاری‌ها با کاربر ایجاد کردند.
شرکت نت اسکیپ زبان JavaScript را توسعه داد و شرکت مایکروسافت زبان BasicScript را توسعه داد. با این تفاوت که JavaScript رایگان عرضه شد و آموزش و اسناد توسعه آن عمومی و در اختیار همگان قرار داشت که باعث پیشرفت این زبان تعاملی شد.
البته این زبان‌ها فقط در مرورگر اجرا می‌شدند و برای ارسال محتوای فرم، می‌بایست با پروتکل mailto به یک نرم‌افزار ارسال ایمیل ارجاع داده می‌شدند. ازاین‌رو این شرکت‌ها تصمیم گرفتند که زبان‌هایی را برای اجرا بر روی کامپیوترهای میزبان ایجاد کنند که تعامل بین کاربر و کامپیوترهای اصلی هم اتفاق بیوفتد. همین هم باعث ایجاد زبان‌های برنامه نویسی مانند ASP، JSP و PHP شد که در این میان زبان PHP به دلیل رایگان بودن و توسعه سریع، به زبان محبوب برنامه نویسان تبدیل شد.
انواع وب‌سایت‌ها
وب‌سایت‌ها با توجه به کاربردهایشان می‌توانند در انواع و اشکال مختلفی ظاهر شوند. در ادامه چند نوع وب‌سایت بررسی می‌کنیم:
شرکت‌ها: برای معرفی شرکت‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند و اغلب برای معرفی شرکت و نمونه محصولاتشان کاربرد دارند. در این نوع وب‌سایت‌ها معمولاً فروش به‌صورت جزئی انجام نمی‌شود.
فروشگاه‌ها: بر روی فروش محصولات متمرکز هستند و کالاها را به‌صورت جزئی هم به فروش می‌رسانند. صفحات آن‌ها مانند ویترین فروشگاه‌های بزرگ است و می‌توان هزاران محصول را در آن‌ها به فروش رساند.
شخصی: برای ارائه رزومه آنلاین و وبلاگ شخصی به کار می‌روند.
خدمات آنلاین: به دو دسته گروه‌بندی می‌شوند. گروه اول خدمات از راه دور هستند که به‌اصطلاح به آن‌ها فریلنسر گفته می‌شود و گروه دوم که به‌صورت خودکار و تعاملی به کاربر خدمات آنلاین می‌دهند.
شبکه‌های اجتماعی: با جمع‌آوری کاربران در گروه‌های گفتگو، شبکه‌ای از کاربران را ایجاد می‌کنند که می‌توانند با هم تعامل داشته باشند و از راه دور در مورد موضوعات مختلف گفتگو و تبادل نظر داشته باشند.
خبری و مجله اینترنتی: با هدف نشر مقالات ایجاد می‌شوند.
چندرسانه‌ای: بر پخش و فروش فیلم و موسیقی استفاده می‌شوند.
وب‌سایت‌ها چگونه راه‌اندازی می‌شوند؟
وب‌سایت‌ها اجزای مختلفی دارند که در کنار هم قرار می‌گیرند و کار می‌کنند؛ به همین دلیل متخصصانی برای طراحی سایت وجود دارند که این پازل را به هم می‌چسبانند و وب‌سایت‌ها خلق می‌شود.
با این وجود راه‌اندازی وب‌سایت آسان است و نیاز نیست نگران هیچ‌چیز باشید. آن‌قدر آسان که اگر از قبل با این حرفه آشنا باشید، در عرض یک هفته همه‌چیز برای بهره‌برداری آماده می‌شود. در ادامه اجزای یک وب‌سایت را به‌صورت مختصر شرح می‌دهیم:
دامنه (آدرس وب‌سایت): به همان نام وب‌سایت گفته می‌شود که کاربران با وارد کردن آن در مرورگر، می‌توانند به وب‌سایت دسترسی داشته باشند.
هاست (سرویس میزبانی): یک کامپیوتر پرسرعت است که به‌صورت شبانه‌روزی روشن است و کار نگهداری و پردازش اطلاعات وب‌سایت را انجام می‌دهد.
سیستم مدیریت محتوا (CMS): یک نرم‌افزار آنلاین است که بر روی هاست قرار می‌گیرد تا نمای وب‌سایت شما را تشکیل دهد و کاربران را مدیریت کند.
خواندن این مقاله به شما پیشنهاد می‌شود.
راه‌اندازی وب‌سایت بدون نیاز به کدنویسی
آشنایی با نرم‌افزارهای آنلاین سیستم مدیریت محتوا
همان‌طور که در پاراگراف اول هم گفته شد، وب‌سایت‌ها از ابتدا فقط یک سند متنی بودند که خیلی ساده نمایش داده می‌شدند. پس از اختراع مرورگرها و ترجمه نشانه گزاری‌ها در متن اسناد، وب‌سایت‌ها شکل و شمایل جدیدی به خود گرفتند و ظاهر آراسته‌تر و منظم‌تری پیدا کردند.
پس از این که مرورگرها و سرویس‌ها زبان‌های جدیدی را برای تعامل با کاربران طراحی کردند، باید این تعامل مدیریت می‌شد و اطلاعاتی که بین وب‌سایت و کاربر ردوبدل می‌شد، طبقه‌بندی می‌کردند تا به‌راحتی در دسترس و قابل‌مشاهده باشد.
علاوه بر این باید یک سازوکار برای مدیریت کاربران وجود داشته باشد تا کاربران ثابت و مخصوصاً مشتریان بتوانند از راه دور به اطلاعات خود در شرکت موردنظر دسترسی داشته باشند. ازاین‌رو نرم‌افزارهایی به وجود آمد که سیستم مدیریت محتوا (CMS - Contents Management System) نام‌گذاری شد.
سیستم‌های مدیریت محتوا بر اساس نیاز شرکت و کاربر توسعه داده می‌شوند. بعضی از آن‌ها فقط کار مدیریت مقالات و نشریات آنلاین را انجام می‌دهند و بعضی دیگر برای فروش محصولات و خدمات توسعه‌یافته‌اند. ازاین‌رو ما دو دسته نرم‌افزار مدیریت محتوا داریم.
دسته اول به‌صورت آماده و از پیش طراحی شده هستند که بر اساس نیازهای عمومی طراحی شده‌اند و رایگان هستند و دسته دوم به‌صورت اختصاصی و از پایه توسعه پیدا می‌کنند که برای نیازهای خاص کسب‌وکارها طراحی می‌شوند؛ برای مثال یک استارت آپ که می‌خواهد ایده جدیدی را عملی کند.
ازجمله نرم‌افزارهای آنلاین می‌توان به وردپرس، جوملا و پرستاشاپ اشاره کرد که از معرف‌ترین آن‌ها هستند.
سخن پایانی
وب‌سایت‌ها در سال‌های اخیر به پیشرفت‌های چشمگیری دست پیدا کرده‌اند و هوش مصنوعی به آن‌ها اضافه شده است. برای مثال برخی سایت‌ها از شیوهٔ یادگیری ماشین (Machine Learning) برای به دست آوردن اطلاعات بیشتر در مورد مشتری استفاده می‌کنند.
داشتن وب‌سایت برای کسب‌وکارها امری ضروری محسوب می‌شود و می‌تواند به رشد هر نوع کسب‌وکاری کمک کند. هزینه‌های اولیه راه‌اندازی وب‌سایت زیاد نیست و می‌توانید با هزینه‌ای کم، کسب‌وکار آنلاین خود را آغاز کنید.
