توکن ان اف تی (Non-fungible token) نوعی از توکنها بوده که به نام غیرقابل تعویض در بازار ارزهای دیجیتال شناخته میشوند. افرادی که در این بازار فعالیت میکنند، حداقل یک بار به شکلی با nftها برخورد میکنند. توکنهای ان اف تی برخلاف بیت کوین و تتر، ویژگیهای متفاوتی دارند و نمیتوان به راحتی آنها را خرید و فروش کرد. به همین دلیل هم قیمت بسیار بالایی دارند. افرادی که بتوانند یک NFT را خریداری کنند، این امکان را دارند تا آن را به شکل خاصی نگهداری کنند و برای فروش نیز باید حتما در بازار خاصی آن را عرضه کنند. ما در این مقاله قصد داریم تا به طور کامل با nft، ویژگیها و کاربردهای آن آشنا شویم. در این صورت میتوانیم تصمیم بگیریم که بودجه را برای خرید آنها در نظر بگیریم یا خیر.
آشنایی با nft (Non-fungible token)
اگر کمی با بازار ارزهای دیجیتال آشنایی داشته باشید، احتمالا نام nft را شنیدهاید. (میتوانید ارز دیجیتال و انواع آن را در محتوای ارز دیجیتال چیست؟ بخوانید.) رمز غیرقابل معاوضه (special type of cryptographic token which represents something unique) یا Non-fungible token به نوع خاصی از توکنها گفته میشود که ماهیت متفاوتی دارند. قبل از اینکه به تعریف nft بپردازیم، باید کمی با مفهوم ارزهای دیجیتال آشنا شویم.
به صورت کلی در بازارهای مالی از جمله ارز دیجیتال، هر واحد از یک ارز با واحدهای دیگر برابر است. این بدان معنا بوده که اگر شما 10 توکن بیت کوین داشته باشید، ارزش آن با 10 بیت کوین یک تریدر دیگر برابر است. با این حال ان اف تی چنین خاصیتی ندارد.
nft یا رمز غیرمثلی یک دارایی دیجیتال منحصر به فرد با ارزش منحصر به فرد است. بنابراین نمیتوان دو nft را با هم معاوضه کرد. به همین دلیل به آنها توکنهای غیرقابل تعویض میگویند. البته این بدان معنا نیست که نمیتوان آنها را خرید و فروش کرد؛ بلکه برای خرید هرکدام از آنها باید ارزش متفاوتی را پرداخت کرد.
عملکرد توکن های ان اف تی چگونه است؟
هر فردی میتواند توکن ان اف تی ایجاد کند و این مساله محدودیتی ندارد. با این حال، موضوع مهمی که وجود دارد این است که باید این توکنها را در چارچوب خاصی ساخته تا بتوان در شبکههایی مانند اتریوم از آنها استفاده کرد. یکی از شناخته شدهترین استانداردی که با آن میتوان nft ساخت، ERC-721 است. علاوه بر این، استاندارد دیگری به نام ERC-1155 نیز وجود دارد که علاوه بر رمز غیرمثلی از توکنهای قابل تعویض هم پشتیبانی میکند.
هنگامی که توکنها براساس استانداردهای گفته شده تولید میشوند، میتوان آنها را در شبکههای غیرمتمرکز برای فروش قرار داد. علاوه بر اتریوم میتوان در NEO و EOS نیز این توکنها را معامله کرد. نکته مهمی که وجود دارد این است که بعد از عرضه هر Non-fungible token در بازار، ارزش آن میتواند توسط خریداران افزایش پیدا کند. به این معنا که اگر خریداری تصمیم بگیرد یک توکن را با قیمت بالاتری خریداری کند؛ ارزش آن به طور کلی افزایش پیدا میکند.
ویژگیهای شاخص مرتبط با یک ان اف تی
حالا که با تعریف و نوع عملکرد رمز غیرمثلی آشنا شدیم، وقت آن است که به سراغ بررسی ویژگیهای شاخص این ارزها برویم.
· یکتا بودن
اولین ویژگی این توکنها، یکتایی است؛ بدان معنا که اطلاعات ثبت شده روی آنها که به عنوان گواهی اصالت شناخته میشود، منحصرا برای هر ان اف تی نوشته میشود. در نتیجه نمیتوان هیچ دو توکن غیرقابل تعویضی را پیدا کرد که گواهی اصالت یکسانی داشته باشند.
· عدم امکان تقسیم شدن
ویژگی مهم بعدی این است که امکان تقسیم شدن را ندارند. اگر شما یک توکن ان اف تی داشته باشید نمیتوانید 50 درصد از آن را به فرد دیگری بفروشید، اما میتوانید هر درصدی از داراییهای تتر خود را هر زمان بخواهید به فروش برسانید.
· قابل انتقال در شرایط خاص
موضوع مهم دیگری که باید در مورد nft بدانیم این است که نمیتوان آن را در هر بازاری به فروش رساند. برای فروش این ارز لازم است در مارکتهای خاصی آن را قرار دهید.
· کمیاب و نادر
برخلاف ارزهای دیجیتال قابل تعویض که به مقدار بسیار زیادی در بازار وجود دارند، ان اف تیها کمیاب هستند. کمیاب بودن به این معنا است که توسعه دهندگان مقدار بینهایتی از آنها را تولید نکردهاند. همین مساله باعث شده تا ارزش هر nft بسیار زیاد باشد.
تفاوت توکن های قابل تعویض و غیرقابل تعویض
اگر بخواهیم به زبان ساده تفاوت nft با دیگر ارزهای دیجیتال را شرح دهیم، باید بگوییم مهمترین نکته در امکان پذیری تعویض آنها است. توکنهای قابل تعویض مانند تتر، بیت کوین، ریپل یا هر ارز دیجیتال دیگری ارزش یکسانی با هم دارند. همانطور که در بالا گفتیم 10 توکن بیت کوین در کیف پول تریدرها، با هم برابر است و میتوان به راحتی آنها را با هم تعویض کرد.
این در حالی است که توکنهای غیرقابل تعویض هرکدام ارزش متفاوتی دارند. همچنین شامل اطلاعات خاصی هستند که روی آنها ثبت شده است. بنابراین نمیتوان یک nft را با نوع دیگری از آن مقایسه یا تعویض کرد. تفاوت دیگری که این توکنها دارند این است که ان اف تی را نمیتوان به واحدهای کوچکتر تقسیم کرد.
به عنوان مثال اگر شما بودجه خرید یک بیت کوین را نداشته باشید، میتوانید یک هزارم آن را خریداری کنید. این در حالی است که چنین امکانی را در مورد توکنهای ان اف تی ندارید. این توکنها یکپارچه بوده و برای خرید باید هزینه آن را یکجا بپردازید.
کاربردهای مهم nft چیست؟
هنگامی که درباره ویژگیهای nft صحبت کردیم، به این موضوع پرداختیم که گواهی اصالت کالای یکتایی دارند. به این معنا که میتوان با اطلاعات ثبت شده روی آن، واقعی بودن توکن را بررسی کرد. همین مساله باعث میشود تا امکان کلاهبرداری در حوزه ان اف تی به حداقل برسد. در ادامه با کاربردهای مهم رمز غیرمثلی بیشتر آشنا میشویم.
تایید هویت
یکی از کاربردهای جالب و متفاوت Non-fungible token این است که میتوان اطلاعات هویتی را روی آن ثبت کرد. بنابراین برای مدت طولانی بدون تغییر باقی میماند. این اطلاعات برای ثبت شدن باید روی چند نود اعتبار سنجی شوند. در نتیجه همیشه میتوان از صحت آنها مطلع شد.
اصالت محصولات
علاوه بر تایید هویت، nft میتواند برای اثبات معتبر بودن یک محصول مورد بررسی قرار بگیرد. هنگامی که اطلاعات روی بلاک چین ثبت میشوند، دیگر امکان تغییر ندارند. در نتیجه برای اثبات اصالت یک محصول میتوانند مورد بررسی قرار بگیرند.
مالکیت معنوی
با استفاده از Non-fungible token این امکان وجود دارد که از اختراعات یا هر گونه پتنتی به راحتی محافظت کرد. توکنها این اجازه را میدهند که مالکیت را ثبت کرده و شامل کپی رایت شود.
صنعت بازی
یکی از جالبترین کاربردهای nft استفاده از بازیهای آنلاین است. با استفاده از توکنهای غیرقابل تعویض میتوان سیستم درآمدی در بازی داشت. به عنوان مثال ان اف تی میتواند کاراکترهای مختلف در یک بازی انلاین باشند.
آثار هنری
شاید بتوان این موضوع را زیرمجموعه اصالت کالا در نظر گرفت. با این حال میتوان آثار هنری اورجینال را با استفاده از NFT به شکلی تگ گذاری کرد. در نتیجه این امکان که با آثار تقلبی یکسان گرفته شوند، به طور کامل از بین میرود.
شناسنامه محصولات
با استفاده از nft میتوان برای هر محصولی یک شناسنامه تهیه کرد. در نتیجه تنها کافی است به شناسنامه دسترسی پیدا کنید تا به کل اطلاعات مربوط به آن محصول برسید.
ان اف تی چه مزایایی دارد؟
شاید بیشتر افراد با ارزهای دیجیتال آشنا باشند اما ان اف تیها نیز مزایای زیادی داشته و باعث شدهاند برخی افراد معاملات Nft را به عنوان کار تمام وقت خود انتخاب کنند. در این بخش میخواهیم به برخی از مهمترین ویژگیهای یک ان اف تی اشاره کنیم.
· نقل و انتقال ساده: این توکنها در خارج از صرافیهای مرسوم و در بازارهای مشخصی به راحتی قابل خرید و فروش هستند.
· اصالت توکنها: در فضای بلاکچین امکان کپی کردن و یا تقلب وجود نداشته و میتوانید با خیال راحت توکنهای مورد نظر خود را خرید و فروش کنید.
· خاص بودن: هر رمز غیرمثلی یک ویژگی و خصوصیت منحصربهفرد داشته و شباهتی با دیگر توکنها ندارد.
· عدم نیاز به مجوز: استفاده از Nft در فضاهای مختلف نیاز به مجوزی نخواهد داشت.
· یکپارچگی: با خرید یک ان اف تی، شما کل یک اثر را خریدهاید و صاحب آن هستید. این توکن بعدا در اثر تقسیم شدن یا موارد دیگری که معمولا در ارزهای دیجیتال دیده میشود، افت ارزش پیدا نمیکند.
نحوه خرید و فروش nft در بازار
زمانی که میخواهید در زمینه خرید و فروش ان اف تی فعالیت کنید، باید در پلتفرمهای مربوطه اکانت داشته باشید و در همانجا اقدامات خود را آغاز کنید. خرید و فروش رمز غیرمثلی همانند ارزهای دیجیتال وابسته به یک پلتفرم مانند صرافی است و بهترین شکل نقل و انتقال نیز به همین ترتیب است. معروفترین بازارهایی که نقل و انتقال Nft در آن انجام میشود شامل موارد زیر است.
- OpenSea (marketplace for non-fungible tokens)
- Axie Marketplace
- Larva Labs/CryptoPunks (non-fungible token collection)
- NBA Top Shot
- Rarible
برای انجام معاملات در خصوص یک Non-fungible token، لازم است تا در فضای مربوطه عضو شده و سپس طبق قوانین آن عمل کنید. معمولا شما با جستجو در داخل این بازارها و پیشنهاد قیمت دادن در خصوص یک ان اف تی میتوانید منتظر بمانید تا صاحب آن درخواست شما را تایید کند. از طرفی برای فروش معمولا شرایط به صورت مزایدهای است و هرکس با پیشنهاد دادن قیمتی در بازه مدنظر شما، امکان خرید این Nft را خواهد داشت.
کسب سود از معاملات ان اف تی
همانطور که دیدیم، خرید و فروش یک رمز غیرمثلی کار سختی نیست، اما اگر نمیخواهید خودتان از آن استفاده کنید، بهتر است که درصد سود خود را در معاملات افزایش دهید تا این فرایند برای شما بهینهتر باشد. کافی است به چند نکته مهمی که در ادامه به آن اشاره کردهایم توجه کرده و در مزایدههای پیش رو در نظر بگیرید.
1. اگر نمیخواهید به یک Non-fungible token به چشم تفریح نگاه کنید، باید به اندازه کافی تحقیق کرده و قبل از شروع سرمایهگذاری، شرایط پر ریسک آن را در نظر بگیرید.
2. خرید و فروش این توکنها منوط به وجود مشتری است و اگر یک Nft غیر محبوب خریداری کنید، ممکن است هیچوقت نتوانید آن را دوباره بفروشید.
3. مهمترین موضوع در خصوص یک ان اف تی، کمیاب بودن آن است. هرچه این توکن خاصتر باشد، ارزش آن نیز بیشتر شده و طرفداران بیشتری نیز خواهد داشت. معامله روی این سری رمز غیرمثلی سودآوری بیشتری دارد.
4. تنها نباید به امکان خرید یک توکن ارزان در یک بازار ناآشنا توجه کنید. در صورت نبود امنیت کافی، ممکن است توکن خود را پس از خرید از دست داده و یا هنگام فروش، سرمایه خود را به طور کامل از دست بدهید.
5. برای کسب بیشترین سود ممکن هنگام خرید، باید کمی تحقیق کنید و با توجه به اطلاعات آن بازار، کف قیمت خرید را به دست آورید. در این صورت میتوانید اکثر ان اف تیهایی که جدال زیادی بر سر خرید آنها وجود ندارد را با حداقل هزینه بخرید.
چطور یک توکن ان اف تی بسازیم؟
به دلیل امنیت بالا و محبوبیت خاصی که شبکه بلاکچین اترویم دارد، اغلب Nftها در این فضا ساخته میشود. شما میتوانید با کمک گرفتن از دو استاندارد ERC721 و ERC1155 توکن مورد علاقه خود را خلق کنید. سپس کافی است فایل اصلی خود را آماده کرده تا در انتها با قرار دادن آن، یک ان اف تی جذاب بسازید.
برای این کار لازم است که هزینههای ساخت را نیز بپردازید. اگر کیف پول اتریوم ندارید، باید یک حساب کاربری ساخته و مقداری آن را شارژ کنید. پس از آن کافی است به یکی از بازارهای خرید و فروش رمز غیرمثلی سر زده و با اتصال این کیف پول به بازار، امکان ساخت Nft خود را پیدا کنید.
سوالات متداول
اصلیترین ویژگیهای یک ان اف تی چیست؟
این توکنها غیر قابل تعویض بوده و به شکل منحصربهفردی ساخته میشوند. از این رو قابل تقسیم شدن نیز نبوده و به شدت کمیاب هستند.
Nftها چه کاربردهایی دارند؟
شما میتوانید از یک Nft برای ساخت آثار هنری دیجیتال، فعالیت در صنعت گیم و همینطور به ثبت رساندن داراییهای دیجیتال استفاده کنید.
ساخت یک رمز غیرمثلی چه هزینههایی دارد؟
شما تنها دفعه اول هنگام ساخت یک ان اف تی، هزینه ضرب یا ساخت آن را از طریق کیف پول خود پرداخت میکنید.
چطور میتوان یک Nftخرید؟
با مراجعه به بازارهای خرید فروش مخصوص آن، مانند OpenSea.