وب سرور lighttpd را به عنوان یکی از سریع‌ترین و سبک‌ترین وب سرور‌ها می‌شناسند که می‌تواند به طور همزمان از هزاران کانکشن پشتیبانی کند. این وب سرور برای آن دسته از سایت‌هایی که همیشه ترافیک بالا دارند، یک گزینه عالی و مناسب محسوب می‌شود. وب سرور lighttpd متن باز است و بازدهی قابل توجهی نسبت به سایر وب سرور‌ها دارد. در این مطلب با ما همراه باشید تا شما را با این وب سرور بیشتر آشنا کنیم و بگوییم که چه کاربردی دارد.
Web server چیست؟
وب سرور Web server در واقع زیر مجموعه سرور است و به زبان ساده‌تر آن را فرزند سرور می‌دانند. وظیفه وب سرور‌ها که ذخیره‌سازی محتوا و همچنین ارسال آن به کلاینتی‌ای است که آن را درخواست کرده است. محتوا‌های یک وب سایتی که در خواست می‌شود می‌تواند شامل انواع ویدئو‌ها، عکس‌ها، متن و حتی اطلاعات لازم از یک برنامه و اپلیکیشن باشد. یکی از معمول‌ترین کلاینت‌ها مرورگر‌ها هستند که می‌توانند محتوا‌های درخواستی خود را از وب سرور‌ها دریافت کنند.
زمانی که شما یک سایت را بارگذاری می‌کنید یا روی لینکی که برای دانلود قرار داده شده، کلیک می‌کنید، در واقع این مرورگر است که درخواست شما را به وب سرور سایت مربوطه ارسال می‌کند. اصلاً فرقی نمی‌کند که سایت مورد نظر شما روی یک هاست اشتراکی یا تک سایتی در سرور مجازی ایرانی یا خارجی باشد، در هر صورت مرورگر می‌تواند درخواست شما را به وب سرور مربوطه برساند.
کاربرد وب سرور چیست؟
وب سرور هم یک نرم‌افزار است و هم یک سخت‌افزار که هر دو با هم کار می‌کنند. اگر از جنبه سخت‌افزاری بخواهیم آن را بررسی کنیم، باید بگوییم که وب سرور مانند یک رایانه است که می‌تواند نرم‌افزار‌ها و فایل‌های اجزای وب سرور و وب سایت را در خود ذخیره کند. برای مثال اسناد HTML، استایل شیت‌های CSS ، تصاویر و همچنین فایل‌های جاوا اسکریپت جز همین جنبه سخت‌افزاری وب سرور محسوب می‌شوند. این قسمت از web server به اینترنت متصل است و می‌تواند با استفاده از تبادل اطلاعات با سایر دستگاه‌هایی که به اینترنت متصل هستند، از وب پشتیبانی کند.
حال اگر بخواهیم از جنبه نرم‌افزاری آن را بررسی کنیم باید بگوییم که وب سرور چندین بخش دارد که می‌تواند با استفاده از چگونگی دسترسی کاربران به فایل‌های روی هاست را به خوبی کنترل نماید. در واقع این بخش از وب سرور یک قسمت از HTTP است که می‌تواند URLها که همان آدرس یک سایت هستند و HTTPها که همان پروتکلی که مرورگر برای مشاهده سایت از آن استفاده می‌کند را درک کند.
این قسمت از وب سرور از طریق نام دامنه وب سایت قابل دسترسی خواهد بود و محتوا را به دستگاه کاربر نهایی ارسال می‌کند. از جمله وب سرور‌های معروف می‌توان به Apache، IIS، lighttpd، Nginx و LightSpeed اشاره کرد که در ادامه ما به شما وب سرور lighttpd را به طور کامل برای شما توضیح می‌دهیم.
تفاوت وب سرور و سرور
احتمالاً برای خیلی از افراد سؤال پیش می‌آید که وب سرور با سرور چه تفاوتی دارد. برای پاسخ به این سؤال باید بگوییم که سرور یک سخت‌افزار همچون کامپیوتر است که همیشه هم به اینترنت متصل است اما وب سرور نرم‌افزاری است که روی این کامپیوتر یا همان خود سرور نصب می‌شود. علاوه بر این موضوع امکانات دیگری مانند پهنای باند، سیستم عامل، ذخیره‌سازی و حافظه رم در سرور وجود دارد.
یک بخشی از این امکانات به سایت‌ها تعلق دارد که به آن میزبان یا هاست می‌گویند. برای این که این موضوع برای شما روشن شود و متوجه ان شوید یک مثال می‌زنیم: محیط داخلی و اثاث یک خانه را در نظر بگیرید. اثاثیه را در یک ساختمان مسکونی می‌چینند. اگر کل ساختمان را سرور در نظر بگیریم، اثاثیه ساختمان وب سرور محسوب می‌شود. با این پیش فرض می توانیم وب سرور را یک برنامه نرام افزاری برای سرور ببینیم.
وب سرور lighttpd چیست؟
وب سرور lighttpd یک وب سرور بسیار قوی، سبک و سرعت بالا است که امنیت بسیار خوبی هم دارد و به صورت رایگان توزیع می‌شود. این وب سرور در سال ۲۰۰۳ منتشر شد و از همان سال‌ها خواهان زیادی پیدا کرد و افراد زیادی از آن استقبال کردند. هدف اصلی از طراحی این وب سرور متن باز برطرف کردن مشکل c10k بوده است که البته بعد‌ها توسعه یافت. سرعت بالا در عین حال سبک بودن این وب سرور باعث شده تا بتواند به طور همزمان هزاران کانکشن را با استفاده از منابع سخت‌افزاری پشتیبانی کند.
بر خلاف سایر وب سرور‌های روتین و رایجی که در دنیای اینترنت وجود دارد، پیکربندی و همچنین تنظیمات lightTPD کمی دشوار و سخت است و برای این که بتوان به درستی کانفیگ سرور انجام داد، باید تجربه و دانش بالایی در این زمینه داشت. چنانچه استاندارد‌های این web server رعایت نشود، کانفیگ آن به اندازه قابل توجهی باعث کاهش لود بالای سرور ناشی از وب سرور آپاچی خواهد شد.
نکته‌ای که باید به آن توجه کنید این است که وب سرور lighttpd فقط برای سرور‌های تک وب سایتی طراحی شده است و نمی‌توان با سرور‌های اشتراکی از آن استفاده کرد. کانفیگ این وب سرور برای تک وب سایت‌های بزرگ که ترافیک بالایی دارند و همچنین چت روم‌ها و سرور‌های دانلود و آپلود فایل گزینه بسیار مناسبی است.
البته باید به این موضوع هم اشاره کرد که امروزه کمتر کنترل پنل وب هاستینگی است که از وب سرور lighttpd پشتیبانی کند. از طرفی دیگر به دلیل پشتیبانی نکردن لایتی از htaccess باعث شده تا ری رایتر آن با آپاچی متفاوت باشد.
مزایای وب سرور lighttpd
این وب سرور از Load Balancing پشتیبانی کرده و به صورت Reverse Proxy قابل استفاده است. علاوه بر آن از Chroot ، Mod_rewrite برای کارکرد‌های اسکریپت‌های مختلف، Cache systemهای مختلف، HTTP compression، mod_deflate، Server Side Includes، SNI از طریق Open SSL پشتیبانی می‌کند. وب سرور لایتی براساس Single-process طراحی شده و به همین دلیل می‌تواند از تعداد کانکشن‌های بالا ساپورت کند. مصرف رم آن بسیار کم است و می‌تواند از منابع سرور کمترین استفاده را داشته باشد.
وب سرور lightTPD قابلیت احراز هویت را از طریق LDAP برای کاربران فراهم می‌کند و انعطاف‌پذیری بالایی برای کار در سرور‌های مجازی دارد. همچنین این وب سرور از تمام زبان‌های برنامه‌نویسی وب و ماژول‌های متنوع به طور کامل پشتیبانی می‌کند.
