اینترنت رابطه بین انسانها با یکدیگر را به نحوهی جدیدی تعریف کرده و این کار تنها یک چشمه از تغییراتی است که در روال زندگی ما انسانها اتفاق افتاده است. از تغییرات اقتصادی تا روابط بینالملل، همگی به اینترنت گره خورده است. در این بین، سرورها مهمترین نکته در کل شبکه اینترنت هستند و وظیفه برقراری ارتباط را بر عهده دارند. برای استفاده از این سرورها، نیاز به سیستم عاملی مناسب با کارکردشان داریم.
البته تلفظ درست CentOS به شکل سنت او اس (Cent OS) است و به سیستم عاملی (Operation System) خاص اشاره دارد. این سیستم عامل یکی از توزیعهای مربوط به لینوکس بوده که توسط طراح آن، Gregory Kurtzer، خلق شده است. این سیستم عامل، رایگان و منبع باز است و با (Linux RHEL) Linux Red Hat Enterprise سازگار است.
توسعه دهندگان CentOS این سیستم عامل را با کمک RHEL خلق کردند و از این رو این محصول شباهت بسیار زیادی با ردهت آن دارد. این سیستم عامل نسبت به RHEL این است که این کد ردهت بهصورت اشتراکی و پولی است اما CentOS بهصورت کاملاً رایگان طراحی شده است. اما دیگر مزایای CentOS چیست؟ در این مقاله بررسی خواهیم کرد.
سیستم عامل چیست و لینوکس چه نوع سیستم عاملی است؟
اگر بخواهیم بهصورت خلاصه سیستم عامل را تعریف کنیم، باید گفت سیستم عامل یک نوع نرم افزار است که بهطور مستقیم سخت افزار و منابع سیستم، مانند پردازنده و حافظه و... را مدیریت میکند. در اصل سیستم عامل به نوعی واسطه نرم افزاری است که رابطه بین برنامهها و سخت افزار را برقرار میکند و نیازهای فیزیکی هر نرم افزار را مهیا میکند. برای اجرای برنامهها، هر کامپیوتر به حداقل یک سیستم عامل نیاز دارد.
در بحث هاستینگ و مدیریت سرورها نیز همین موضوع وجود داشته و بر اساس نوع سرور، سیستم عامل های مختلفی نیز قابل استفاده هستند. انتخاب نوه سیستم عامل، به نرم افزارهایی است که قرار است روی آن سرور اجرا شود و آن نرم افزارها تنها بر روی سیستم عاملی خاص قابل اجرا هستند. بهطور مثال php یا پایتون زبانهای برنامه نویسی هستند که تنها روی سرورهای لینوکس اجرا میشوند.
لینوکس از نسخههای خاص و محبوب در سیستم عامل UNIX است. منبع این سیستم عامل باز بوده و کد آن در دسترس عموم است. لینوکس بر پایه و مشابه UNIX ساخته شده و عملکردهای آن نیز مشابه یکدیگر است. لینوکس بهعنوان یک سیستم عامل و رابط بین نرم افزارها و سخت افزارها، در اکثر سائل و سرورها و ابرکامپیوترها کاربرد دارد و قابل استفاده است.
یک توزیع لینوکس که اغلب به شکل Linux distro نوشته میشود، اغلب توسط برنامه نویسان و با استفاده از کد اصلی لینوکس توسعه پیدا کرده و برای کاربرها بهصورت راحتتر و شفافتری طراحی شده است. هر توزیع از یک هسته لینوکس، برنامه پوسته، رابط و دستورهای خاص، محیط دسکتاپ و سایر موارد نرم افزاری تشکیل شده است.
توزیع لینوکس چیست؟
توزیع لینوکس، بر خلاف نام گنگی که دارد، کارکرد و استفاده کاملاً سادهای دارد. توزیعها مجموعهای از نرم افزارهای اضافه هستند که برای کمک به هسته لینوکس خلق شدهاند تا کارکرد آن را بهبود ببخشند. میشود گفت بسیاری از توزیعهای لینوکس حاوی یکسری ابزار مشخص که به آنها زنجیره ابزار GNU گفته میشود، هستند. بر این اساس میتوان گفت که این نوع توزیعها را به نام GNU/Linux مینامند. CentOS و RHEL نیز به همین ترتیب جزو توزیع GNU/Linux هستند.
از مهمترین انواع توزیعهای لینوکس میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
Debian |
CentOS |
Arch Linux |
Android |
Kali Linux |
Gentoo Linux |
Fedora |
Elementary OS |
Puppy Linux |
MX Linux |
Manjaro Linux |
Linux Mint |
Zorin OS |
Ubuntu |
Solus |
Slackware |
تاریخچه CentOS
CentOS سالها بهعنوان یک پروژه و یک سیستم عامل مستقل و قدرتمند کار میکرد تا اینکه در سال ۲۰۱۴ پروژه سنت او اس رسماً به شرکت Red Hat فروخته شد و از این تاریخ به بعد این دو بهعنوان یک گروه واحد ادامه همکاری دادند.
سنت او اس یکی از توزیعهای سیستم عامل لینوکس است و بر اساس کد منبع توزیع لینوکس Red Hat Enterprise، توسط یک شرکت آمریکایی به نام Red Hat، Inc.، مستقر در رالی، کارولینای شمالی توسعه یافته است. این شرکت در اواسط دهه ۱۹۹۰ از طریق ادغام دو شرکت متعلق به مارک اوینگ و باب یونگ تأسیس شد. اما منشأ لینوکس حتی به قبلتر برمیگردد.
زمانی زیادی بر روی ساخت سنت او اس خرج شد اما در نهایت در ژانویه ۲۰۱۰ این توزیع لینوکس توانست از دبیان که تا آن زمان محبوبترین توزیع لینوکس بود، پیشی بگیرد. این توزیع جدید و نوظهور به سرعت در سرورهای وب تبدیل به یک قهرمان شد و میتوان گفت نزدیک به ۳۰ درصد از کل وب سرورهای لینوکس از CentOS استفاده میکردند. کار به جایی رسید که کاربران جدید لینوکس پس از خرید یک سرور لینوکسی، بهعنوان اولین کار نسخه سنت او اس را روی سیستم خود نصب میکردند.
CentOS همیشه به این نام شناخته نمیشده و قبلاً با برند cAos Linux در بین کاربران استفاده میگردید. در سال ۲۰۰۶ تیم برنامه نویسی سیستم عامل Tao Linux اعلام کردند که این سیستم عامل رسماً از رده خارج شده و سپس با انتشار این سیستم عامل جدید و تشویق کاربران قبلی خود به بهروزرسانی سیستمهای خود به این برنامه، این تغییر بزرگ را ایجاد کردند.
ترتیب نسخههای CentOS
از لحاظ طراحی و بهتر است بگوییم معماری ساخت توزیع CentOS، از معماریهای X64، X86 و I386 استفاده شده و امروزه سنت او اس از PowerPC نیز پشتیبانی میکند. CentOS از دسکتاپهای KDE و GNOME پشتیبانی کرده و از این سیستم عامل هم میتوان بهعنوان سرور و هم بهعنوان Workstation استفاده کرد.
اولین نسخه سنت او اس در مه ۲۰۰۴ ایجاد شد. سپس سنت او اس ورژن ۲، از RHEL نسخه 2.1AS جدا شد. تا نسخه ۸، سنت او اس بهطور رسمی از معماری x86-64، ARM64 و POWER8 پشتیبانی میکند. همچنین از نسخههای ۶ به بعد نیز از معماری IA-32 پشتیبانی میکند. از دسامبر ۲۰۱۵، نسخههای AltArch CentOS 7 برای معماری IA-32، Power ISA و انواع ARMv7hl و AArch64 معماری ARM در دسترس است. سرانجام سنت او اس ۸ در ۲۴ سپتامبر ۲۰۱۹ منتشر شد.
CentOS چیست؟
CentOS مختصر شده عبارت سیستم عامل سازمانی جامعه (Community enterprise Operating System) بوده و در سال ۲۰۰۴ به بازار عرضه شد. این سیستم عامل بر اساس هسته لینوکس بوده و برعکس امکانات بسیار زیادی که داشت، رایگان منتشر شد.
اصلیترین حرکتی که سنت او اس انجام میدهد این است که زبان باینری سیستمهای کامپیوتری را با زبان بالا دستی خود، همانطور که قبلاً نیز گفتیم یعنی Red Hat تا جای ممکن سازگار کند. این توزیع لینوکس، در واقع یک پلتفرم محاسباتی کلاس سازمانی و رایگان را به دوستداران خود ارائه میدهد و از توزیع Red Hat Enterprise Linux گرفته شده است.
از اصلیترین ویژگیهایی که باعث شهرت این توزیع لینوکس میتوان نام برد، سازگاری بسیار بالای آن با اکثر نرم افزارهای لینوکس و ن با اکثر نرم افزارهای لینوکس و RHEL است. در حال حاضر نیز CentOS از محبوبترین توزیعهای لینوکس در صنعت میزبانی وب و سرور مجازی است. میتوان گفت اکثر کنترل پنلهای میزبانی وب، از سنت او اس بهعنوان توزیع مورد علاقه لینوکس خود در مورد سرور اختصاصی استفاده میکنند.
میتوان گفت در اصل نسخههایی که از سنت او اس منتشر میشود، به نحوی نسخه آینهای (Mirror) از نسخههایی است که در RHEL منتشر میشود. هر بار که نسخه جدیدی از Red Hat منتشر میشود، در مدت زمانی مانند چند هفته تا چند ماه بعد، نسخه CentOS آن نیز بیرون میآید. عملاً با انتخاب کردن این توزیع، نیازی به پرداخت هزینههای گزاف بابت خرید محصولات شرکتی نخواهد بود.
یک اتفاق رایج در بسیاری از شرکتهای بر بستر وب سرورها، استفاده از نسخه RHEL برای سرور اصلی بوده و از CentOS بهعنوان یک سرور بکاپ استفاده میشود. در این حالت هم هزینه بسیار پایینی از بابت خرید سیستم عامل به تشکیلات وارد میشود و هم با داشتن یک مختصص RHEL، به دلیل مشابه بودن ساختارها، این ادمین میتواند بر سرور بکآپ نیز نظارت داشته باشد.
ویژگیهای CentOS نسخه ۸
سنت او اس ۸ بهعنوان یکی از پرمخاطبترین نسخهها و همینطور جدید بودن آن، مورد توجه کاربران زیادی است و ویژگیهای جالب توجه آن نیز قابل تأمل است. در ادامه به بررسی نکات بارز این توزیع محبوب میپردازیم:
- تغییرات نرم افزاری
مهمترین تغییر، بهروزرسانی هسته این کدنویسی از ورژن 3.10.0 به نسخه 4.18.0 است. در کنار این آپدیت، منسوخ شدن چند بسته نرم افزاری قدیمی، جایگزینی چند بسته نرم افزاری با برنامه مدولار و همینطور مدیریت بهتر نرم افزار DNF است.
- تغییرات مخزن
ساخت مخزن این توزیع لینوکس برای اولین بار به مقدار چشمگیری تغییر داشته و سیستم عامل در یک repo
به نام BaseOS قرار گرفته و باقی برنامهها در فضایی به اسم AppStream جای گرفتهاند و در این نسخه دیگر بهروزرسانیها در یک مخزنی به نام updates جای ندارند.
- تغییرات پایتون
سازگاری این توزیع با پایتون از مشکلترین قسمتهای کار است و بسیار از افراد در تلاش هستند تا در این نسخه نرم افزار وابسته به پایتون نسخه ۲ خود را با python3 سازگار کنند.
- افزایش رم
در این نسخه، میزان رم به ۱٫۵ گیگابایت افزایش یافته که نسبت به نسخه قبلی، CentOS 7، پیشرفت خوبی است.
معماری CentOS
معماری به کار رفته در کدنویسی سنت او اس، مشابه معماری دیگر توزیعهای لینوکس بوده و از معماریهای X64 و X86 نیز پشتیبانی میکند. ترتیب و لایههای معماری CentOS به ترتیب زیر است:
- پایینترین لایه، همیشه کامپیوتر و یا اگر بخواهیم دقیقتر به آن نگاه کنیم، سخت افزار، حافظه و یا دستگاههای مربوط به شبکه است.
- در لایه بعدی، هسته سنت او اس قرار گرفته و مستقیماً با سخت افزار سیستم ارتباط برقرار میکند و دستوراتی که گرفته است را به مغز فیزیکی سیستم ارسال میکند.
- در لایه بعدی، یک پوسته و رابط قرار گرفته تا ارتباط بین کاربر و هسته سیستم عامل را تسهیل کند و عملاً خواستههای انسانی را بهصورت دستورات ساده دریافت کند و بعد از ترجمه، آنها را به هسته اصلی بفرستد.
- در نهایت و در بالاترین لایه، همیشه نرم افزارهای مختلف قرار گرفتهاند که هر یک برای کاری خاص طراحی شده و بیشتر از سیستم عامل با کاربر در تماس است. این نرم افزارهای معمولاً شامل مرورگرها، ویرایشگرها، مدیریت فایلها، پلیرها و موارد مشابهی هستند.
نحوه کار با CentOS
برای برقراری ارتباط با سنت او اس و هسته اصلی آن، میتوان از دستورات مختلفی استفاده کرد. برای استفاده از این دستورات دو راه وجود دارد، یا میتوانید تمامی دستورات را در یک پرونده با پسوند .sh وارد کرد و با اجرای این فایل و با دستور sh <filename>.sh ، تمامی دستورات موردنظرتان را اجرا کنید. راه دوم، قرار دادن دستورات خود در اسکریپ پوسته است و سپس تعریف آنها به سیستم است و بعداً برای اهداف خاصی آنها را اجرا کنید.
در ادامه به بررسی مهمترین دستورات در فضای CentOS پرداختهایم:
- touch: هر زمان نیاز به ساختن فایلی خالی داشتید، میتوانید از این دستور استفاده کنید. این کار همانند ساخت یک نیوفایل عمل میکند.
- mv: این دستور همانند عملکرد جابجایی یا move است. با اجرای آن میتوانید فایلی را جابجا کرده یا نام آن را تغییر دهید.
- rm: در صورت نیاز به حذف یک فایل از این دستور استفاده کنید.
- locate: این دستور همانند سرچ کردن عمل میکند و به شما برای پیدا کردن یک فایل خاص کمک میکند.
- man: اگر در مورد هر دستوری سؤال داشتید، میتوانید از این دستور کمک بگیرید.
- ls: با این دستور دایرکتوری را فهرست میکنید.
- cd: این دستور برای تغییر دایرکتوری است.
- mkdir: برای ساخت دایرکتوری جدید از این دستور استفاده میشود.
- rmdir: اگر نیاز به حذف دایرکتوری بود، این دستور آر اجرا کنید.
- clear: برای پاک کردن صفحه ترمینال به کار میرود.
- sudo yum update: با اجرای آن تمامی پکیجهای نصب شده بهروز میشوند.
- <sudo yum install <package name: با این دستور یک پکیج خاص که مد نظر شما است آپدیت میشود.
چرا باید CentOS را انتخاب کنیم؟
از آنجا که سنت او اس سالها در صنعت میزبانی وب مقام توزیع برتر لینوکس را به خود اختصاص داده و توانسته از اوبونتو بهعنوان سیستم عامل اصلی مورد استفاده در میزبانی وب پیشی بگیرد، ممکن است برایتان سؤال ایجاد شود که CentOS چه ویژگیهایی دارد که توانسته آن را به این سرعت محبوب کند. در ادامه به بررسی ویژگیها و نکاتی میپردازیم که باعث شده است بسیاری از کاربران این توزیع لینوکس را بهعنوان محصول نهایی انتخاب کنند.
- پشتیبانی از پنلهای مدیریتی
سنت او اس از سیستمهای مدیریتی مشهوری همانند DirectAdmin و cPanel پشتیبانی میکند که حتی در ایران نیز بسیار پرطرفدار هستند. جدای از این موارد، دیگر پنلهای مدیریتی که توسط CentOS قابل استفاده هستند، عبارتاند از: Spacewalk، WebMin، InterWorx، Vesta CP، Virtualmin، ISPConfig، Plesk و CWP. وجود این تنوع در این توزیع لینوکس، نشان از کارآمدی بالای آن است.
وجود این پنلهای مدیریتی، امکان میزبانی از چندین سایت را برای شما مهیا میکنند و سرورهای شما پذیرای سایتهای بیشتری خواهند بود. این پنلها کلیه فرآیندها و رویههای داخلی سرور را به راحتی برای شما مدیریت میکنند. وجود CentOS با تنوع پنلهای مدیریتی، دست شما را برای انتخاب بهینهترین و مناسبترین پنل باز میگذارد.
درباره اهمیت وجود این پنلهای مدیریتی بر روی سرورهای تحت وب باید گفت که این پنلها امکان تنظیم و مدیریت کلیه کارهای پیچیده مرتبط با سرور را تنها با چند کلیک برای شما فراهم میکند. میتوانید امکانات ویژهای – همچون ایمیل، وب سایت، دسترسی FTP و دیگر عملکردهای سمت کاربر – را برای کاربران روی سرور خود را رابط کاربری سادهای تنظیم کنید. از دیگر ویژگیهای این نوع پنلها میتوان به مواردی مانند: پشتیبانگیری، نصب نرم افزار، تنظیمات مربوط به DNS، تنظیمات شبکه، پایگاههای داده و ویژگیهای امنیتی مضاعفی مانند فایروالهای امنیتی اشاره کرد.
- امنیت بالای CentOS
سنت او اس با دارا بودن گزینه Security-Enhanced Linux (SELinux) از شما در برابر بسیاری از حملات مختلف سایبری محافظت میکند. در بحث شبکه و سیستمهای اینترنتی، به دلیل ارتباط مستقیم به شبکه جهانی، امکان هک شدن و نفوذ به سیستمها وجود داشته و افراد زیادی از این بابت دچار ضرر شدهاند. با به کارگیری سنت او اس، میتوان تا مقدار زیادی از بابت امنیت در فضای سرورها، اطمینان خاطر داشت.
مهمترین ویژگی SELinux، مکانیسم کنترلی است که روی تمام سیستم شما و با توجه به نیاز شما ایجاد میکند. هرچه کنترل شما روی بخشهای مختلف شبکه بیشتر باشد، احتمال خرابکاری و نفوذ کاهش پیدا میکند. در بدترین سناریو، حتی با وجود یک نفوذ، فقط بخش ابتدایی عملکردهای هادی به خطر میافتد و عملاً مهاجم به بخشهای دیگر دسترسی نخواهد داشت و این اتفاق مانند این است که شما در اطراف هر اطلاعاتی، دیواری ایمنی کشیده باشید و عبور از تک تک این دیوارها کار بسیار سختی خواهد بود.
- مدریت بستهها
در صورت نیاز به اجرا و یا استفاده از نسخهای خاص، نیاز نیست که برنامه یا سایتی را بهصورت دستی بروز رسانی کنید. CentOS با دارا بودن نرم افزاری به نام YUM (Yellowdog Updater Modified) که بهعنوان مدیر بستهها شناخته میشود،سیستم و سرور شما را بهروز نگه میدارد.
منعطف بودن توزیع سنت او اس، به آن این امکان را میدهد که به راحتی با برنامهها و سیستمهای مختلف پیکربندی شود و با دارا بودن مجموعههای قدرتمند نرم افزاری بتواند به جای عناوینی مانند: سرور پایگاه داده، سرور فایل، سرور ایمیل، وب سرور، سرور پروکس و دیگر موارد عمل کند.
- پشتیبانی
پشتیبانی از محصولات در تمامی عرصهها اهمیت بسیار زیادی دارد. ممکن است یک برند از قیمت بسیار مطلوب و ویژگیهایی منحصر به فرد برخوردار باشد اما پشتیبانی مناسبی نداشته و در صورت بروز هرگونه مشکلی، خودتان باید با آن مسئله روبرو شوید. مشکل دوم وقتی است که پشتیبانی از محصول و خدمات وجود دارد، اما مدت زمان آن محدود بوده و بهطور مثال بعد از گذشت یک سال، پشتیبانی قطع میشود. این موضوع از این بابت ناراحت کننده است که نمیتوان بر اساس آن محصول، برنامهریزیهای بلندمدت انجام داد.
داشتن پشتیبانی گسترده، خیال مصرف کننده را راحت کرده و از طرفی نبود این خدمات، کاربر را دلسرد میکند. درباره سیستم عاملها نیز این موضوع به شدت اهمیت پیدا میکند. اگر سیستم عامل شما تنها ۱ سال پشتیبانی ارائه دهد و شما بخواهید از نرم افزاری استفاده کنید که تا ۳ سال پشتیبانی دارد، در واقع با تمام شدن عمر مفید سیستم عامل، بقیه سالهایی که از نرم افزار شما باقی مانده نیز به هدر خواهد رفت.
نسخه اصلی CentOS حداقل تا ۱۰ سال پشتیبانی میشود و این امر خیال کاربران لینوکس را بسیار راحت خواهد کرد. شرکتها و سازمانهای بزرگ نیز به دلیل این پشتیبانی طولانی و بهروزرسانیهای مداوم و خدمات پایدار توزیع سنت او اس، در هزینههای سالانه خود صرفه جویی چشمگیری کرده و هزینههای بخشهای مربوط به توسعه سیستم عامل را تا حد زیادی کاهش میدهند.
- طرفداران بیشمار
از دیگر مزایای سیستم عامل CentOS که به دلیل وجود استقبال بینظیر از آن اتفاق افتاده است، وجود تعداد کاربران زیاد در سراسر دنیا است. فرومها و انجمنهای بسیار زیادی وجود دارد که در آن کاربران سنت او اس، اطلاعات و مسائل و مشکلاتی که با آن روبرو شدهاند را به اشتراک گذاشته و با سرچ کردن در این پایگاهها میتوانید پاسخ به تمامی سؤالات خود را پیدا کنید.
اطلاعات منحصربهفرد CentOS
هر سیستم عاملی، مشخصات و ویژگیهایی دارد که کاربران بنا به این اطلاعات، تصمیم میگیرند که از آن استفاده کنند و این اطلاعات نمایانگر تواناییهای ذاتی این سیستم عامل است. در زیر به مهمترین مشخصات و ویژگیهای سیستم عامل CentOS میپردازیم:
- وب سرور این سیستم عامل، آپاچی انتخاب شده است.
- مدیر شبکه سنت او اس نیز، Samba-4.1.x نام دارد.
- این سیستم عامل از پایگاه دادهای مانند MariaDB 5.5.x و PostgreSQL 9.2.x استفاده میکند.
- زبان برنامه نویسی قابل استفاده در آن نیز PHP 5.4، Python 2.7، Perl 5.16.3 است.
- سرور نمایش آن org 7.7 بوده.
- از مرورگر فایرفاکس ورژن ۴۵ استفاده میکند.
- برای دفتر مجموعه نیز از LibreOffice 4.3.7 استفاده شده است.
نحوه نصب CentOS 8
اولین قدم برای بهره بردن از امکانات سیستم عامل سنت او اس، نصب آن روی سیستم شما است. برای نصب این برنامه، نیاز به یک USB یا DVD قابل بوت شدن، حداقل ۸ گیگابایت فضای خالی و اتصال اینترنت مناسب خواهید داشت. در ادامه تمامی مراحل را به ترتیب با یکدیگر طی میکنیم.
- اولین قدم، دانلود برنامه CentOS است.
به وبسایت رسمی سنت او اس رفته و اقدام به دانلود فایل ISO نصبی میکنیم. در صفحه دانلود، امکان بارگیری دو نوع مختلف از برنامه CentOS را خواهید داشت. یکی CentOS Linux DVD ISO و دیگری CentOS Stream DVD ISO که برای بهرهمندی از نسخه رایگان،فایل اول را دانلود کنید.
- بوت کردن سیستم از روی USB
USB موردنظر را برای بوت کردن آماده کنید و سپس تنظیمات سیستم را بهگونهای قرار دهید که از مسیر فایل ISO بوت شود. در منوی اصلی، گزینه Install CentOS Linux 8.0.1905 را انتخاب کرده تا مراحل نصب به ترتیب انجام شود.
- نصب CentOS
فرآیند نصب با انتخاب زبان برای ادامه دادن فرآیند شروع میشود. زبان موردنظر خود را پیدا کرده و بعد از آن روی گزینه ادامه دادن کلیک کنید. در پنجره بعدی که مشاهده میکنید، میتوانید تنظیمات مربوط به پیکربندی برنامه را متناسب با نیاز خود تغییر دهید.
- انتخاب زبان سیستم
زبانی که کیورد شما با آن تنظیم میشود، بهصورت پیشفرض روی انگلیسی قرار گرفته است. در صورت نیاز میتوانید زبانهای دیگری را هم به آن اضافه کنید.
- انتخاب زمان و تاریخ
میتوانید برای راحتی استفاده، شهری که در آن سکونت دارید را برای سیستم مشخص کنید تا زمان و تاریخ سیستم شما بهصورت خودکار با توجه به شهر و کشور خود هماهنگ شود.
- محل نصب برنامه
منبع نصب نرم افزار را در این مرحله مشخص میکنید. این محل بهصورت خودکار مشخص میشود اما میتوانید به جای استفاده از فضای لوکال خود، محلی را برای نصب روی شبکه انتخاب کنید.
- انتخاب نرم افزار
در این بخش میتوانید از بین بستههای نرم افزاری موجود، گزینه مطلوب خود را انتخاب کنید. یکی از بهترین انتخابها برای شروع، بسته Base Environment است و یا اینکه میتوانید از بین افزونههای اضافی، موارد دلخواه را به لیست خود اضافه کنید.
- پارتیشن بندی
برای پارتیشن بندی مناسب بهتر است روی گزینه Installation Destination کلیک کنید. حال از بین دو گزینه موجود میتوانید انتخاب کنید که پارتیشن بندی بهصورت خودکار انجام شود یا بهصورت دستی. درصورتیکه از درایو خود قبلاً نیز استفاده میکردید و ممکن است دارای اطلاعات خاصی داشت، بهتر است گزینه تنظیمات دستی را انتخاب کنید. در نهایت تغییرات را تأیید کنید تا به مرحله بعد بروید.
- راهنمای خرابی سیستم
درصورتیکه سیستم شما ب مشکلی روبرو شود، گزینه kdump میتواند علت خرابی را برای شما مشخص کند که خود عامل بسیار مهمی است. میتوانید تیک این گزینه را در ادامه مسیر نصب فعال کنید.
- شبکههای موجود
در مسیر نصب، بهصورت خودکار تمامی رابطهای قابل دسترس لوکال برای شما فهرست میشوند که میتوانید هاست و شبکه موردنظر را در آن لیست مشخص کنید.
- خط مشیهای سیستم
سیاستهای امنیتی بهصورت پیشفرض فعال نیستند. اگر نیاز به شرایط خاصی دارید که باید در آن از مقررات دولتی پیروی شود،این گزینه را تیک بزنید.
- تنظیمات سمت کاربر
از مهمترین اقدامات در مسیر نصب، انتخاب رمز عبور شماست. این کلمه عبور باید بسیار قوی باشد زیرا کاربر اصلی به تمامی دستورات و فایلها دسترسی داشته و نقش او در سیستم بسیار حساس است. در مرحله بعدی میتوانید اکانتی برای استفاده روزانه بسازید تا خطر لو رفتن اطلاعات به حداقل برسد. نام کاربری و نام خود را وارد کرده و در نهایت پسورد مناسبی برای آن انتخاب کنید تا اکانت ساخته شود.
- راهاندازی مجدد
بعد از اتمام نصب، پیغامی مشاهده میکنید که در آن اعلام شده CentOS Linux 8 با موفقیت نصب گردیده و میتوانید از آن استفاده کنید. در این مرحله بهتر است یکبار سیستم را ریستارت کنید.
- تأیید لایسنس
بعد از بالا آمدن سیستم، پیغامی مشاهده میکنید که در آن توافقنامه لایسنس آمده است و از شما میخواهد که آن را تأیید کنید. با انجام این کار، نصب بهطور کامل به پایان میرسد و میتوانید از سیستم عامل بهخوبی استفاده کنید.
تفاوتهای کلیدی CentOS و Debian
سنت او اس و دبیان هر دو از توزیعهای مهم و مشهور لینوکس هستند و بهصورت متن باز منتشر شدهاند. در سال ۲۰۱۰، CentOS توانست از نظر شهرت و استفاده عمومی از Debian پیشی بگیرد ولی کمکم از سال ۲۰۱۲ این تغییر دوباره عوض شد و استفاده از دبیان افزایش یافت.
سنت او اس در دسته توزیعهای تجاری به حساب میآید و میتوان روی سرورهای بزرگ و شرکتی از آن استفاده کرد. دبیان بیشتر به پایه اصلی خود یعنی سیستم عامل یونیکس شباهت داشته و توسط افراد مستقل پشتیبانی میشود. از اصلیترین نکاتی که این دو توزیع را از یکدیگر متفاوت میکند، میتوان به موارد زیر اشاره کرد.
دبیان به نسب رقیب خود، حضور کمرنگتری در بازار داشته، برعکس سنت او اس که طرفداران و گروههای مصرف کننده زیادی دارد. سرورهای مهمی توسط CentOS میزبانی میشوند. از نقطه قوتهای دبیان، میتوان به پکیجهای بسیار زیاد آن اشاره کرد ولی در عوض سنت او اس از معماریهای زیادی پشتیبانی نمیکند. اگر به دنبال سیستمی با پشتیبانی مناسب میگردید، به احتمال زیاد CentOS گزینه بسیار مناسبتری برای شما خواهد بود زیرا اطلاعات و پشتیبانی از نسخههای سنت او اس تا ۱۰ سال انجام میگیرد. هنگام کار با دبیان، به دانش خوبی درباره نحوه کار با لینوکس نیاز خواهید داشت ولی در عوض رابط گرافیکی مناسبی دارد که سنت او اس از این موهبت برخوردار نیست.
جایگزینهای مناسب برای CentOS
طبق اعلامیهای که شرکت Red Hat منتشر کرده بود، نسخه شماره ۸ سنت او اس تا پایان سال ۲۰۲۱ بهخوبی به کار خود ادامه داده و پس از آن تا کنون دیگر از پشتیبانیهای فنی و آپدیتهای جدید بهرهمند نخواهد شد. این سیستم عامل بهطورکلی از صفحه وب پاک نخواهد شد ولی دیگر همانند قبل نمیتوان به آن اعتماد کرد.
بهترین انتخابهایی که پیش روی کاربران و مصرفکنندگان سیستم عامل سنت او اس قرار دارد، یکی CentOS stream نام داشته و دیگری fedora. در واقع این دو پروژه که بهصورت رایگان عرضه شدهاند، منابع پایین دست شرکت Red Hat بوده و پروژههای آزمایشی و نسخههایی که نیاز به تست بیشتری دارند، در این دو سیستم عامل چک میشوند. برعکس سنت او اس که بیشتر شبیه نسخهای رایگان از آخرین ورژن نرم افزار RHEL بود، این دو سیستم عامل حالت آزمایشگاهی برای این شرکت است اما بههرحال گزینهای در دسترس کاربرانی است که نمیخواهند هزینه بالایی برای سرورهای خود انجام دهند.
البته گزینه دیگری نیز وجود داشته و آنهم استفاده از خدمات سیستم عامل Oracle Linux است. این محصول نیز از زیرشاخهها و توزیعهای لینوکس بوده و همانند شرکت Red Hat، دارای اشتراک پولی است،اما نسخهای رایگان نیز منتشر کرده است که بدون داشتن پشتیبانی فنی، میتوان از آن استفاده نمود. خدماتی که در این نسخه ارائه شده میتواند تا حد زیادی قابلاعتماد باشد.
چگونه از CentOS 8 به CentOS Stream مهاجرت کنیم؟
برای تغییر سیستم عامل خود و انتقال از CentOS 8 به CentOS Stream، کافیست مراحل زیر را به ترتیب انجام دهید. انجام این تغییر کار بسیار سادهای است و پیچیدگی خاص ندارد.
- ابتدا سیستم خود را آپدیت کنید.
- سپس یکبار آن را ریبوت کنید و چک کنید که چه نسخهای از CentOS در حال حاضر بر روی سیستم شما نصب است.
- حال وقت آن است که منبع سیستم عامل CentOS Stream را روی سیستم خود نصب کنید.
- در نهایت برای نهایی کردن این تغییر، کافیست دستور مقابل را اجرا کنید: # dnf distro-sync
- حال برای اطمینان از این جابجایی، کافیست نسخه CentOS خود را یکبار دیگر بررسی کنید. برای این کار دستور مقابل را وارد کنید: $ cat /etc/redhat-release
- اگر در خروجی خود عبارت CentOS Stream release 8 را مشاهده کردید، بدانید که سیستم شما با موفقیت این انتقال را انجام داده است.
نتیجهگیری
بهطور خلاصه میتوان گفت CentOS یک توزیع محبوب از لینوکس است که تا زمان حل، کمک بسیار بزرگی برای جامعه اینترنتی بوده و مؤسسات زیادی از قبال این سیستم عامل به موفقیت رسیدهاند. با وجود فراز و نشیبها در سیستم مدیریت این سیستم عامل، موفقیتهای آن قابل چشم پوشی نیست و همیشه بهعنوان گزینهای عالی در بین کاربران یاد خواهد شد. در ادامه این مسیر و طبق سیاستهای جدید شرکت، CentOS Stream جایگزین رسمی این برنامه خواهد شد.