در قسمت اول از سری مقالات آموزش جامع وردپرس بررسی کردیم سیستم مدیریت محتوای وردپرس چیست؟ حال در این قسمت از سری مقالات آموزش جامع وردپرس، با نرم‌افزار زمپ و نحوه عملکرد آن آشنا می‌شویم.
در این مقاله ابتدا به «زمپ Xampp چیست؟» می‌پردازیم و در ادامه با آموزش نصب نرم‌افزار زمپ، آموزش ساخت لوکال هاست یا سرور محلی با Xampp و همچنین اجرای وردپرس در آن با شما همراه خواهیم بود.
نرم‌افزار Xampp چیست؟
نرم‌افزار زمپ یک سرویس‌دهنده وب ایده‌آل برای ایجاد یک سرور محلی بر پایه لینوکس است و کاربران می‌توانند انواع وب‌اپلیکیشن یا وب‌سایت را روی آن تست کنند.
این نرم‌افزار از مخفف کلمات X (به معنی کراس-پلتفرم بودن؛ قابل اجرا بر روی سیستم‌عامل‌های مختلف)، APACHE (وب‌سرور آپاچی)، MySQL (دیتابیس MySQL)، Php (پی اچ پی) و Perl (زبان پرل) تشکیل شده است.
یکی از بهترین ویژگی‌های زمپ، کراس-پلتفرم بودن آن است بدین‌صورت که هم به‌روی ویندوز قابل نصب است و هم بر روی لینوکس و مک.
اگر شما برنامه‌نویس یا توسعه‌دهنده وب هستید، برای داشتن یک سرور محلی باید نرم‌افزارهای مختلف مثل آپاچی سرور، دیتابیس MySQL، کامپایلر زبان PHP و Perl با پیکربندی‌های منحصربه‌فرد را بر روی سیستم پیاده کنید اما به کمک نرم‌افزار زمپ، همه این نرم‌افزارها در قالب یک پکیج درآمده است و تنها با چند کلیک بر روی رایانه نصب می‌شود.
کاربرد Xampp در طراحی و توسعه
بعد از نصب نرم‌افزار زمپ، کلیه ماژول‌های آن با یک کلیک در دسترس خواهند بود. در حقیقت این نرم‌افزار با ساخت یک لوکال هاست، قابلیت اجرای برنامه‌های PHP و Perl را در اختیار توسعه‌دهنده قرار می‌دهد.
قبل از وجود این نرم‌افزار، توسعه‌دهنده می‌بایست فایل‌های وب‌اپلیکیشن را در محیط یک سرور واقعی تست و بررسی می‌کرد؛ تهیه یک سرور و یا هاست، پرهزینه بوده و از نظر اقتصادی برای تست چند وب اپلیکیشن، چندان به‌صرفه نخواهد بود.
از بهترین ویژگی‌های Xampp می‌توان به پیاده‌سازی CMS های مختلف اشاره کرد. طراح وب می‌تواند یک کپی از وب‌سایت وردپرسی خود تهیه کرده و در لوکال هاست زمپ اجرا کند و هر بار که نوبت به‌روزرسانی وب‌سایت یا افزودن یک ویژگی جدید می‌رسد، قبل از انجام آن در سرور واقعی، روی لوکال هاست آزمایش کند و در صورت موفقیت‌آمیز بودن فرآیند، آن را در سرور حقیقی نیز انجام دهد.
ماژول‌های Xampp
در ابتدای مقاله گفتیم که نرم‌افزار زمپ Xampp از 4 ماژول اصلی تشکیل شده است که عبارت‌اند از:
- آپاچی
- دیتابیس MySQL
- کامپایلر PHP
- کامپایلر Perl
در این بخش به شرح این ماژول‌ها می‌پردازیم.
وب‌سرور آپاچی (Apache) چیست؟
آپاچی Apache یکی از رایج‌ترین وب‌سرورهای رایگان و متن-باز دنیای اینترنت است. وظیفه این ماژول، نمایش محتوای نوشته‌شده با HTML و استایل‌های CSS در محیط وب است. در حقیقت می‌توان گفت که آپاچی یک نرم‌افزار اجرایی پس‌زمینه HTTP Server است. آپاچی واسطه میان سرویس‌گیرنده و سرور بوده و درخواست‌های سرویس‌گیرنده را برای سرور ارائه می‌کند و از آن‌طرف، محتوای دریافتی از سرور را تحت پروتکلی مثل HTTP به سرویس‌گیرنده که همان کاربر است، نمایش می‌دهد.
نسخه‌های قبلی آپاچی بر روی لینوکس اجرا می‌شدند اما طی به‌روزرسانی‌های اخیر، بر روی ویندوز و مک نیز قابل اجرا است.
ویژگی‌های وب سرور آپاچی
وب سرور آپاچی دارای یک‌سری ویژگی‌هایی است که آن را از رقبای خود متمایز می‌سازد، این ویژگی‌ها عبارت‌اند از:
- پیکربندی ساده
- امنیت بالا
- پایدار و منعطف
- مناسب وب‌سایت‌های وردپرسی
- متن-باز و رایگان حتی برای مقاصد تجاری
آپاچی، تنها وب سرور دنیای اینترنت نیست و رقبایی مثل لایت‌اسپید، Nginx، Lighttpd و ISS را نیز دارد اما آپاچی رایج‌ترین و پراستفاده‌ترین وب سرور است.
PhpMyAdmin چیست؟
PhpMyAdmin یکی از رایج‌ترین نرم‌افزارهایی است که برای مدیریت دیتابیس MySQL
است. درواقع شما از طریق ماژول PhpMyAdmin موجود در دل Xampp به‌راحتی می‌توانید انواع عملیات را روی دیتابیس MySql پیاده کنید. برخی از ویژگی‌های PhpMyAdmin به شرح زیر است:
- مدیریت دیتابیس MySQL
- مدیریت دیتابیس MariaDB
- مدیریت کاربران و مجوز دسترسی آن‌ها
- جستجو در سرتاسر پایگاه داده‌ها
- رابط تحت وب
- Create و Drop کردن دیتابیس
- پشتیبان گیری از پایگاه داده در فرمت‌های XML، CSV، SQL و PDF
- بازگردانی دیتابیس با فرمت‌های CSV یا SQL
PhpMyAdmin به‌صورت کراس-پلتفرم ارائه شده و قابل نصب روی سیستم‌عامل‌های مختلف است.
لوکال هاست چیست؟
لوکال هاست به فضایی گفته می‌شود که کاربر به کمک نرم‌افزارهایی مثل Xampp در رایانه خود ایجاد می‌کنند و در آن به تست یا توسعه وب‌اپلیکیشن یا وب‌سایت می‌پردازند.
لوکال هاست به این دلیل به وجود آمد تا توسعه‌دهندگان وب درگیر سرعت پایین اینترنت یا از این قبیل مشکلات برای یک تست ساده وب اپلیکیشن نشوند.
سرویس‌هایی که روی لوکال هاست اجرا می‌شوند را فقط مدیر سایت می‌تواند ببیند و هیچ‌کس غیر آن فرد دسترسی به آن ندارد.
یکی از دلایلی که هر توسعه‌دهنده وب باید با لوکال هاست آشنا شود، رایگان و در دسترس بودن همیشگی آن است. برنامه‌نویس‌های وب برای جلوگیری از اشکالات ناخواسته هنگام اجرای وب اپلیکیشن در سرور اصلی، ابتدا باید سرویس خود را روی لوکال هاست اجرا کنند و در آن محیط به اشکال‌زدایی بپردازند و در صورت تکمیل پروژه با خیال راحت به سرور اصلی منتقل کنند.
مزایای لوکال هاست
استفاده از لوکال هاست تنها به اشکال‌زدایی و تست چند وب‌اپلیکیشن خلاصه نمی‌شود؛ در این بخش از مقاله برخی مزایای لوکال هاست را برایتان ذکر کردیم:
- همیشه رایگان و در دسترس است
- سرعت بالا در بارگذاری و ویرایش فایل‌ها
- عدم نیاز به اینترنت
- صرفه‌جویی در وقت و هزینه
- امنیت
گفتیم "عدم نیاز به اینترنت"؛ لوکال هاست هیچ اتصالی به اینترنت ندارد بنابراین برای تست درگاه پرداخت یا این‌چنین وب‌سرویس‌ها نیاز است که از هاست واقعی استفاده کنید.
تفاوت‌هاست و لوکال هاست
در بخش قبلی به تعریف و ویژگی لوکال هاست پرداختیم، در این بخش به مقایسه این دو می‌پردازیم.
هاست واقعی همواره متصل به اینترنت است و هر فعالیتی که در وب‌سایت بر پایه هاست انجام دهید به کاربران شما نمایش داده می‌شود. لوکال‌هاست ازآنجایی‌که هیچ اتصالی به اینترنت ندارد، فقط شما به‌عنوان مدیر وب‌سایت به آن دسترسی دارید و می‌توانید با خیال راحت به بررسی و اشکال‌زدایی بپردازید.
تهیه‌هاست واقعی مستلزم پرداخت هزینه است اما برای داشتن یک لوکال‌هاست هیچ هزینه‌ای پرداخت نمی‌کنید. حتی برای لوکال‌هاست، اینترنت نیز لازم نیست.
قابلیتی مثل سرویس‌های ایمیلی یا درگاه‌های پرداخت صرفاً در هاست‌های واقعی در دسترس هستند و بر روی لوکال هاست به دلیل متصل نبودن به اینترنت، امکان تست و بررسی آن‌ها وجود ندارد.
اگر از کاربران وردپرس هستید باید به این نکته توجه کنید که برخی افزونه‌ها ممکن است بر روی لوکال هاست به‌درستی اجرا نشوند ازاین‌رو بهتر است هم‌زمان هم در هاست واقعی و هم در لوکال‌هاست به بررسی افزونه‌ها بپردازید.
آموزش نصب Xampp بر روی ویندوز
بخش‌های قبلی مقاله به بیان برخی تئوری‌ها پیرامون زمپ و لوکال‌هاست گذشت. حال نوبت آن رسیده است که با آموزش نصب زمپ Xampp بر روی ویندوز نیز آشنا شوید.
1- ازآنجایی‌که نرم‌افزار زمپ، یک نرم‌افزار رایگان است بنابراین بهتر است از وب‌سایت اصلی، آخرین نسخه موجود را دانلود کنید. برای دانلود آخرین نسخه زمپ، به لینک زیر مراجعه کنید:
مطابق تصویر بالا می‌توانید متناسب با سیستم‌عامل رایانه، زمپ را دانلود کنید.
2- بعد از دانلود، فرآیند نصب را مشابه تصویر زیر ادامه دهید.
3- بر روی آیکون زمپ کلیک کرده و آن را اجرا کنید.
4- با کلیک روی آیکون برنامه، پنجره زیر باز می‌شود.
برای راه‌اندازی لوکال هاست کافی است سرویس‌های Apache و MySQL را مطابق تصاویر بالا، Start بزنید.
3- بعد از کلیک بر روی دکمه استارت، وارد مرورگر شده و آدرس 127.0.0.1 را وارد کنید.
درصورتی‌که با صفحه خوش‌آمد گویی Xampp مواجه شدید، به این معناست که لوکال هاست به‌درستی روی رایانه شما اجرا شده است.
آموزش نصب وردپرس در لوکال هاست
اگر تا به اینجای مقاله همراه ما بودید حتماً با مفاهیم لوکال هاست و همچنین آموزش نصب و راه‌اندازی آن آشنا شدید. حال نوبت به نصب و اجرای وردپرس بر روی لوکال هاست می‌رسد.
اگر طراح سایت هستید، قطعاً میدانید که راه‌اندازی وردپرس نیازمند یک‌سری پیش‌نیازها است، پیش‌نیازهایی مثل آماده‌سازی دیتابیس!
ساخت دیتابیس وردپرس در لوکال هاست
قدم اول برای نصب وردپرس، ایجاد دیتابیس است. برای این کار وارد آدرس زیر شوید.
http://127.0.0.1/phpmyadmin
اگر هنگام وارد شدن به آدرس فوق، صفحه لاگین نمایش داده شد، کافی است در بخش Username، عبارت root را وارد کنید و با خالی گذاشتن فیلد Password وارد محیط مدیریت دیتابیس شوید.
- مطابق تصویر زیر، بعد از ورود به PhpMyAdmin، از منوی بالا روی عبارت Database کلیک کنید.
2- در صفحه دیتابیس شما باید یک اسم برای دیتابیس انتخاب کنید. مطابق تصویر زیر، در فیلد 1 اسم دیتابیس را نوشته و در فیلد 2 فرمت کاراکتری آن را مشخص کنید. این فیلد باید روی عبارت utf8_bin تنظیم شده باشد. بعد از انجام عملیات، روی دکمه مشخص شده کلیک کنید.
3- بعد از ساخت دیتابیس، حال نوبت به نصب وردپرس می‌رسد. برای دانلود آخرین نسخه وردپرس فارسی از لینک زیر استفاده کنید.
https://fa.wordpress.org/download/
4- بعد از دانلود، فایل زیپ را اکسترکت کنید. محتویات پوشه دانلود شده را در پوشه htdocs دایرکتوری زمپ در مسیر X:\xampp\htdocs جایگزین فایل‌های موجود کنید.
5- در این مرحله وارد آدرس 127.0.0.1 در مرورگر خود شوید.
6- در صفحه باز شده، روی دکمه " بزن بریم! " کلیک کنید.
7- در این مرحله باید مشخصات دیتابیسی که در بخش قبلی ساختید را وارد کنید.
در فیلد نام پایگاه داده، نامی که برای دیتابیس انتخاب کردید را به‌صورت دقیق وارد کنید.
در فیلد "نام کاربری" عبارت root را بنویسید.
فیلد "رمز عبور" را نیز خالی نگه‌دارید. بعد از انجام این عملیات، بر روی دکمه " فرستادن" کلیک کنید تا وارد مرحله تکمیلی نصب شوید.
8- اگر در مرحله قبل، اطلاعات دیتابیس را به‌صورت درست وارد کرده باشید می‌توانید وارد صفحه جدید شوید.
در این مرحله، باید یک عنوان برای وب‌سایت در نظر بگیرید. همچنین نام کاربری و پسورد دلخواه را نیز در فیلدهای مشخص شده وارد کنید و درنهایت یک ایمیل مدیریت نیز بر فیلد نهایی وارد کنید.
بعد از پر کردن فیلدهای مشخص شده، روی دکمه "راه‌اندازی وردپرس" کلیک کنید تا عملیات نصب وردپرس با موفقیت خاتمه یابد.
9- تبریک می‌گویم! اگر مراحل بالایی را به‌صورت صحیح انجام داده باشید، با موفقیت یک وب‌سایت وردپرسی را روی لوکال هاست رایانه‌تان اجرا کردید. حال می‌توانید به طراحی و توسعه یا تست وب‌اپلیکیشن‌های خود بپردازید.
جمع‌بندی
در این مقاله با تئوری‌های لوکال هاست و اینکه " زمپ Xampp چیست " آشنا شدید و در ادامه مقاله نیز " چگونگی نصب Xampp " بر روی ویندوز را یاد گرفتید.
اگر می‌خواهید چندین وب‌سایت یا سرویس را روی لوکال هاست تست و بررسی کنید، بهتر است برای هرکدام یک دایرکتوری جدید در داخل پوشه htdocs بسازید، برای مثال پوشه wordpress1 برای وب‌سایت وردپرسی اول و پوشه test برای تست و توسعه وب‌اپلیکیشن شما.
برای دسترسی به هرکدام از این‌ها در مرورگر، کافی است نام دایرکتوری را مقابل عبارت 127.0.0.1/ وارد کنید: 127.0.0.1/wordpress1
اگر مشکلی در مراحل نصب وردپرس یا سایر CMS ها در لوکال هاست داشتید حتماً در بخش کامنت‌های این مقاله یادداشت کنید تا بررسی و پاسخ داده شود.
در قسمت بعدی مقالات آموزشی وردپرس، با نحوه نصب وردپرس در محیط ویندوز آشنا خواهیم شد.
