ماستودون یک "شبکه اجتماعی" است که طراحی و عملکرد آن به شدت به توییتر شباهت دارد. این شبکه اجتماعی به عنوان یک جایگزین ممکن برای توییتر معرفی شده است و کاربران میتوانند در آن به جای ارسال توییت، از مفهوم [Toot] استفاده کنند. همچنین این شبکه اجتماعی امکانات و ویژگیهایی مشابه توییتر از جمله دنبال کردن افراد، اشتراک گذاری محتوا، ارسال پیام و ایجاد گروهها را ارائه میدهد. با این حال، یکی از ویژگیهای متمایز کننده آن از توییتر، معماری متنباز آن است که به کاربران اجازه میدهد نسخه خود را روی سرورهای خودشان نصب کنند و به صورت مستقل از سرویس اصلی استفاده کنند.
این ویژگی باعث شده است که Mastodon جذابیت بیشتری برای کسانی که به استقلال و حریم خصوصی بیشتر علاقهمند هستند، داشته باشد. در ادامه این مقاله قصد داریم مطالب کاملی را در خصوص این شبکه اجتماعی بیان کنیم.
چگونه ماستودون محبوب شد؟
توییتر یکی از شبکههای اجتماعی پرطرفداری است که در طول سالها به شدت مورد توجه قرار گرفته است. با امکاناتی مانند توییت کردن، دنبال کردن کاربران و ریتوییت کردن پستها، توییت به عنوان یک پلتفرم ارتباطی قدرتمند بین کاربران شناخته میشود؛ اما در سالهای اخیر، برخی چالشها و مشکلات ناشی از مدیریت و سیاستهای شرکت توییتر باعث شده است کاربران به دنبال جایگزینی با ویژگیها و محیطی متفاوت بگردند.
در این میان Mastodon به عنوان یک شبکه اجتماعی جدید و جذاب ظهور کرده است. این شبکه اجتماعی با ارائه یک محیط متن باز و فدراسیون، به کاربران اجازه میدهد تا در یک محیط امن و غیرمتمرکز به اشتراکگذاری نظرات و محتوا بپردازند. همچنین قابلیت دنبال کردن کاربران، به کاربران امکان میدهد با جامعهای فعال و پویا در ارتباط باشند.
از زمان راهاندازی ماستودون، این شبکه اجتماعی به تدریج محبوبیت بیشتری به دست آورده است. تعداد کاربران این شبکه به طور قابل توجهی افزایش یافته و تعداد کاربران آن به میلیون رسیده است. این رشد پیوسته به نظر میرسد نشان دهنده تمایل بسیاری از افراد به استفاده از یک شبکه اجتماعی متن باز و فدراسیونی است که به آنها امکانات و آزادی بیشتری در ارتباط و به اشتراکگذاری محتوا میدهد.
با این حال توییتر همچنان یکی از شبکههای اجتماعی پرطرفدار با تعداد کاربران بسیار بیشتر است. همچنین توییتر با تاریخچه و مکانیزمهای خاص خود، هنوز جایگاه قوی خود را در بازار حفظ کرده است؛ بنابراین رقابت بین Mastodon و توییتر همچنان ادامه خواهد داشت و میتواند به ترجیحات و نیازهای کاربران در آینده بستگی دارد.
تفاوت Mastodon با توییتر چیست؟
در اکتبر 2016، Eugen Rochko، مدیرعامل و تنها کارمند سازمان غیرانتفاعی Mastodon gGmbH، شبکه اجتماعی Mastodon را بنیان نهاد. در آغاز، برای انتشار پستها از دکمهای با نام Publish استفاده میشد؛ اما در ماه می، Rochko توضیح داد که یک حامی به او قول داده است که اگر از واژه Toot به جای Publish برای نام دکمه انتشار پست استفاده کند، از طریق حساب Mastodon Patreon بهطور مادامالعمر او را پشتیبانی خواهد کرد. لازم به ذکر کرد که در نسخههای iOS و Android همچنان از نام Publish برای این دکمه استفاده میشود.
ایده ایجاد این شبکه اجتماعی نیز همانند بسیاری از استارتاپهای دیگر، بر اساس نیازهای شخصی روچکو شکل گرفته است. در یک مصاحبه با مجله تایم، Rochko اعلام کرد زمانی که نیاز داشت با دوستانش از طریق پیامهای کوتاه گفتگو کند توسعه این شبکه اجتماعی را آغاز کرده است.
ماستودون یک سرویس رسانه اجتماعی است که عملکرد آن بسیار شبیه به توییتر است. در این شبکه، کاربران میتوانند Toot (به جای توییت) خود را پست کنند، افراد و شرکتهای مورد علاقه خود را دنبال کنند، پستهای مورد علاقه را لایک کنند و آنها را Boost (به جای ریتوییت) کنند.
Mastodon از هزاران شبکه اجتماعی تشکیل شده است که همه آنها روی سرورهای مختلف یا نمونههایی به نام Instance اجرا میشوند. این نمونهها با استفاده از سیستمی به نام Fediverse میتوانند با یکدیگر ارتباط برقرار کنند. Fediverse شامل شبکههای اجتماعی دیگری مانند PeerTube برای ویدیوها، Funk Whale برای موسیقی، PixelField برای عکسها و NextCloud برای فایلها است.
مهم است به این نکته اشاره کنیم که سرورهای این نرمافزار نیازی به اتصال به Fediverse ندارند. در واقع، یکی از نمونههای مشهور آن به نام Truth Social، شبکه اجتماعی دونالد ترامپ، رئیسجمهور سابق ایالات متحده آمریکا است.
عضویت در ماستودون چگونه است؟
برای عضویت در شبکه اجتماعی، ابتدا باید یک سرور Mastodon را انتخاب کنید. ماستودون یک شبکه اجتماعی توزیعشده است که شامل بسیاری از سرورهاست؛ اما برخی از سرورها محدود به یک جامعه خاص هستند و برخی دیگر عمومی هستند. بهعنوان مثال، سرور mastodon.social یکی از سرورهای بزرگ و عمومی آن است. همچنین سرور persadon.com برای استفاده کاربران فارسیزبان در نظر گرفته شده است.
- بعد از انتخاب سرور، باید به سایت این سرور مراجعه کرده و فرم ثبتنام را پر کنید.
- فرم ثبتنام خود را با اطلاعات نام، ایمیل و رمز عبور پر کنید.
- پس از پر کردن فرم ثبتنام، درخواست عضویت خود را ارسال کنید.
- یک ایمیل حاوی لینک تأیید عضویت به شما ارسال میشود.
- با کلیک روی لینک موجود در ایمیل، عضویت شما تأیید میشود و شما میتوانید وارد حساب کاربری خود شوید.
- پس از تأیید عضویت، میتوانید پروفایل خود را تکمیل کنید. شامل افزودن عکس پروفایل، توضیحات شخصی، لینکهای اجتماعی و سایر اطلاعات است که میخواهید با دیگران به اشتراک بگذارید. همچنین میتوانید کاربران دیگر را در ماستودون دنبال کنید، پستها را به اشتراک بگذارید و در گفتگوها شرکت کنید.
با این مراحل ساده، شما میتوانید به جامعه فعال و پویای این شبکه اجتماعی بپیوندید و با سایر کاربران در این شبکه اجتماعی در ارتباط باشید. امکانات گستردهای در اختیار شما قرار دارد و شما میتوانید تجربهی یک شبکه اجتماعی متفاوت و جدید را تجربه کنید.
نحوه کار با ماستودون
ماستودون یک شبکه اجتماعی با ویژگیهای مشابه توییتر است که به کاربران امکان میدهد پیامهای کوتاه خود را به جهان یا به افراد خاصی ارسال کنند. در این شبکه، پیامها به جای توییت، Toot نامیده میشوند و برخی از ویژگیهای ماستودون شبیه به توییتر است. در ادامه به برخی از امکانات این شبکه اشاره خواهم کرد.
استفاده از 500 کاراکتر برای نوشتن پیام
یکی از ویژگیهای مهم در ماستودون محدودیت کاراکتر و حجم فایلهاست. در هر پست، شما میتوانید از ۵۰۰ کاراکتر استفاده کنید که این مقدار بیشتر از محدودیت توییتر است.
ارسال فایل های مختلف
میتوانید لینکها، تصاویر، فایلهای صوتی و ویدیوها را با حجم معین برای هر نوع فایل به پستهایتان اضافه کنید.
محدود کردن دسترسی به پستها
شما میتوانید پستهای خود را در Mastodon به صورت عمومی منتشر کنید یا تنظیمات را طوری تغییر دهید که فقط برای دنبال کنندگانتان قابل مشاهده باشند. همچنین میتوانید نظرسنجی برگزار کنید، شکلکها و ایموجیهای سفارشی را استفاده کنید و پستهای دیگران را بازنشر کنید.
ویرایش پستها
ویرایش پستها نیز در ماستودون امکانپذیر است. شما میتوانید Tootهای خود را ویرایش کنید و در صورت ویرایش پست، کسانی که آن را بازنشر کردهاند، از تغییرات مطلع میشوند.
استفاده از هشتگ
شبکه اجتماعی ماستودون از هشتگها پشتیبانی میکند و شما میتوانید در پستهایتان از هشتگها استفاده کنید. استفاده از هشتگها میتواند به شما در دستهبندی پستها و نشان دادن آنها به افرادی که علاقهمند به آن موضوع هستند کمک کند.
دنبال کردن دیگران
در Mastodon شما میتوانید حسابهای کاربری دیگر را دنبال کنید. البته برای دنبال کردن برخی از حسابها به موافقت آنها نیاز دارید تا بتوانید آنها را دنبال کنید. وقتی یک حساب را دنبال میکنید، پستهای آن حساب در تایملاین شما نمایش داده میشوند.
ویژگیهای امنیتی
همچنین برخی از ویژگیهای امنیتی نیز در این شبکه اجتماعی وجود دارد. شما میتوانید پروفایل خود را حفاظت کنید و فقط برای دنبال کنندگان خود قابل مشاهده کنید. همچنین میتوانید حسابهای مزاحم را بلاک کنید تا پیامهای آنها دریافت نشود و از هرگونه ارتباط با آنها جلوگیری شود.
ماستودون یک شبکه اجتماعی با کد باز است، به این معنی که کدهای برنامه قابل مشاهده و تغییر است. این امر امکان بررسی امنیت و حریم خصوصی این شبکه را توسط خود کاربران و توسعه دهندگان فراهم میکند.
آشنایی با تایم لاین های ماستودون
در دنیای امروز، شبکههای اجتماعی نقشی بسیار مهم در ارتباطات انسانها با یکدیگر و به اشتراکگذاری محتواهای مختلف بازی میکنند. از جمله شبکههای اجتماعی محبوب، توییتر به خاطر تایملاین ساده و قابل دنبال کردن پستها به موقع، جایگاه ویژهای در بین کاربران خود دارد؛ اما آیا تصور میکنید که یک شبکه اجتماعی وجود دارد که به شما امکان میدهد از سه تایملاین مجزا برای مشاهده پستها استفاده کنید؟ ماستودون این امکان را برای شما فراهم کرده است. ماستودون، یک شبکه اجتماعی متنباز است که با توجه به نیاز کاربران برای دسترسی به یک تجربه متفاوت، به وجود آمده است. در مقایسه با توییتر که تنها یک تایملاین دارد، ماستودون به شما امکان میدهد از سه تایملاین مجزا استفاده کنید و پستها را بر اساس منابع مختلف مشاهده کنید.
Home Timeline
اولین تایملاین در ماستودون، Home Timeline است. در این تایملاین، تمامی پستها و ریبلاگهای کاربرانی که آنها را دنبال میکنید، نمایش داده میشود. این تایملاین شباهتی به تایملاین توییتر دارد و به شما امکان میدهد بهروزرسانیها و فعالیتهای دوستان و دنبال کنندگان خود را مشاهده کنید.
Local Timeline
تایملاین دوم در ماستودون، Local Timeline نام دارد. در این تایملاین، شما پستهای سروری که در آن عضو هستید را مشاهده میکنید؛ به عبارت دیگر، شما از فعالیتهای کاربرانی که در همان سرور ماستودون شما عضو هستند، باخبر میشوید. این تایملاین به شما امکان میدهد به خبررسانیها و محتواهای محلی توجه کنید و در معرض تجربههای مشترک با اعضای هم سروری خود قرار بگیرید.
Federated Timeline
تایملاین سوم و مهم در ماستودون، Federated Timeline است. در این تایملاین، شما به پستهای سرورهای دیگری که عضوی از اعضای آنها را دنبال میکنید، دسترسی دارید؛ به عبارت دیگر، تمامی پستهای کاربرانی که در سرورهای دیگری از ماستودون عضو هستند و توسط کاربرانی که شما آنها را دنبال میکنید، پست شدهاند، در این تایملاین نمایش داده میشوند. این امکان به شما داده میشود تا به راحتی پستها و فعالیتهای کاربران را در سرورهای مختلف مشاهده کنید و با جامعههای متنوعی در ماستودون در ارتباط باشید.
با استفاده از گزینه Advance View در منوی Preferences، شما میتوانید تعدادی تایملاین را به صورت همزمان مشاهده کنید و به راحتی بین آنها جابجا شوید. این ویژگی به شما امکان میدهد تا به صورت همزمان پستها و فعالیتهای مختلف را در تایملاینهای مختلف دنبال کنید و تجربه اجتماعی خود را در ماستودون بهبود بخشید.
از طریق ماستودون، شما میتوانید با تنوع بیشتری از تجربههای اجتماعی برخورد کنید و در محیطی پویا و باز که با توجه به نیازهای شما طراحی شده است، به اشتراکگذاری محتواها و بحث و تبادل نظر با دیگران بپردازید. این شبکه اجتماعی، تایملاینهای مجزا و قابل تنظیم آن به شما امکان میدهد تا به طور دقیقتر پستها و فعالیتهای مورد علاقه خود را دنبال کنید و به صورت کامل در جامعه ماستودون مشارکت کنید.
اپلیکیشن Mastodon برای iOS و Android
برای استفاده راحتتر از ماستودون روی دستگاههای همراه، برنامههای مختلفی طراحی شدهاند. اگر از سیستمعامل iOS استفاده میکنید، میتوانید از برنامه رسمی Mastodon gGmbH استفاده کنید. این برنامه برای iOS در دسترس قرار دارد و امکانات کاملی برای استفاده از شبکه Mastodon را در اختیار شما قرار میدهد.
همچنین برای سیستمعامل Android نیز برنامههایی وجود دارند که میتوانید از آنها برای دسترسی به این شبکه اجتماعی استفاده کنید. Mastodon Metatext یکی از این برنامههاست که برای iOS طراحی شده است و قابلیتهای پیشرفتهتری نسبت به برنامه رسمی دارد. همچنین برنامه Tusky نیز برای Android در دسترس است و یک جایگزین قوی برای استفاده از Mastodon است.
علاوه بر این دو برنامه، برنامههای دیگری نیز برای استفاده از این شبکه اجتماعی روی موبایل طراحی شدهاند. برخی از این برنامهها برای سیستمعامل Android عبارتاند از:
· Tusky
· Mastalab
همچنین برای سیستمعامل iOS برنامههایی مانند
· Toot!
· Stella
· Mast
· Tootle for Mastodon
نیز وجود دارند.
با استفاده از این برنامهها، شما میتوانید بهراحتی به این شبکه اجتماعی دسترسی پیدا کرده و از تمامی قابلیتها و امکانات آن روی دستگاه همراه خود استفاده کنید. این برنامهها با استفاده از رابط کاربری ساده و قابل فهم، تجربه استفاده را برای شما لذتبخش میکنند و به شما امکان میدهند با دوستان و جامعه Mastodon در ارتباط باشید.
بررسی بهترین سرورهای Mastodon بر اساس موضوعات مختلف
شبکه اجتماعی ماستودون با بیش از چهار هزار سرور مستقل، امکان اتصال کاربران به جوامع مختلف با موضوعات مختلف را فراهم میکند. انتخاب سرور مناسب برای استفاده از آن میتواند تجربه کاربری را بهبود بخشیده و به ارتباط با جامعههای هدف کمک کند. در ادامه به بررسی برخی از بهترین سرورهای این شبکه اجتماعی بر اساس موضوعات مختلف میپردازیم.
1. سرورهای عمومی
- mastodon.online: یکی از پراستفادهترین سرورهای Mastodon است که در آن میتوانید به بزرگترین جامعه عمومی این شبکه بپیوندید.
- mas.to: سروری محبوب که برای کاربرانی که به جوامع کوچکتر علاقه دارند، مناسب است.
- mstdn.social: سرور دیگری که میزبانی جامعههای گوناگونی از حوزهها مختلف را بر عهده دارد.
2. سرورهای موضوعی
- fosstodon.org: سروری که به فناوری و مباحث مرتبط با متنباز اختصاص دارد و برای علاقهمندان به این حوزه مناسب است.
-climatejustice.social : سروری که به فعالیتهای فعالانه مرتبط با عدالت اقلیمی و محیطزیست اختصاص دارد و برای فعالان و علاقهمندان در این زمینه مناسب است.
3. سرورهای موضوعی دیگر
-ravenation.club : سروری که محیطی برای اشتراکگذاری و بحث درباره موسیقی فراهم میکند.
- gensokyo.social: سروری که روی بازیهای ویدئویی و جامعههای بازیکنان متمرکز شده است.
- mastodon.art: سروری برای هنرمندان و علاقهمندان به هنر که فضایی را برای نمایش و اشتراک آثار خود فراهم میکند.
4. سرورهای موضوعی خاص
-hostux.social: سروری که به علاقهمندان به غذا و شیفتگان آشپزی اختصاص دارد و فضایی برای به اشتراکگذاری دستور پخت و اطلاعات مرتبط فراهم میکند.
- meow.social: سروری برای علاقهمندان به جانوران و جامعه Furry که در آن میتوانند با سایر اعضا در ارتباط باشند.
اصطلاحات مربوط به شبکه اجتماعی Mastodon
شبکه اجتماعی Mastodon با ویژگیها و اصطلاحات خاص خود، یک جامعه آنلاین پویا را شکل میدهد. در ادامه به بررسی برخی از اصطلاحات کلیدی مرتبط با این شبکه اجتماعی میپردازیم تا با نحوه استفاده از آن آشنا شوید.
1. اینستنس یا Instances
سرورهای ماستودون به عنوان اینستنس یا Instances شناخته میشوند. هر کاربر میتواند با ساخت یک اینستنس خصوصی یا عمومی، جامعهای با قوانین و موضوعات مشخص را راهاندازی کند.
2. توت یا Toot
پستهای ارسالی در این شبکه به عنوان توت یا Toot شناخته میشوند. این اصطلاح از معادل توییت در توییتر الهام گرفته شده است.
3. بوست یا Boost
به جای ریتوییت، در Mastodon میتوانید توتهای دیگران را بوست یا Boost کنید. این عمل به اشتراکگذاری توت فرد دیگر با دنبال کنندگان خود را نشان میدهد.
4. هشتگ یا Hashtag
همانند سایر شبکههای اجتماعی، در این شبکه نیز بخش ویژهای برای دنبال کردن هشتگها وجود دارد. شما میتوانید با دنبال کردن یک هشتگ، پستهای مرتبط با آن را مشاهده کنید.
5. پیام مستقیم یا DM
در Mastodon، ارسال پیام مستقیم با سایر شبکههای اجتماعی تفاوت دارد. برای ارسال پیام مستقیم به یک کاربر، باید پستی با نام کاربری مخاطب username منتشر کنید.
به سراغ ماستودون برویم یا نه؟
توسعه رسمی Mastodon از سال ۲۰۱۶ آغاز شده است و در سال ۲۰۱۷ در دسترس کاربران عمومی قرار گرفت. این نرم افزار به عنوان یک شبکه اجتماعی منحصر به فرد ظاهر شد که با ارائه ویژگیهای جدید جامعهای پویا و متنوع را جذب کرد. با این حال، با وجود سرورهای مستقل مختلف برای Mastodon، جامعه کاربری آن همچنان محدود به علاقهمندان به دنیای تکنولوژی و بسترهای متن باز است.
اکثر اکانتهای این شبکه عمدتاً برای بازنشر محتوا استفاده میشوند و تعامل کمتری با آنها وجود دارد. با این وجود، اگر تمایل دارید تا تجربهای از یک سرویس میکروبلاگینگ غیرمتمرکز و خود میزبان داشته باشید، میتوانید از این شبکه روی گوشی هوشمند خود استفاده کنید.. شما میتوانید پستها را بنویسید، پستهای دیگران را بوست کنید و همچنین با استفاده از هشتگها محتواهای مورد علاقه خود را دنبال کنید.
نتیجهگیری
به طور کلی ماستودون یک شبکه اجتماعی منحصر به فرد است که با ارائه قابلیتهایی متفاوت، جامعهای پویا و متنوع را به وجود میآورد. با استفاده از اصطلاحات کلیدی مرتبط با این شبکه اجتماعی، میتوانید بهتر در آن فعالیت کنید و با امکانات و قوانین آن آشنا شوید. همچنین Mastodon با تأکید بر حریم خصوصی کاربران و قابلیت تنظیم دسترسیها، به کاربران اجازه میدهد تا برای خود جوامعی مناسب را تشکیل دهند و در محیطی امن و آزاد فعالیت کنند. در نهایت استفاده از برنامههای موبایلی Mastodon نیز به کاربران این امکان را میدهد تا همیشه و در هر زمانی به شبکه دسترسی داشته باشند. با استفاده از این شبکه، میتوانید به جامعههای آنلاین متمایز و متنوع دسترسی پیدا کنید و در فضایی آزاد و متفاوت، تجربه کاربری منحصر به فردی را تجربه کنید.
سوالات متداول
Mastodon چیست و چگونه کار میکند؟
Mastodon یک شبکه اجتماعی توزیع شده است که به کاربران امکان میدهد در اینترنت با یکدیگر ارتباط برقرار کنند. این شبکه اجتماعی مبتنی بر سرورهای مستقل است که به عنوان اینستنس شناخته میشوند و هر کاربر میتواند یک اینستنس خصوصی یا عمومی راهاندازی کند. این شبکه اجتماعی با تاکید بر حریم خصوصی و آزادی بیان طراحی شده است.
آیا برای استفاده از Mastodon نیاز به ساخت سرور داریم؟
خیر، برای استفاده از Mastodon نیازی به ساخت سرور ندارید. شما میتوانید به یک اینستنس از ماستودون متصل شوید که توسط دیگران راهاندازی شده است و به طور رایگان در آن عضو شوید.
چه امکاناتی در Mastodon برای ارتباط با دیگر کاربران وجود دارد؟
در Mastodon شما میتوانید پستهایی به نام توت بنویسید، پستهای دیگران را بوست کنید (معادل ریتوییت) و با استفاده از هشتگها مطالب مرتبط را دنبال کنید. همچنین میتوانید با کاربران دیگر از طریق پیام مستقیم ( (DM در ارتباط باشید.
Mastodon چگونه از لحاظ حریم خصوصی متمایز است؟
این شبکه به حریم خصوصی کاربران اهمیت زیادی میدهد. هر اینستنس میتواند قوانین و ضوابط خود را داشته باشد و کاربران میتوانند در جامعههایی که با قوانین آنها مطابقت میکنند، فعالیت کنند. همچنین Mastodon اجازه میدهد که کاربران اطلاعات حریم خصوصی خود را کنترل کنند و میزان دسترسی به پستهایشان را مشخص کنند.
آیا Mastodon از برنامههای تلفن همراه پشتیبانی میکند؟
بله Mastodon برنامههای موبایلی برای سیستمعاملهای iOS و Android دارد. این برنامها به شما اجازه میدهد تا از طریق تلفن همراه خود به شبکه دسترسی پیدا کنید و از امکانات آن استفاده کنید.