هوش مصنوعی اکنون بخشی از زندگی عادی ما شده است. ما توسط این فناوری در بخش‌های مختلفی از زندگی خود از دستیار هوشمند الکسا و سیری گرفته تا سیستم پارک خودکار اتومبیل احاطه شده‌ایم. به همین ترتیب، تأثیر هوش مصنوعی در دنیای آموزش نیز به چشم می‌خورد و روش‌های سنتی به شدت در حال تغییر هستند.
هوش مصنوعی این پتانسیل را دارد که به برخی از بزرگ‌ترین چالش‌های این روزهای آموزش و پرورش، نوآوری در شیوه‌های آموزشی و سرعت بخشیدن به یادگیری بپردازد. با این حال، پیشرفت‌های سریع فناوری نا گریز خطرات و چالش‌های متعددی را به همراه دارد که تاکنون از بحث‌های سیاست گذاری و چارچوب‌های نظارتی جلو زده است. این در حالی است که هنوز این سؤال مطرح می‌شود که هوش مصنوعی چگونه می‌تواند دنیای آموزش و یادگیری را تغییر دهد. ما در این مقاله قصد داریم تا با نگاهی متفاوت پاسخ این سؤال را بدهیم.
اساساً معنای هوش مصنوعی چیست؟
Artificial Intelligence این ایده است که کامپیوترها می‌توانند مانند انسان‌ها فکر کرده و رفتار کنند. در سال‌های اخیر، پیشرفت‌های این حوزه شتاب بیشتری گرفته و آثار آن در صنایع مختلف از جمله حوزه آموزش قابل مشاهده است. مدارس بیشتر و بیشتری روی نرم‌افزارهای یادگیری هوش مصنوعی و برنامه نویسی کامپیوتر سرمایه گذاری می‌کنند. با استفاده از این نرم‌افزارها، دانش آموزان قادر به یادگیری و تمرین بدون نیاز به ترک اتاق یا کلاس درس هستند.
حقیقت در مورد هوش مصنوعی این است که همیشه آن‌قدر قدرتمند نیست که مردم فکر می‌کنند. برای اینکه برنامه‌های AI بهترین عملکرد خود را داشته باشند، به مجموعه داده‌های پیچیده زیادی از سراسر جهان نیاز بوده که اکثراً هم در دسترس معلمان نیست.
نقش هوش مصنوعی در تغییر و آینده مدل آموزش
هیچ شکی نیست که هوش مصنوعی، تأثیر بسزایی در آینده آموزش داشته و به‌طور مستقیم روی فرآیندهای آموزشی و یادگیری مؤثر خواهد بود. با این حال، توجه به این نکته نیز مهم است که هوش مصنوعی جایگزین معلمان نیست، بلکه بیشتر به‌عنوان دستیار آموزشی برای معلمان عمل می‌کند.
ابزارهای AI این توانایی را دارند که به انسان‌ها در انجام کارهایی که سخت یا وقت‌گیر بوده کمک کنند. یکی از این نمونه‌ها، یادگیری است. AI یک راه عالی برای یادگیری بدون نیاز به تلاش زیاد است. این می‌تواند به کاربران کمک کند تا به روشی طبیعی‌تر و شهودی‌تر مطالب را یاد بگیرند، زیرا می‌توانند به جای حفظ کردن و به خاطر سپردن محتوا روی بعد اشتیاق خود تمرکز کنند.
در حال حاضر AI با موفقیت در چندین نمونه آموزشی به کار می‌رود و یادگیری و توسعه دانش آموزان و همچنین معلمان را بهبود می‌دهد. اجازه دهید برای درک دقیق‌تر از این موضوع به چند مثال بپردازیم:
سلامت روحی
وضعیت عاطفی و روحی کودکان روی میزان تمرکز، مشارکت در کلاس و حفظ انگیزه برای یادگیری تأثیر می‌گذارد. با استفاده از هوش مصنوعی و به لطف گیمیفیکیشن، می‌توان یادگیری را به گونه‌ای تنظیم کرد که کلاس‌های مجازی هم به اندازه کلاس حضوری سرگرم کننده باشد. علاوه بر این AI می‌تواند تعیین کند که دانش آموزان در چه نقطه‌ای تلاش می‌کنند تا به آن‌ها کمک کند تا در بخش‌های دیگر هم قوی شوند.
پر کردن شکاف‌ها
هوش مصنوعی می‌تواند شکاف‌های موجود در مطالب آموزشی معلمان را شناسایی کرده و در صورت نیاز آن‌ها را ویرایش کند.
دستیار کودکان
نائو، یک ربات انسان‌نما بوده که صحبت و حرکت می‌کند و می‌تواند همه چیز از خواندن و نوشتن گرفته تا برنامه نویسی را به کودکان یاد دهد. نائو به کودکان در یادگیری موضوعات علمی، فناوری، مهندسی و ریاضیات کمک کرده و یک فضای آموزشی سرگرم کننده برای کدنویسی کودکان فراهم می‌کند.
این مقدمه کدنویسی مقدماتی این ربات به دانش آموزان اجازه می‌دهد تا به آن دستور داده و وظایفی خاصی را انجام دهد. به این ترتیب دانش آموزان این فرصت را پیدا می‌کنند که با تکرار یک موضوع به ربات آن را یاد بگیرند. به شکلی می‌توان گفت در اینجا نائو، دستیار شخصی کودکان محسوب می‌شود.
آیا هوش مصنوعی می‌تواند یادگیری را تسریع و قدرت مغز را تقویت کند؟
هوش مصنوعی قادر است تا با کمک داده‌ها، قابلیت‌های خود را توسعه و بهبود ببخشد. داده‌ها می‌توانند از منابع خارجی مانند انسان‌ها یا توسط خود AI تولید شوند. هوش مصنوعی در حوزه آموزش برای ایجاد تجربیات یادگیری موثرتر برای دانش آموزان استفاده می‌شود. علاوه بر این برای تجزیه و تحلیل فرآیندهای پیچیده و شناسایی حوزه‌هایی که نیاز به بهبود دارند و ارائه فیدبک در مورد پیشرفت آن‌ها هم می‌تواند مسئولیت‌های خود را انجام دهد.
چگونه هوش مصنوعی دنیای آموزش و پرورش را تغییر داده است؟
دنیای آکادمیک به لطف کاربردهای متعدد هوش مصنوعی برای آموزش راحت‌تر و شخصی‌تر می‌شود. از زمانی که مواد آموزشی از طریق دستگاه‌های هوشمند و رایانه‌ها در دسترس همه قرار می‌گیرد، این روش یادگیری افراد را تغییر داده است. امروزه دانش آموزان تا زمانی که کامپیوتر و اینترنت دارند، نیازی به شرکت در کلاس‌های حضوری ندارند.
همچنین AI امکان اتوماسیون وظایف اداری را فراهم می‌کند و به مؤسسات اجازه می‌دهد زمان مورد نیاز برای انجام کارهای سخت را به حداقل برسانند. در این صورت معلمان می‌توانند زمان بیشتری را با دانش آموزان بگذرانند. اکنون قصد داریم تا به تحولات ایجاد شده توسط هوش مصنوعی بپردازیم.
ساده سازی وظایف اداری
AI می‌تواند انجام وظایف اداری را برای معلمان و مؤسسات دانشگاهی به صورت خودکار انجام دهد. مربیان زمان زیادی را صرف نمره دادن به امتحانات، ارزیابی تکالیف و ارائه پاسخ‌های ارزشمند به دانش آموزان خود می‌کنند. این در حالی است که با استفاده از فناوری می‌توان این وظایف را درجه بندی کرده و به صورت خودکار انجام داد. این بدان معنا است که اساتید به جای صرف ساعات طولانی برای نمره دادن به بچه‌ها، می‌توانند زمان بیشتری را با آن‌ها سپری کنند.
محتوای هوشمند
هوش مصنوعی و آموزش دست به دست هم می‌دهند و تکنیک‌های جدید را برای اطمینان از دستیابی همه دانش آموزان به موفقیت تحصیلی فراهم می‌کنند. محتوای هوشمند می‌تواند محتوای مجازی کلاس مانند کنفرانس ویدیویی و سخنرانی‌های ویدیویی را هم انجام دهد. همان‌طور که می‌توانید تصور کنید، کتاب‌های درسی در حال تغییر به سمت بهتر شدن می‌روند. سیستم‌های هوش مصنوعی از برنامه‌های درسی سنتی برای ایجاد کتاب‌های درسی سفارشی در موضوعات مختلف استفاده می‌کنند.
در نتیجه کتاب‌های درسی به صورت دیجیتالی در دسترس بوده و رابط‌های یادگیری جدیدی برای کمک به دانش آموزان در تمام مقاطع تحصیلی و سنین ایجاد می‌شود. نمونه‌ای از این مکانیزم‌ها Cram101 بوده که از هوش مصنوعی برای درک بیشتر مطالب کتاب درسی استفاده می‌کند و به راحتی می‌تواند با خلاصه فصل‌ها، فلش کارت‌ها و تست‌های عملی درک شما را بیشتر کند.
رابط هوش مصنوعی مفید دیگر Netex Learning است که به اساتید اجازه می‌دهد تا برنامه‌های درسی الکترونیکی و اطلاعات آموزشی را در تعداد بی شماری از دستگاه‌های الکترونیکی بسازند. نتکس شامل برنامه‌های آنلاین، فایل‌های صورتی و ویدیو است.
یادگیری شخصی
آیا تا حالا پیش آمده تا در سرویس‌هایی مانند نتفلیکس بخش پیشنهادات شخصی را بررسی کنید؟ این پیشنهادات از مسیر جستجوی شما استفاده کرده و فیلم و سریال‌های مشابه را پیشنهاد می‌دهد. از این تکنولوژی در نحوه آموزش دانش آموزان در مدارس هم استفاده می‌شود. سیستم‌های سنتی قرار است تا حد متوسطی را تأمین کنند اما به اندازه کافی به دانش آموزان خدمات نمی‌دهند.
برنامه درسی به گونه‌ای طراحی شده است که با هدف قرار دادن 80 درصد از دانش آموزان متوسط تا حد ممکن مناسب باشد. با این حال، دانش آموزانی که کمی بالاتر یا پایین‌تر از سطح کلاس باشند نمی‌توانند به اندازه کافی از مطالب بهره‌مند شوند. به خصوص زمانی که دانش آموزان جز 10 درصد پایین کلاس باشند اما وقتی AI معرفی می‌شود، می‌تواند این خلأ را پر کند.
قرار نیست تا هوش مصنوعی جای معلم را بگیرد اما می‌تواند با ارائه توصیه‌های شخصی به هر دانش آموز، عملکرد او را افزایش دهد. AI، تکالیف کلاس درسی و همچنین امتحانات پایانی را با توجه به هر دانش آموز شخصی‌سازی کرده و تضمین می‌کند که دانش آموزان بهترین کمک را دریافت کنند.
تحقیقات نشان می‌دهد که فیدبک‌های سریع یکی از کلیدهای موفقیت در تدریس خصوصی است. از طریق اپلیکیشن‌های مبتنی بر هوش مصنوعی، دانش آموزان پاسخ‌های مناسب و سفارشی از معلمان خود دریافت می‌کنند. علاوه بر این معلمان می‌توانند درس‌ها را در راهنماهای مطالعه هوشمند و فلش کارت‌ها فشرده کنند. آن‌ها همچنین می‌توانند بسته به چالش‌هایی که در مطالعه سرفصل‌های دروس با آن مواجه هستند به دانش آموزان آموزش دهند.
برخلاف گذشته، دانشجویان کالج اکنون می‌توانند دسترسی بیشتری به اساتید داشته باشند. به لطف AI سیستم‌های آموزشی هوشمند مانند Carnegie Learning می‌توانند بازخورد سریع ارائه داده و مستقیماً با دانش آموزان کار کنند. اگرچه این روش‌ها هنوز در مراحل اولیه خود هستند، به زودی به معلمان دیجیتال کامل تبدیل خواهند شد.
یادگیری جهانی
آموزش هیچ محدودیتی ندارد و هوش مصنوعی می‌تواند با حذف هرگونه مرزی، به این فرآیند کمک کند. این تکنولوژی با تسهیل یادگیری هر دوره از هر نقطه جهان و در هر زمان، تحولات زیادی را به همراه دارد. آموزش مبتنی بر هوش مصنوعی، دانش آموزان را با مهارت‌های اساسی مجهز می‌کند. با اختراعات بیشتر، طیف وسیع‌تری از دوره‌ها به صورت آنلاین در دسترس خواهند بود و با کمک AI دانش آموزان از هرجای دنیا که باشند می‌توانند مفاهیم جدید را یاد بگیرند.
کارایی‌های جدید
هوش مصنوعی فرآیندهای فناوری اطلاعات را بهبود می‌بخشد و کارایی‌های جدیدی را ایجاد می‌کند. به‌عنوان مثال، افرادی که مسئولیت برنامه ریزی شهری را بر عهده دارند می‌توانند از آن برای به حداقل رساندن ترافیک و بهبود ایمنی عابران پیاده استفاده کنند. به‌طور مشابه، مدارس می‌توانند روش‌های مناسبی را برای جلوگیری از گم شدن دانش آموزان در شلوغی‌ها هنگام دویدن در راهروها تعیین کنند.
حقیقت این است که تکنولوژی‌های جدید با هزینه‌های اولیه برای نصب و آموزش همراه هستند اما در نهایت این هزینه‌ها ناچیز خواهند بود. فناوری، سخت افزار و نرم افزار با گذشت زمان ارزان‌تر خواهد شد.
یک مطالعه منتشر شده توسط eSchool News نشان می‌دهد که تا سال 2021، استفاده از هوش مصنوعی در آموزش و یادگیری تا 47.5٪ افزایش خواهد یافت. تأثیر این فناوری از پایین‌ترین سطوح آموزشی از طریق مؤسسات عالی به چشم می‌آید. این باعث ایجاد تکنیک‌های یادگیری تطبیقی با ابزارهای سفارشی برای بهبود تجارب یادگیری می‌شود.
هوش مصنوعی ممکن است به دانش آموزان اطلاع دهد که مسیرهای شغلی آن‌ها با توجه به اهدافشان چگونه به نظر می‌رسد و در نتیجه به آن‌ها فراتر از تحصیل کمک می‌کند. تنها زمان می‌تواند تأثیر نهایی AI را در صنعت آموزش نشان دهد.
