برای این‌که کامپیوترها بتوانند به شبکه متصل شوند نیاز به یک کد شناسایی دارند تا شبکه بتواند آن‌ها را از هم تفکیک کند؛ بنابراین وقتی یک کامپیوتر به شبکه متصل می‌شود، شبکه یک کد شناسایی به نام آدرس IP به آن کامپیوتر اختصاص می‌دهد. از همان زمانی که کامپیوترها به واسطهٔ شبکه به هم متصل شدند و اینترنت به وجود آمد، آدرس IP ها هم تعریف شدند. IP مخفف عبارت (Internet Protocol) است که خود نشان می‌دهد برای اتصال به شبکه اینترنت و شبکه های گستردهٔ WAN (Wide Area Network) طراحی شده است با این حال می‌توان از آن در شبکه های محلی LAN (Local Area Network) هم استفاده کرد؛ و اتفاقاً اول باید در شبکه محلی به مودم وصل شود. گاهی نیاز است تا برای معرفی و اتصال به یک دستگاه دیگر در شبکه این آدرس را پیدا کنیم و از آن در موارد مختلف مانند (ایجاد درایو ذخیره سازی در شبکه) و یا هر قصد دیگری استفاده کنیم. حال این شبکه ممکن است از هر نوعی باشد. در این مقاله قصد داریم تا آدرس IP ها را معرفی کنیم و آموزش دهیم که چطور به راحتی این آدرس را به دست آوریم.
انواع آدرس IP
آدرس IP ها برای استفاده در شبکه ها ارائه شدند. در حال حاضر 2 نسخه آدرس IP وجود دارد. نسخهٔ IPv4 و نسخهٔ IPv6 که در ادامه آن‌ها را بررسی خواهیم کرد:
IPv4: نسخهٔ IPv4 در سال 1983 برای استفاده در اینترنت جهانی طراحی و اجرا شد. نسخه ها قبل از آن به‌صورت آزمایشگاهی مورد استفاده قرار می‌گرفت. این نوع آدرس از یک قالب 4 گروهی از اعداد تشکیل شده که هر گروه اعداد 0 تا 255 را در خود نگهداری می‌کند؛ بنابراین این آدرس IP می‌تواند از 0.0.0.0 تا 255.255.255.255 IP را آدرس دهی کند و در واقع از 32 بیت تشکیل شده که اگر هر گروه از اعداد 0 تا 255 رقم را (2 به توان 8) در نظر بگیریم، می‌توان گفت که در کل (2 به توان 32) را در برمی‌گیرد که در کل 4294967296 دستگاه را آدرس دهی کند. امروزه دستگاه های بسیار زیادی از این پروتکل برای شناسایی در شبکه استفاده می‌کنند. برای مثال یک IPv4 ممکن است به شکل 192.168.1.580 نشانه گذاری شود.
IPv6: مشکل IPv4 این است که به دلیل حجم بالای دستگاه های کامپیوتری و گوشی‌های هوشمند و اینترنت اشیاء که به شبکه اینترنت متصل می‌شود، رزرو این آدرس دهی رو به پایان است و به همین دلیل نسخهٔ IPv6 پدید آمد تا مشکل تولید انبوه دستگاه های کامپیوتری را حل کند و دستگاه های بیشتری پشتیبانی شوند. این نوع از آدرس IP از 8 گروه اعداد و حروف تشکیل شده و هر گروه از بخش‌های این آدرس از 16 بیت تشکیل شده که در کل 128 بیت را در برمی‌گیرد و این یعنی ۳۴۰۲۸۲۳۶۶۹۲۰۹۳۸۴۶۳۴۶۳۳۷۴۶۰۷۴۳۱۷۶۸۲۱۱۴۵۶ دستگاه را می‌تواند پشتیبانی کند. IPv6 می‌تواند علاوه بر پشتیبانی از دستگاه های بیشتر، امنیت بیشتری را هم برای اتصال به شبکه ایجاد کند. برای مثال یک آدرس IPv6 می‌تواند به شکل زیر باشد:
2702:A0M3:8012:D0E5:0B0R:0SL0:N0K0:B25F
آدرس IP های IPv6 برای جداسازی گروه‌ها از کاراکتر دو نقطه: استفاده می‌کنند. جالب است بدانید که وقتی یک گروه از بخش‌های IPv6 به‌طور کامل از چهار 0000 ایجاد شده باشند، برای کوتاه شدن آدرس، شبکه آن را در نوشتار در نظر نمی‌گیرد؛ مانند مثال زیر:
3904:A0B3:80L2:D045:0000:0000:0000:F28G
3904:A0B3:80L2:D045::::F28G
انواع آدرس IP از نظر کاربرد
آدرس IP های خصوصی: این آدرس ها را دستگاه شبکه و یا مودم برای هر دستگاهی که به آن متصل می‌شود، مشخص می‌کند که به آن آدرس محلی یا Local هم گفته می‌شود.
آدرس IP های عمومی: این آدرس ها مربوط به کل شبکهٔ شما است که شرکت ISP که از آن اینترنت را تهیه می‌کنید، به شبکه شما اختصاص می‌دهد تا کاربران خود را از هم تفکیک کند. خود این آدرس IP به دو نوع پویا و ثابت ارائه می‌شوند. خود ISP این آدرس ها را از سازمان IANA تهیه می‌کند که همین سازمان زیرمجموعه سازمان غیرانتفاعی ICANN است که در سال 1998 برای سازمان‌دهی به دامنه ها و آدرس IP های جهانی و حفظ امنیت در اینترنت تأسیس شد. همچنین آدرس IP هایی که در این سازمان ارائه می‌شوند، همراه با لوکیشن کامپیوتری که به آن متصل شده ثبت می‌شوند و به همین جهت با جستجوی این آدرس ها می‌توان محل ارائه خدمات اینترنت ISP را هم پیدا کرد.
انواع آدرس IP ها در ISP که به شبکه محلی اختصاص می‌دهد.
آدرس IP های پویا: وقتی یک شبکه خانگی به یک شبکه ISP برای اتصال به شبکه اینترنت متصل می‌شود، ISP برای امنیت بیشتر، مجموعه ای از آدرس‌های IP را خریداری و رزرو می‌کند تا هر بار که کاربران به اینترنت متصل می‌شوند، یک IP جدید را به آن‌ها اختصاص دهد. اگر نیاز داشتید تا این آدرس IP را در جایی استفاده کنید.
آدرس IP های ثابت: اگر برای استفاده از سرویس‌های استریم مانند (کنفرانس های اینترنتی وبینار و یا بازی‌های آنلاین) نیاز به آدرس IP ثابت داشته باشید، می‌بایست از ISP که از آن اینترنت خود را تهیه کرده اید، تقاضای یک آدرس IP ثابت کنید که البته شامل هزینه می‌شود.
روش به دست آوردن آدرس IP عمومی از شبکه ISP
بهترین و سریع‌ترین راه برای به دست آوردن آن این است که در گوگل عبارت "my ip" را جستجو کنید تا آدرس IP که ISP به شما اختصاص داده را مشاهده کنید.
و یا می‌توانید از وب سایت https://myip-address.io/ استفاده کنید که اطلاعات دقیق تری را به شما خواهد داد. البته این آدرس موقت است و ممکن است در اتصال بعدی شما، تغییر کند.
روش‌های به دست آوردن آدرس IP خصوصی
پیدا کردن آدرس در سیستم عامل ویندوز
دریافت اطلاعات آدرس IP در سیستم عامل ویندوز به سه روش انجام می‌شود:
- استفاده از خط فرمان CMD: بهترین و سریع‌ترین راه برای پیدا کردن آدرس IP استفاده از خط فرمان CMD است. کافی است از منوی استارت برنامهٔ خط فرمان CMD را باز کنید و عبارت ipconfig را وارد کنید تا مشخصات تمامی آدرس IP های شبکه فعال، نمایش داده شود.
- پیدا کردن آدرس IP از بخش Network and Sharing: برای این کار از منوی استارت بخش Control Panel را باز کنید و از بخش Network and Sharing در سمت چپ پنجره ای که باز می‌شود، گزینهٔ Change adapter settings را کلیک کنید تا پنجرهٔ Network Connections باز شود. سپس بر روی شبکه مورد نظر دابل کلیک کنید و از پنجرهٔ باز شده دکمهٔ Details را کلیک کنید تا مشخصات تمامی آدرس IP های شبکه فعال، نمایش داده شود.
- در سیستم عامل های ویندوز 10 و 11 همچنان می‌توانید از پنجرهٔ Settings گزینهٔ Network & Internat را باز کنید و از بخش Ethernet روی شبکهٔ مورد نظر خود کلیک کنید و در صفحه ای که باز می‌شود، در انتهای صفحه، مشخصات آدرس IP ها نمایش داده می‌شود.
پیدا کردن آدرس IP از خط فرمان در سیستم عامل لینوکس
در این سیستم عامل کافی است وارد خط فرمان Terminal شوید و عبارت ifconfig را وارد کنید تا مشخصات آدرس IP های شبکه فعال، نمایش داده شود.
پیدا کردن آدرس IP از خط فرمان در سیستم عامل مکینتاش
در سیستم عامل مکینتاش نیز کافی است وارد خط فرمان Terminal شوید و عبارت ipconfig get ifaddr en1 را وارد کنید تا مشخصات آدرس IP های شبکه فعال، نمایش داده شود.
آدرس IP در وب سایت ها
وب سایت ها اطلاعات خود را بر روی یک کامپیوتر میزبان قرار می‌دهد که خود این کامپیوتر دارای یک آدرس IP برای اتصال به شبکهٔ اینترنت است. گاهی نیاز می‌شود تا برای امور خاصی مانند برنامه نویسی و یا تنظیم DNS در یک شبکه آدرس IP وب سایت مورد نظر را پیدا کنیم. برای پیدا کردن آدرس IP وب سایت ها دو راهکار وجود دارد:
استفاده از خط فرمان CMD: در سیستم عامل ویندوز از منوی استارت وارد خط فرمان CMD شوید و یا در سیستم عامل مکینتاش وارد Terminal شوید و عبارت ping را وارد کنید و سپس بعد از یک فاصله آدرس دامنه وب سایت را وارد کنید و دکمهٔ Enter را بزنید؛ مانند این مثال:
ping google.com
وارد وب سایت https://www.nslookup.io/website-to-ip-lookup شوید و آدرس وب سایت مورد نظر خود را در کادر ورودی وارد کنید و دکمهٔ Enter را بزنید تا اطلاعات کامل آدرس IP و مکان کامپیوتر میزبان را برای شما نمایش دهد.
محافظت و مخفی کردن آدرس IP
گاهی لازم داریم تا از وب سایت هایی که کاربران ایرانی را تحریم کرده اند و یا وب سایت های فیلتر شده جهت اطلاعات آموزشی، دیدن کنیم. برای دسترسی به وب سایت های تحریم شده و فیلتر شده، می‌بایست آدرس IP را به روش اتصال به یک کامپیوتر واسطه عوض کنیم. این کار می‌تواند آدرس IP را مخفی کند و حتی استفاده طولانی مدت از این روش، جلوی حمله هکر ها را در سازمان های مهم خواهد گرفت. برای رفع تحریم می‌توانید DNS های وب سایت shecan.ir را بر روی شبکه تنظیم کنید تا وب سایت هایی که کاربران ایرانی را تحریم کرده اند، دور بزنیم و به آن‌ها دسترسی داشته باشیم. تغییر آدرس IP می‌تواند به محافظت از اتصال شما هم کمک کند. همچنین شبکه های VPN (Visual Personal Network) می‌تواند آدرس IP شما را عوض کند و از شبکه شما برای استفاده طولانی مدت محافظت کند. البته استفاده از VPN در برخی کشور ها مانند ایران قانونی نیست اما جرم نگاری هم نمی‌شود؛ در مقابل به دست آوردن یک VPN امن و مطمئن و ثابت، کار دشواری است.
سخن پایانی
از ابتدای ایجاد شبکه ها نسخه های IP هم در حالت آزمایشی ایجاد شدند اما تنها نسخه های IPv4 و IPv6 برای استفاده عمومی مورد تأیید قرار گرفتند. مهندسان ارشد اینترنت در جهان سعی دارند تا به مرور پشتیبانی از آدرس IP های IPv4 را کاهش دهند و IPv6 را به‌صورت کامل جایگزین کنند. شاید این نکته توجه شما را جلب کند که چرا بعد از IPv4 از نسخهٔ IPv5 استفاده نشده است؛ در واقع نسخهٔ IPv5 یک نسخه آزمایشگاهی در سال 1979 بود که هیچ گاه مورد استفاده عمومی قرار نگرفت. بهترین روش برای به دست آوردن آدرس IP استفاده از خط فرمان است که به سرعت می‌توانید به اطلاعات آن دسترسی داشته باشید.
