بهینه سازی موتورهای جست و جو Search Engine Optimization) ) یا سئو مجموعه‌ای از روش‌هایی است که به دیده شدن بهتر سایت، افزایش رتبه‌بندی سایت در موتورهای جست‌وجو و افزایش بازدید سایت منجر می‌شود.
فرایند بهینه‌سازی چندان راحت نیست و برای دستیابی به بازده بالا، نیاز به متخصص در این حوزه دارد. الگوریتم رتبه‌بندی گوگل، معیارهای زیادی دارد که یک مهندس سئو باید مهم‌ترین معیارهای این الگوریتم را بشناسد و از آن استانداردها در جهت پیاده‌سازی موفق سئو استفاده کند.
قبل از اینکه به کاربرد فایل .htaccess در سئو بپردازیم بهتر است با این فایل و نحوه عملکرد آن بیشتر آشنا شویم.
فایل.htaccess چیست؟
فایل.htaccess عبارت خلاصه‌شده Hyper Text Access، یک فایل متنی ساده باقابلیت‌های گسترده است. این فایل توسط وب سرورهای مختلف ازجمله وب سرور معروف و محبوب Apache استفاده می‌شود و فایل مهمی برای مدیران وب‌سایت‌ها به‌حساب می‌آید.
کاربرد اصلی این فایل کنترل نحوه نمایش صفحات وب و پاسخگویی وب سرور به درخواست‌های مختلف کاربران است. فایل.htaccess برای همه سایت‌های طراحی‌شده توسط وب سرور Apache قابل‌استفاده است.
.htaccess یکی از فایل‌های مهم وب‌سایت شماست که به شما امکان کنترل عملکرد سایت و چگونگی تعامل با کاربر را می‌دهد. فایل.htaccess در پوشه public_html هاست قرار می‌گیرد و در برنامه‌های مدیریت سایت مانند ورد پرس به‌صورت خودکار ایجاد می‌شود.
البته فایل‌هایی که نام آن‌ها با "." آغاز می‌شود، به‌صورت مخفی هستند و برای دسترسی به آن، می‌توانید به تنظیمات فایل منیجر خود مراجعه کرده و گزینه «نمایش فایل‌های مخفی»Show Hidden Files) ) را انتخاب کنید.
فایل.htaccess عملکردهای متنوع و گسترده‌ای دارد که با ویرایش آن می‌توانید این تغییرات را در دایرکتوری مدنظر ایجاد کنید.
ویرایش فایل.htaccess
ویرایش فایل.htaccess و اعمال تغییرات در آن می‌تواند کار پر ریسکی باشد؛ چراکه ممکن است با یک اشتباه کوچک عملکرد تمام وب‌سایت را از کار بیندازید. پس امن‌ترین راه برای پیشگیری از این اتفاق این است که پیش از ویرایش فایل.htaccess یک نسخه بک‌آپ از آن تهیه کنید تا در صورت بروز مشکل برای کد جدید، فایل اصلی قابل‌دسترسی باشد.
چنانچه وب هاستینگ به شما اجازه ویرایش فایل.htaccess را نداد، می‌توانید به‌سادگی یک فایل جدید با همین نام (فقط.htaccess بدون هیچ پسوندی) ایجاد کنید. لازم است بدانید که با این کار پارامترهای فایل.htaccess قبلی را از دست می‌دهید. اگر فایل.htaccess را در پوشه اصلی سایت‌تان قرار دهید، این تغییرات به تمام سایت اعمال می‌شود و همین‌طور اگر آن را در یک دایرکتوری قرار دهید، همه دایرکتوری و زیرمجموعه‌های آن تحت تأثیر این تغییرات خواهند بود.
برای داشتن کنترل بهتر، می‌توانید برای هر دایرکتوری یک فایل.htaccess جدید بنویسید. تنها نکته‌ای که باید در مورد این کار در نظر بگیرید، کاهش سرعت لود شدن صفحات و انجام دستورات در نتیجه استفاده بیش از حد از این فایل است. پس بهتر است در استفاده از قابلیت‌های این فایل زیاده‌روی نکنید و فقط در صورت نیاز از آن استفاده کنید.
کاربردهای.htaccess
فایل.htaccess قابلیت‌های گسترده‌ای دارد که در این مقاله چند مورد از آن‌ها را معرفی می‌کنیم. از مهم‌ترین قابلیت‌های این فایل می‌توان به ایجاد ریدایرکت 301، مسدود کردن یک یا چند IP خاص یا یک بازه مشخص IP، ساخت URL کاربرپسند و مورد تأیید موتور جست‌وجو User Friendly and SEO Friendly))، افزودن لایه امنیتی و کلمه عبور برای ورود به پوشه‌ها و فایل‌های مختلف سایت، حل کردن مشکل ارور 404 و… اشاره کرد.
با نوشتن کد دستوری آن در پیکربندی فایل.htaccess می‌توانید تغییرات و قابلیت‌های دلخواه خود را به قسمت‌های مختلف سایت اعمال نمایید. از میان این قابلیت‌ها، چند موردی را که تأثیر بیشتری روی سئو دارند، بررسی می‌کنیم. پیش از تنظیم پیکربندی.htaccess بهتر است درباره اینکه چگونه این فایل به SEO کمک می‌کند، بدانید.
.htaccess در سئو
مزایای استفاده از فایل.htaccess برای داشتن سئوی بهتر غیرقابل‌انکار است و نمی‌توان از تأثیرات مثبت آن بر سئوی سایت چشم‌پوشی کرد. حل مشکل ارور 404، کوتاه کردن و زیباسازی URL ها، ریدایرکت و… است.
ریدایرکت
ریدایرکت انواع مختلفی دارد که هرکدام وظیفه مخصوصی را بر عهده دارد.
ازجمله کاربردی‌ترین ریدایرکت‌ها می‌توان به ریدایرکت 301 اشاره کرد. عمل ریدایرکت تأثیر مستقیم بر سئو سایت دارد و استفاده اشتباه از آن یا انجام آن به روش اشتباه می‌تواند نتایج منفی بر سئو داشته باشد.
با انجام عملیات ریدایرکت، گوگل متوجه حذف آدرس قبلی از ایندکس و انتقال آن به صفحه جدید می‌شود. نحوه عملکرد این دستور ریدایرکت به این صورت است که هم کاربر و هم ربات‌های Crawler موتورهای جست‌وجو را از آدرس قدیمی صفحه وب به آدرس جدید آن منتقل می‌کند.
ریدایرکت از صفحه قدیمی به صفحه جدید
ارور 404 نتیجه صفحه‌ای که از دسترس خارج‌شده یا حذف‌شده، است. برای اینکه از رخ دادن این ارور پیشگیری کنید، لازم است کاربر از آدرس قدیمی به آدرس جدید و صحیح منتقل شود. برای ریدایرکت سایت بر روی یک آدرس دیگر می‌توانید از کد زیر استفاده کنید.
RewriteEngine on
RewriteCond%{HTTP_HOST} ^oldexample.com [NC,OR]
RewriteCond%{HTTP_HOST} ^newexample.com [NC]
RewriteRule ^(.*)$ https://example.net/$1 [L,R=301,NC]
پس از نوشتن کد بالا در فایل.htaccess و ذخیره آن در پوشه اصلی سایت، عملکرد آن را آزمایش کنید. این کار را می‌توانید با تایپ کردن آدرس قدیمی و سرچ آن انجام دهید، بعد از جست‌وجو باید فوراً به صفحه جدید منتقل شوید.
ریدایرکت فایل
اگر صرفاً می‌خواهید لینک یک فایل قدیمی را به فایل جدید ریدایرکت کنید، کافی است از کد زیر در فایل.htaccess استفاده نمایید.
Redirect 301 /oldfile.htm /newfile.htm
ریدایرکت کردن سایت بدون www به وضعیت با www و برعکس
الگوریتم رتبه‌بندی گوگل، برای محتواهای کپی سایت، نمره منفی در نظر می‌گیرد و باعث کاهش رتبه سایت در گوگل می‌شود. اگر شما از هر دو دامنه با www و بدون www برای سایت خود استفاده می‌کنید، ربات‌های گوگل محتوای این سایت‌ها را کپی تشخیص می‌دهند؛ درنتیجه شما باید فقط از یکی از این آدرس‌ها استفاده کنید و آدرس دیگر را هم به همین آدرس ریدایرکت کنید.
ریدایرکت کردن سایت بدون www به وضعیت با www:
RewriteEngine on
RewriteCond%{HTTP_HOST} ^example.com [NC,OR]
RewriteCond%{HTTP_HOST} ^www.example.com [NC]
RewriteRule ^(.*)$ http://example.net/$1 [L,R=301,NC]
ریدایرکت کردن سایت از حالت با www به حالت بدون www:
RewriteEngine on
RewriteCond%{HTTP_HOST} ^www.example.com [NC,OR]
RewriteCond%{HTTP_HOST} ^example.com [NC]
RewriteRule ^(.*)$ http://example.net/$1 [L,R=301,NC]
یکی دیگر از موارد مشابه وجود یا عدم وجود " / " در انتهای آدرس یک دایرکتوری است که باید برای حل کردن آن از طریق پیکربندی فایل.htaccess اقدام کنید. اگر هردوی این آدرس‌ها موجود باشند، ربات‌های Crawler موتور جست‌وجو، محتوای سایت شما را به‌عنوان محتوای کپی تشخیص می‌دهند و این‌کار باعث افت سئو و کاهش امتیاز سایت می‌شود.
ریدایرکت 302 نیز عملکردی مشابه 301 دارد و تنها تفاوت آن با ریدایرکت 301 این است که 302 ریدایرکت موقتی و 301 ریدایرکت دائمی ایجاد می‌کند.
کوتاه کردن و زیباسازی URL
ساختار URL ها نقش حیاتی در رتبه‌بندی موتور جست‌وجو دارد، اگر آدرس‌دهی‌های (URL های) بخش‌های مختلف سایت تمیز و مرتب، به عبارتی کاربرپسند User Friendly) ) باشد، سایت موردتوجه ربات‌های Crawler موتورهای جست‌وجو قرار می‌گیرد و درنتیجه سئو و رتبه‌بندی سایت بهبود می‌یابد.
همچنین URL های کوتاه و منظم به کاربر کمک می‌کند تا آدرس بخش به خصوصی از سایت را به‌سادگی به خاطر بسپارد؛ ربات‌های موتور جست‌وجو با این کار متوجه ارزش دادن شما به مخاطبین سایت می‌شود و امتیاز مثبتی برای شما در نظر می‌گیرند. به این کار تنظیم URL Rewrite گفته می‌شود که شما فقط با افزودن دو سطر کد به فایل.htaccess خود، URL یا آدرس سایت موردپسند کاربر و موتور جست‌وجو خواهید داشت.
RewriteEngine On
Rewrite Rule ^topicname/ (a[a-zA-Z0-9]+)$ index.php?topic=$1
ذخیره سرعت سایت یا Caching
یکی از کاربردهای مهم فایل.htaccess افزایش سرعت لود شدن سایت با استفاده از روش Caching است. کاربر و موتور جست‌وجو هردو سرعت‌بالای سایت را دوست دارند و اگر می‌خواهید رتبه بالاتری در موتور جست‌وجو داشته باشید، بهتر است به فکر بهبود سرعت بارگیری سایت خود باشید. تکنیک Caching یا استفاده از فضای پنهان، روشی است که به‌وسیله آن، برخی منابع وب‌سایت در مرورگر ذخیره می‌شوند. این اطلاعات معمولاً تغییر چندانی ندارند و با هر بار مراجعه کاربر نیازی به بارگیری مجدد نیست. با این کار علاوه برافزایش سرعت وب، در زمان پردازش سرور نیز صرفه‌جویی می‌شود.
کد زیر می‌تواند پیکربندی مربوط به Caching را برای سایت‌تان تنظیم کند. (اعداد نشان‌دهنده زمان اتمام انقضای کد برحسب ثانیه هستند.)
ExpireActive In
ExpiresDefault A259200
جمع‌بندی
در این مقاله تلاش کردیم تا با معرفی فایل .htaccess و کاربردهای آن در سئو به شما در فرایند بهبود سئو سایت‌تان کمک کنیم. با استفاده صحیح از فایل .htaccess از طریق روش‌های مختلفی بر سئو سایت تأثیر می‌گذارد. در این مقاله روش‌های مانند ریدایرکت‌ها، برطرف کردن ارور 404، Caching، روش ساخت URL های مناسب سئو و کاربرپسند (SEO Friendly & User Friendly URLs) و تأثیر آن‌ها بر سئو را بررسی کردیم. هدف اصلی استفاده از فایل .htaccess بهینه‌سازی وب‌سایت شما از همان ابتدای کار است و به تأخیر انداختن تنظیم پیکربندی این فایل می‌تواند منجر به رقم خوردن نتایجی منفی برای سایت شود. پس هرچه زودتر دست‌به‌کار شوید و از فایل .htaccess خود برای بهبود سئو و طراحی بهتر سایت استفاده کنید.
