امروزه کسی نیست که نام سیستم عامل اندروید Android را نشنیده باشد. این سیستم عامل جز جدا نشدنی از گوشیهای تلفن همراه شده و تقریباً همه مردم دنیا از اندروید استفاده میکنند. این سیستم عامل توسط شرکت خدمات اینترنتی گوگل طراحی و عرضه شد و در مدت زمان کوتاهی مورد استقبال شرکتهای تولید گوشی قرار گرفت. در واقع ایده ساخت اندروید mobile operating system این بود که یک سیستم عامل یکپارچه برای همه گوشیهای دنیا طراحی شود که بدون محدودیت، آنها را هوشمند کند.
ایده یک سیستم عامل یکپارچه و هوشمند
سیستم عامل یکپارچه به سیستم عاملی گفته میشود که بدون در نظر گرفتن برند و نوع سخت افزار، اپلیکیشنها را در همه دستگاهها به خوبی اجرا کند. قبل از اندروید، بنیاد سیمبیان (Symbian) در سال 1998، سیستم عامل سیمبیان را طراحی کرد تا ایده گوشیهای هوشمند را بر روی برندهایی همچون نوکیا، سونی اریکسون، سامسونگ و پاناسونیک، عملی کند. اما همچنان در مورد اجرای اپلیکیشنها روی همه برندها با مشکلاتی رو به رو میشد و حتی برنامههای جاوا هم روی همه دستگاهها به خوبی اجرا نمیشد. به علاوه شرکتهای زیادی تمایل به ساخت گوشیهای هوشمند داشتند که به دلیل هزینههای بالای لایسنس سیمبیان، قادر به استفاده از آن نبودند. در این میان شرکت نوکیا بیشترین استفاده را از این سیستم عامل داشت و در سال 2008 نوکیا همه سهام سیمبیان را خرید و دیگر شرکتها نمیتوانستند مانند سابق از سیستم عامل سیمبیان استفاده کنند و ایده سیستم عامل یکپارچه برای همه برندها فراموش شد.
مشکلات سیستم عامل سیمبیان
به روزرسانیهای سیمبیان آهسته بود و برای توسعه محدودیتهای خاص خود را داشت. سیمبیان با زبان جاوا و سی کار میکرد. اپ استور نوکیا برای این سیستم عامل محدود بود و اپلیکیشنهای کاربردی زیادی را در خود نداشت. اپلیکیشنهای کاربردی سیمبیان هم محدود به کارهای شخصی و PDA بود و شرکتهای توسعه نرم افزار حاظر به ارائه نرم افزارهای حرفهایتر برای آن نبودند. به علاوه مستندات توسعه کاملاً در دسترس نبود و برنامه نویسان هم تمایلی برای توسعه آن نداشتند. در نهایت سیستمعامل سیمبیان در سال 2011 برای همیشه کنار گذاشته شد.
ظهور Android
در این میان چند سالی بود که یک شرکت کوچک به نام اندروید در حال توسعه یک سیستم عامل یکپارچه بود تا این ایده را عملی کند. این شرکت به یک کمک بزرگ نیاز داشت و باید به گونهای سیستمعامل خود را توسعه میداد که برای همه در دسترس باشد. شاید اگر شرکت گوگل اندروید را در سال 2005 نمیخرید، اندروید هم یکی از پروژههایی بود که شکست میخورد و به تاریخ میپیوست. با ادغام گوگل و اندروید، این سیستمعامل جان گرفت و هم از نظر مالی و هم از نظر امکانات، توانست توسعه خود را ادامه دهد. گوگل قدرتمند بود و به واسطه محبوبیتی که پیدا کرده بود، توانست شرکتهای تولید گوشی مانند HTC را راضی کند تا از این سیستمعامل در تولید گوشیهای خود استفاده کنند.
راز گوگل برای راضی کردن شرکتها در این بود که گوگل، اندروید را به رایگان و به صورت متن باز به شرکتها ارائه کرد و در ازای آن از شرکتهای تولید کننده خواست که محصولات اینترنتی گوگل مانند موتور جستجوی گوگل و برنامههای جانبی را به صورت پیشفرض بر روی گوشیها نصب کرده باشند؛ چون گوگل عاشق جمع آوری و پردازش اطلاعات برای تبلیغات اینترنتی است و از راه جمع آوری، پردازش و فروش دادههای تبلیغاتی کسب درآمد میکند.
ویژگیهای اندروید که باعث محبوبیت آن شد
گوگل یک دستور کار تقریباً ثابت برای معرفی سخت افزار ها به Android داشت که در مستندات، آن را برای توسعه دهندهها هم مشخص کرده بود. این به معنی یکپارچه بودن قوانین اجرای اپلیکیشنها در همه برندهای گوشی موبایل بود و به همین جهت دیگر نیازی نبود تا برای هر برند برنامه نویسی جداگانهای انجام شود. همین امر موجب شد تا اندروید بین برنامه نویسها هم محبوب شود و آنها هزاران اپلیکیشن مفید را برای اندروید طراحی کنند. به علاوه گوگل مرتب به روز رسانیهای جدید و مفیدی را به اندروید اضافه میکرد که باعث رشد و توسعه اندروید شد. در واقع Android با این کارها همزمان از برنامه نویسان مستقل هم پشتیبانی کرد و در مقابل پشتیبانی و حمایت برنامه نویسان و استقبال کاربران را به همراه داشت.
مجموعه ویژگیهای کلی اندروید سیستمعامل موبایل ساخت شرکت گوگل:
- به روز رسانی مداوم از سوی گوگل
- فریم ورک سازگار با سخت افزارهای مختلف
- مستندات کامل برای توسعه اپلیکیشن
- اپ استور قدرتمند، بزرگ و کامل
- قابلیت شخصی سازیهای متنوع
ویژگیهای کاربردی Android
Tap To Transfer
این ویژگی برای انتقال دادهها با سرعت بسیار بالا ایجاد شده است. قبلاً ویژگی دیگری با نام Nearby Share به اندروید اضافه شد که برای انتقال دادهها به کمک Wifi مستقیم طراحی شده بود و مانند بلوتوث عمل میکرد. همین ویژگی Nearby Share خود ایدهای از اپلیکیشنهای ShareIt و Zapya بود.
Opt-In Notification
این ویژگی امکان تنظیم اجازه اعلان به اپلیکیشنها را میدهد. برای مثال گاهی شما در کانالهای مختلف تلگرام عضو هستید و هر دقیقه یک نوتیفیکیشن جدید برای شما ظاهر میشود؛ در این حالت شما نمیخواهید تک تک کانالها را برای نوتیفیکیشن تنظیم کنید و به جای این کار، تنظیم نوتیفیکیشن را در کل اپلیکیشن تلگرام غیر فعال میکنید و هر وقت خودتان خواستید به تلگرام سر میزنید.
QR Code Scanner
این ابزار یکی از ابزارهای قدیمی است که قبلاً به کمک اپلیکیشنهای جانبی در دسترس بود؛ ولی امروز بخشی از خود اندروید شده و دیگر نیازی به نصب اپلیکیشنهای جانبی ندارد. مگر در مواردی که قابلیت ویژهای در اپلیکیشنهای جانبی وجود داشته باشد.
Panilingual Pre-app Language
این قابلیت کمک میکند که زبان اجرای اپلیکیشنها را در گوشی تنظیم کنید. برای مثال زبان اصلی گوشی بر روی انگلیسی تنظیم است اما برنامهای که با آن کار میکنید، یک برنامه ایرانی است که لازم است بر روی زبان فارسی اجرا شود؛ بنابراین با تنظیم این بخش میتوانید اپلیکیشن مورد نظر خود را بر روی زبان دوم تنظیم کنید.
Battery Measure
این ویژگی مصرف باطری را به بهینهترین شکل ممکن مدیریت میکند. برای مثال با مدیریت هوشمند برنامههایی که روزانه استفاده میکنید، شناسایی میکند که کدام برنامه کاربرد خود را از دست داده و دیگر نباید در پس زمینه اجرا شود. اینگونه با بسته نگه داشتن برنامههای بیاستفاده، مصرف پردازنده و باطری را به حداقل میرساند.
Ultra Wide Band
این ویژگی گوشی شما را به گجتها و دستگاههای دیگر متصل میکند و با آن میتوانید به راحتی بقیه گجتها را کنترل کنید. به علاوه این ویژگی در پیدا کردن گجتهای گمشده هم میتواند کمک کند.
Bluetooth Low-energy Audio
زمانی که باطری گوشی کم شده و یا رو به اتمام است و شما در حال گوش دادن به موسیقی هستید، گاهی لَگها و قطع شدن صدا حس میشود. به کمک این ویژگی جلوی افت کیفیت صدا گرفته میشود.
Output Picker Changes
به کمک این ابزار میتواند خروجی صدا را تنظیم کنید تا صدا از اسپیکر یا هدستی پخش شود که شما انتخاب میکنید.
Lockscreen Changes
به کمک این ویژگی میتوانید شبیه به کامپیوترهای دسکتاپ، چندین حساب کاربری داشته باشید و به کمک آن وارد دسکتاپ کاربر مورد نظر خود شوید. درست مانند کامپیوتر که میتواند چندین کاربر داشته باشد.
ابزار ساخت تم دلخواه
اندروید از ابتدا به شخصی سازیهای بخش های مختلف مشهور بود و همین ویژگی در مقابل iOS قرار داشت که همیشه محیطی یک نواخت را به کاربر تحمیل میکرد. حالا با ابزار تم ساز کاربران قادر هستند تا صفحات مختلف دستگاه را به سلیقه خود طراحی و انتخاب کنند.
ویژگی به تعویق انداختن نوتیفیکیشن
در این ویژگی شما قادر خواهید بود تا پیام نوتیفیکیشنها را به تعویق بیندازید تا بعداً به آنها رسیدگی کنید.
تنظیمات سریع
در این ویژگی شما قادر هستید در بخش مرکز کنترل، تنظیمات بخشهای غیر حساس را به سرعت تغییر دهید.
Native screen recording
به کمک این ویژگی شما قادر هستید بدون نیاز به برنامه جانبی، از صفحه نمایش فیلم برداری کنید.
Muting notifications during video capturing
در این ویژگی حین فیلم برداری، اعلانات نادیده گرفته میشود تا بعد از اتمام کار به آنها رسیدگی شود.
Increase touch sensitivity
تنظیم حسیاسیت لمس صفحه نمایش میتواند به افراد طبق کاربرد و سلیقه تغییر دهید.
Notification History
به کمک این ویژگی میتوانید لیستی از نوتیفیکیشنهای خود را ببینید و هیچ کدام را از دست ندهید. قبلاً اگر نوتیفیکیشن را رد میکردید، آن را برای همیشه از دست میدادید. در این مورد میتوانید فرض کنید که نوتیفیکیشن تخفیف دیجی کالا که مدتها منتظر آن بودید را رد کردهاید، اما با ویژگی تاریخچه میتوانید دوباره به آن دسترسی داشته باشید.
Auto revoke app permissions
به کمک این ویژگی میتوانید مجوز اپلیکیشنها را طی مدت تنظیم شده، لغو کنید تا برنامههایی که قبلاً دسترسی داشتهاند، نتوانند همیشه دسترسی داشته باشند و اگر برنامه جاسوسی باشند، با این کار میتواند جلوی جاسوسی آنها را خواهد گرفت.
Airplane mode doesn’t kill Bluetooth
زمانی که شما حالت پرواز رو فعال میکنید، همه آنتنهایی که امواج میفرستند را غیر فعال میکند. اما این ویژگی میتواند بلوتوث را برای شما فعال نگه دارد و فقط آنتنهای موبایل را قطع میکند.
App pinning in the share menu
این ویژگی برنامههای پرکاربردی که در آنها چیزی را به اشتراک میگذارید، سنجاق میکند تا میان دهها برنامه گم نشوند و به سرعت کاربرد داشته باشند.
ویژگیهای فنی اندروید
اندروید بر پایه هسته سیستم عامل Linux و ساختار توضیع Arch ساخته شده است. این سیستمعامل تلفن همراه برای این که برنامه نویسان راحتتر کار کنند، از زبانهای سطح بالا برای توسعه استفاده کرد. گوگل زبان جاوا را به عنوان زبان اصلی اندروید انتخاب کرد با این تفاوت که فریم ورک بسیار قدرتمندتری را نسبت به فریم ورک سیمبین ارائه داد. علاوه بر این، گوگل بعداً زبانهای کوتلیل و فلاتر را هم معرفی کرد که کار را به شدت آسان میکرد.
مقایسه سیستم عاملهای اندروید و iOS
همزمان اپل سیستم عامل iOS را معرفی کرده بود و این دو وارد رقابت شدند. خیلی از قابلیتهای اندروید مانند اپل است و به دلیل همین موضوع اپل از اندروید و شرکتهایی مثل سامسونگ شکایت کرد و آنها را متهم به کپی برداری کرد. اما در کل میتوان گفت به جز زبان برنامه نویسی، همه چیز در iOS و اندروید شبیه هم است؛ به جز این که iOS در پشتیبانی و به روزرسانی قویتر عمل میکند و فقط بر روی پردازندههای قدرتمند با آخرین فناوری عرضه میشود. علاوه بر اینها صفحه نمایش دستگاه های iOS دارای نرخ به روز رسانی بالای 120 هزتر هستند که این خود باعث اجرای نرم تصاویر میشود و حس خوبی به کاربر منتقل میکند.
اندروید چگونه محبوب شد ؟
گوگل برای محبوب شدن Android، هزینه و زمان زیادی را صرف کرد. پشتیبانی و به روز رسانیهای دائمی این سیستمعامل باعث شد تا توسعه دهندهها برای ساخت اپلیکیشنهای مختلف راغبتر باشند. کم کم شرکتهای بزرگتر هم با کمک قابلیتهای اندروید، سرویسهای آنلاین خود را بر پایه اپلیکیشنهای اندروید عرضه کردند. اما مهمترین دلیلی که اندروید به یکباره معرفی و محبوب شد، رایگان بودن آن بود که کمپانیهای تولید کننده گوشیهای هوشمند را به سمت آن کشاند.
سخن پایانی
Android به واسطه اپ استور گوگل پلی و بازاری که ایجاد کرده، به کاملترین سیستمعامل نه تنها برای گوشیهای هوشمند، بلکه برای اتومبیلها ، تلوزیونها و دستگاههای مختلف تبدیل شد. اندروید وارد بطن زندگی نیمی از انسانهای جهان شده و نمیتوان به سادگی آن را نادیده گرفت. اگرچه خیلی افراد بر این عقیده هستند که iOS خیلی بهتر از اندروید است، اما نمیتوان آنها را با هم مقایسه کرد؛ زیرا هر کدام از آنها جایگاه ویژه خود را در میان کاربران دارند. حتی گاهی کسانی که iOS استفاده میکنند، یک دستگاه اندرویدی هم در کنار آن تهیه میکنند تا برای کارهای روزمره و یا اپلیکیشنهای اندرویدی استفاده کنند.