جست‌وجوی صوتی در مرورگرها و موتورهای جست‌وجو به‌ویژه موتور گوگل، امروزه یکی از متداول‌ترین راه‌های جست‌وجو در شبکه اینترنت است. از زمان به وجود آمدن موتورهای جست‌وجو در بستر اینترنت، تنها راه ارتباط برقرار کردن با این موتورها و دریافت نتایج دلخواه، جست‌وجوی دستی یعنی تایپ عبارت و جمله موردنظرمان و تعریف هرچه ساده‌تر آن برای موتور جست‌وجو بود.
در این هنگام با پیشرفت روزافزون تکنولوژی‌ها و فناوری‌های مختلف، رواج پیدا کردن و استفاده این فناوری‌ها در میان مردم و کاربران حوزه‌های گوناگون، امکانات و قابلیت‌های بسیار زیادی درزمینهٔ های مختلف به وجود آمد که زندگی را برای ما انسان‌ها راحت‌تر می‌کرد. دنیای اینترنت و شبکه نیز از این پیشرفت‌ها و قابلیت‌ها بی‌نصیب نماند و همیشه سعی کرده که همگام با پیشرفت تکنولوژی، خود را به‌روز نگه دارد.
یکی از مهم‌ترین قابلیت‌ها و دستاوردها در این میان، هوش مصنوعی باقابلیت تعامل دوسویه با کاربر است؛ نمونه بارز این هوش مصنوعی که اکثر مردم با استفاده از تلفن همراه هوشمند، در سرتاسر دنیا به آن دسترسی دارند و روزانه از آن استفاده می‌کنند، دستیارهای صوتی هوشمند است که بافرمان های صوتی با کاربر تعامل دارند و با پشتوانه عظیم داده‌ها در شبکه اینترنت، دستورات و نیازهای کاربران را برطرف می‌کنند؛ اما سیستم جستجوی صوتی گوگل چیست و چگونه می‌توانیم از آن استفاده کنیم؟ جستجوی صوتی چه ارتباطی با دستیار صوتی دارد؟ با ما همراه باشید تا بیشتر به آن بپردازیم.
هدف از ارائه سیستم جستجوی صوتی گوگل چیست؟
اغلب افراد هنگام تایپ عبارات مدنظر خود در موتور جست‌وجوی گوگل با مشکلاتی مواجه می‌شدند که در اکثر مواقع به نتایجی دست می‌یافتند که با خواسته آن‌ها مطابقت نداشت. به همین خاطر گوگل جستجوی صوتی یا همان Google Voice Search را به وجود آورد. با استفاده از جست‌وجوی صوتی، کاربران می‌توانستند راحت‌تر و با همان زبان محاوره‌ای به جست‌وجو در اینترنت و بازدید از سایت‌های مختلف بپردازند و از شر تایپ کلمات کتابی در امان باشند.
در حقیقت Google Voice Search یک ویژگی جدید بود که کاربران را راحت‌تر به نیازها و خواسته‌هایشان می‌رساند. موتورهای جست‌وجو همیشه به دنبال راحتی و رضایت کاربران خود هستند. کاربرانی وجود دارد که به دلیل مشغله و پرکار بودن امکان تایپ دستی را ندارند، بنابراین، روش جست‌وجوی صوتی (product that allows speech input to Google Search) کار را برای آنان بسیار راحت می‌کند. از طرفی شرکت گوگل، یک شرکت ارائه خدمات است؛ پس هرچقدر امکانات بیشتر و به دنبال آن کاربران بیشتر داشته باشد، در مقابل سایر رقبایش به برتری می‌رسد و بدیهی است درآمد بیشتری نیز کسب خواهد کرد.
هدف اصلی گوگل از ایجاد جستجوی صوتی این بود موتور جست‌وجوگرش را از حالت منفعلی که بیشتر مردم آن را فرض می‌کنند خارج نماید و کاربر با آن تعامل دوسویه داشته باشد. این مهم به‌درستی تحقق یافت و زمینه را برای به‌کارگیری تعامل صوتی کاربر نه‌تنها در جستجوی صوتی بلکه در سایر قسمت‌های زندگی کاربر به وجود آورد. توسعه جستجوی صوتی گوگل باعث شکل‌گیری «گوگل اسیستنت» (Google Assistant) شد که رقیبی برای دستیار صوتی «سیری» (Siri) شرکت اپل و «الکسا»ی (Alexa) آمازون شد. همه این‌ها به لطف جستجوی صوتی ابتدایی این شرکت بود که توانسته این شرایط را فراهم کند.
تاریخچه سیستم جستجوی صوتی در گوگل
دستیار صوتی گوگل یا گوگل اسیستنت از همان ابتدای کار به اندازه امروز همه‌فن‌حریف نبود و جرقه پیدایش آن پروژه جستجوی صوتی گوگل بود. از سال 1990 که موتور جستجوی گوگل پدید آمد، مهندسان این شرکت تاکنون بارها و بارها توانسته‌اند با ایده‌های خلاقانه خود، یک محصول جدید و بسیار کاربردی را روانه بازار کنند. ابتدایی‌ترین حالت هوش مصنوعی در عرصه تجاری و کاربردی شرکت گوگل، جستجوی صوتی بود که برای اولین بار توانست در سال 2010، وارد عرصه رقابت شود. از سال 2016، گوگل پشتیبانی از زبان فارسی را به این برنامه اضافه کرد.
ویژگی‌های اولیه این برنامه، امکانات پیشرفته‌ای نداشت. کاربر می‌بایست با یک شماره تلفن تماس گرفته و عبارات کلیدی خود را عنوان می‌کرد. سپس لینک‌های موردنظر خود را در صفحه نتایج تماشا می‌نمود؛ اما با مرور زمان امکانات بیشتر و سهولت کار با آن نیز به لطف پیشرفت تلفن‌های همراه هوشمند به ارمغان آمد که در ادامه به آن می‌پردازیم.
استفاده از جست‌وجوی صوتی در گوگل
استفاده از سیستم جست‌وجوی گوگل بسیار راحت است. در ابتدا قبل از هر چیز، نیاز به یک میکروفن برای انتقال صدا به جست‌وجوگر صوتی است. این میکروفن در اکثر دستگاه‌ها مثل تلفن‌های همراه هوشمند و لپ‌تاپ‌ها به‌طور پیش‌فرض وجود دارد اما در مورد کامپیوترهای خانگی این‌طور نیست و اغلب باید به‌طور جداگانه تهیه شود. سپس برای شروع جست‌وجو به مرورگر کروم نیاز داریم؛ این مرورگر که توسط خود گوگل توسعه‌یافته به‌طور پیش‌فرض از قابلیت جستجوی صوتی پشتیبانی می‌کند.
راحتی استفاده از جست‌وجوی صوتی بیشتر با موبایل محقق می‌شود. بااینکه می‌توان در نسخه ویندوز با استفاده از Google و در نسخه Mac با استفاده از Siri، از جست‌وجوی صوتی بهره برد، اما جست‌وجوی صوتی زیاد در محیط دسکتاپ کاربردی نیست. به‌هرحال بعد از اطمینان از وجود میکروفون در دستگاهمان، در قدم بعدی باید مرورگر کروم را نصب کنیم.
بلافاصله بعد از نصب کروم، در همان صفحه خانه که نوار جست‌وجوی موتور گوگل قرار دارد، با کلیک بر روی علامت میکروفن و تائید اجازه دسترسی کروم به استفاده از میکروفن، فقط کافی است که عبارت یا جمله موردنظرمان را در جلوی میکروفن به زبان بیاوریم و بعد از چند لحظه سکوت، فرایند جست‌وجوی صوتی انجام شود و نتایج در صفحه مرورگر نمایش داده می‌شود.
گوگل اسیستنت، فراتر از یک سیستم جست‌وجوی صوتی
بعد از جست‌وجوی صوتی، نوبت به دستیار صوتی گوگل می‌رسد که نه‌تنها قابلیت جست‌وجوی صوتی را دارد بلکه فرمان‌ها صوتی دیگری نیز پشتیبانی می‌کند و گام جدیدی در هوشمند سازی دستگاه‌ها برای گوگل به شمار می‌رود. این در حالی است که نسخه‌های پیشرفته و بهبودیافته جست‌وجوی صوتی همچنان به‌صورت جداگانه در مرورگرهای کروم موجود است اما دستیار گوگل اسیستنت دقیقاً همین قابلیت را در حوزه خود و در کنار سیل عظیمی از دیگر امکانات به کاربرانش ارائه می‌کند؛ بنابراین با دستیار صوتی گوگل نه‌تنها می‌توانیم به جست‌وجوی صوتی در سطح شبکه اینترنت بپردازیم بلکه گوگل اسیستنت این قابلیت را دارد که بسیاری از کارهای روزانه‌مان را هم فقط با دستورات صوتی انجام دهد.
تاریخچه گوگل اسیستنت
دستیار گوگل یا گوگل اسیستنت (Google Assistant) یک دستیار مجازی هوشمند شرکت گوگل، مبتنی بر هوش مصنوعی است که شبیه «سیری اپل» یا «الکسا آمازون» است. این دستیار هوشمند سال ۲۰۱۶ در کنفرانس گوگل آی/او (Google I/O) در کالیفرنیا معرفی شد.
گوگل اسیستنت (intelligent personal assistant) در زمان انتشار فقط افزونه‌ای برای Google Now بود که با به زبان آوردن جملهٔ Ok Google فعال می‌شد. بااینکه پروژه Google Now توسط گوگل لغو شد، ولی دستیار صوتی آن به فعالیت خود ادامه داد.
دستیار گوگل در ماه می ۲۰۱۶ به‌عنوان بخشی از برنامه پیام‌رسان هوشمند گوگل الو Allo راه‌اندازی شد. بعد از مدت کوتاهی، دستیار گوگل درگوشی‌های پیکسل گوگل ظاهر شد.
دستیار Google در ابتدا در تلفن‌های هوشمند «گوگل پیکسل» و «گوگل هوم» راه‌اندازی شد. در آن زمان فقط کاربران پیکسل می‌توانستند از این دستیار استفاده کنند؛ گوگل در فوریه ۲۰۱۷ اعلام کرد که تلفن‌های هوشمندی که از سیستم‌عامل اندروید ۶ (اندروید مارشمالو) و به‌روزتر پشتیبانی می‌کنند نیز می‌توانند از دستیار صوتی گوگل استفاده کنند؛ اما امروزه، هرکسی که حتی سیستم‌عامل ios با ورژن ios 11 یا نسخه‌های جدیدتر را داشته باشد نیز می‌تواند گوگل اسیستنت را روی دستگاهش نصب کند.
مدتی بعد گوگل دستیار هوشمند خود را برای Android Wear (نسخه‌ای از سیستم‌عامل اندروید که به‌طور انحصاری برای ساعت‌های هوشمند و لوازم پوشیدنی الکترونیک و هوشمند طراحی‌شده)، Android Auto (اندروید آتو یک سیستم‌عامل مبتنی بر اندروید برای خودروهای هوشمند به همراه پشتیبانی از فرمان‌ها صوتی است) و Android TV را معرفی کرد.
اکنون گوگل اسیستنت تقریباً در مورد کلیه دستگاه‌های مدرن چه اندرویدی و چه سایر سیستم‌عامل‌ها در دسترس است و طی چند سال اخیر برای کاربردهای دیگری نیز توسعه داده‌شده که بلافاصله دستیار گوگل را به یکی از محبوب‌ترین دستیارهای هوشمند در دنیا تبدیل کرده است.
در حقیقت گوگل اسیستنت صدایی است که با شما صحبت می‌کند و به سؤالات شما پاسخ می‌دهد. گوگل اسیستنت مانند دستیارهای صوتی هوشمند دیگر همچون اپل سیری و آمازون الکسا و مایکروسافت کورتانا، وظایف متعددی را با دستورهای صوتی انجام می‌دهد.
به‌عنوان‌مثال، می‌توان به ارائهٔ اطلاعات بر اساس درخواست کاربر و کاربردهایی همچون خرید آنلاین، رزرو رستوران و ارسال پیام به‌جای کاربر اشاره کرد.
می‌توانید به Google Assistant دستور دهید که دستورالعملی را برای شما بخواند، تایمر تنظیم کند، تقویم را بررسی کند یا دستگاه‌های خانه هوشمندتان را کنترل کند. البته امکان نوشتن دستورها برای گوگل اسیستنت هم وجود دارد و نمی‌توان آن را ابزاری صرفاً صوتی دانست.
دستیار گوگل قادر به انجام این کارهای مختلف بسیار زیادی است که ازجمله آن‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- جستجو در اینترنت
- زمان‌بندی وقایع و هشدارها
- تنظیمات سخت‌افزاری روی دستگاه کاربر آن
- نشان دادن اطلاعات از حساب کاربری گوگل
- جمع‌آوری اطلاعات دیداری از طریق دوربین دستگاه
- پشتیبانی از خرید محصولات
- پشتیبانی از ارسال پول
- توانایی تشخیص آهنگ‌ها و ترانه‌ها
- مدیریت دستگاه و خانه هوشمند شما
- ترجمه به‌صورت بلادرنگ
- تشخیص اشیا
- خواندن اطلاعیه‌های شما
- اجرای اپلیکیشن
- ایجاد تماس تلفنی فوری
- گرفتن عکس‌های سلفی
- خواندن اخبار آب‌وهوا
- ارسال پیام
- دسترسی به اطلاعات شخصی شما مانند وقایع از پیش تنظیم‌شده در تقویم
- پیدا کردن اطلاعاتی مانند نزدیک‌ترین بانک یا گل‌فروشی به محل جغرافیایی شما
گوگل اسیستنت در حال حاضر از ۴۲ زبان دنیا به جز فارسی پیروی می‌کند و خیلی عجیب اینکه زبان فارسی هنوز در این لیست غائب است.
معایب دستیار صوتی گوگل
دستیار صوتی گوگل باوجود داشتن مزایای فراوان، معایبی نیز دارد. یکی از این معایب را می‌توان این دانست که کاربر در استفاده از این نرم‌افزار باید به‌صورت دائم به اینترنت متصل باشد. اگر در مکانی قرار داشته باشید که دسترسی کافی و کامل به اینترنت ندارید، در استفاده از جستجوی صوتی با محدودیت مواجه خواهد شد.
از دیگر معایب می‌توان به خارج بودن سرور دستیار صوتی از ایران اشاره کرد. شرکت‌هایی که اطلاعات محرمانه‌ای داشته و نمی‌خواهند شرکت‌ها و سازمان‌های دیگر از آن‌ها باخبر شوند، نمی‌توانند از جست‌وجوی صوتی استفاده کنند.
همان‌طور که اشاره شد این برنامه توانایی بازخوانی لهجه‌های گوناگون فارسی را ندارد. کاربران نمی‌توانند با گویش‌های مختلف جستجوی موفقی داشته باشند.
چگونه از گوگل اسیستنت استفاده کنیم؟
گوگل اسیستنت امروزه در طیف گسترده‌ای از دستگاه‌ها ارائه می‌شود. علاوه بر گوشی‌های اندرویدی که به‌صورت پیش‌فرض مجهز به دستیار گوگل هستند، کاربران اندروید می‌توانند نرم‌افزار اختصاصی آن را نیز برای گوشی خود دریافت کنند.
گجت‌های هوشمندی همچون گوگل هوم، ابزارهای پوشیدنی مبتنی بر Wear OS، تلویزیون‌های هوشمند اندرویدی و خودروهای هوشمند مبتنی بر سیستم‌عامل اندروید، همگی از گوگل اسیستنت پشتیبانی می‌کنند. حتی کاربران iOS هم می‌توانند اپلیکیشن اختصاصی گوگل اسیستنت را برای آیفون و آیپد دریافت کنند.
گوگل دستیار هوشمند خود را در لپ‌تاپ‌های اختصاصی گوگل بوک نیز عرضه می‌کند و اکثر کاربران Chrome OS می‌توانند گوگل اسیستنت را در کروم‌بوک راه‌اندازی کنند.
نحوه استفاده از گوگل اسیستنت
استفاده از دستیار صوتی گوگل در تلفن‌های هوشمند اندروید بسیار آسان است. برنامه گوگل (Google App) به‌طور پیش‌فرض در همه گوشی‌های اندروید نصب است جز در موارد خاص؛ مثلاً گوشی‌های شرکت هوآوی.
با باز کردن برنامه گوگل، در گوشه سمت چپ بالا روی عکس نمایه کلیک می‌کنیم سپس در مسیر تنظیمات->صوتی در بخش «اوکی گوگل» (Ok Google) وارد تنظیمات ویس مچ (Voice Match) می‌شویم. سپس با طی کردن مراحل راه‌اندازی گوگل اسیستنت و فعال کردن آن، هر موقع که هی گوگل (Hey Google) را بگویید دستیار صوتی گوگل فعال می‌شود و آماده دریافت دستورات صوتی است؛ البته برنامه دستیار صوتی گوگل (Google Assistant App) به‌صورت جداگانه نیز وجود دارد که می‌توانیم نصب و استفاده کنیم و مراحل راه‌اندازی آن تقریباً شبیه بخشی از مراحل راه‌اندازی برنامه گوگل است.
نکتهٔ مهم در استفاده از گوگل اسیستنت این است که در ابتدا قبل از هر چیز باید بدانیم که برای استفاده از هر سرویس گوگل نیاز به یک حساب جیمیل از این شرکت داریم که بدون آن نمی‌توان از این دستیار صوتی استفاده کرد.
همچنین کاربر پس از راه‌اندازی سرویس و اتصال آن به‌حساب کاربری گوگل خود، باید به‌صورت متناوب از آن استفاده کند تا هوش مصنوعی به‌نوعی روند یادگیری را طی کند. با افزایش استفاده از دستیار هوشمند، کیفیت اطلاعات ارائه‌شدهٔ آن‌هم بهبود پیدا می‌کند و به‌مرور اطلاعاتی متناسب‌تر با کاربر ارائه می‌دهد.
سخن نهایی
اکنون‌که با نحوه استفاده و راه‌اندازی سیستم دستیار صوتی گوگل آشنا شدید و می‌دانید مزایا و معایب استفاده از سیستم جستجوی صوتی گوگل چیست ، این انتخاب بر عهده شماست که برای جستجو در شبکه اینترنت و موتور جستجو گوگل از کدام‌یک از این روش‌ها استفاده کنید.
استفاده از دستیار صوتی گوگل بسیار راحت‌تر و بهتر است؛ چون‌که در این روش نیاز به باز کردن برنامه خاصی به‌صورت دستی نیست و همه این کارها را دستیار صوتی به‌طور خودکار انجام می‌دهد.
