پیش نیاز های نصب DirectAdmin

دایرکت‌ادمین (DirectAdmin) یکی از محبوب‌ترین کنترل‌پنل‌های مدیریت هاست و سرور است که با رابط کاربری ساده و عملکرد سریع خود، به مدیران سرور و وب‌مسترها کمک می‌کند تا به ‌راحتی وب‌سایت‌ها، دامنه‌ها و سرویس‌های مختلف سرور را مدیریت نمایند.

پیش از نصب دایرکت‌ادمین، آماده‌سازی صحیح محیط سرور اهمیت زیادی دارد، زیرا هرگونه ناهماهنگی در سیستم‌عامل، منابع سخت‌افزاری یا تنظیمات شبکه می‌تواند باعث بروز خطا در نصب یا کارکرد نهایی کنترل‌پنل شود. در این مقاله، به بررسی دقیق پیش‌نیاز نصب DirectAdmin خواهیم پرداخت تا فرایند نصب و راه‌اندازی آن بدون مشکل و با بالاترین کارایی انجام گردد.

Directadmin چیست؟

قبل از اینکه به بررسی پیش‌نیاز نصب DirectAdmin بپردازیم، خوب است که به این سوال پاسخ دهیم که دایرکت ادمین چیست؟ دایرکت‌ادمین از زبان‌ها و سرویس‌های متداول مانند PHP، MySQL و Apache پشتیبانی می‌کند و به ‌صورت پیش‌فرض با نرم‌افزارهای محبوبی همچون Exim ،Dovecot و SpamAssassin همراه است. وجود ابزارهای متنوع در این پنل باعث می‌شود مدیران سرور بتوانند تنظیمات امنیتی، پشتیبانی SSL، مدیریت DNS و تهیه نسخه‌های پشتیبان را به‌ سادگی انجام دهند.

کاربردهای کنترل پنل DirectAdmin

کاربردهای این کنترل پنل عبارتند از:

• مدیریت دامنه‌ها و ساب‌دامین‌ها
• ایجاد و مدیریت حساب‌های ایمیل
• مدیریت پایگاه‌های داده MySQL با امکان ساخت، حذف و ویرایش کاربران و دیتابیس‌ها
• مدیریت اکانت‌های FTP برای انتقال آسان فایل‌ها بین سیستم و سرور
• مدیریت فایل‌ها و پوشه‌ها از طریق File Manager بدون نیاز به نرم‌افزار جانبی
• مدیریت SSL و گواهی‌های امنیتی
• مدیریت بکاپ‌های خودکار و دستی برای بازیابی سریع اطلاعات
• دسترسی و بررسی لاگ‌های سیستم، ایمیل و وب‌سرور

مزایای استفاده از DirectAdmin

مزایای استفاده از کنترل پنل دایرکت ادمین عبارتند از:

• رابط کاربری ساده و کاربرپسند با یادگیری سریع حتی برای کاربران تازه‌کار
• سرعت بالا و مصرف کم منابع نسبت به کنترل‌پنل‌هایی مثل cPanel
• پایداری و امنیت بالا با به‌روزرسانی‌های منظم و سازگاری با فایروال‌ها و آنتی‌اسپم‌ها
• پشتیبانی از چندین سطح دسترسی (Admin, Reseller, User) برای مدیریت چندلایه
• سازگاری با وب‌سرورهای متنوع نظیر Apache, Nginx و LiteSpeed
• امکان نصب سریع افزونه‌ها و ماژول‌ها برای توسعه قابلیت‌ها
• پشتیبانی کامل از زبان فارسی در رابط کاربری و تنظیمات
• قیمت پایین‌تر نسبت به رقبا و نیاز کمتر به منابع سخت‌افزاری
• امکان سفارشی‌سازی گسترده در طراحی قالب و تنظیمات سیستم
• پشتیبانی از سیستم‌عامل‌های لینوکسی متنوع مانند CentOS، AlmaLinux، Debian و Ubuntu

سیستم عامل‌های پشتیبانی‌شده توسط دایرکت ادمین

دایرکت‌ادمین برای عملکرد پایدار و بهینه خود، نیازمند نصب روی سیستم‌عامل‌هایی است که از سوی این نرم‌افزار به صورت رسمی پشتیبانی می‌شوند.

انتخاب سیستم عامل قابل پشتیبانی DirectAdmin، یکی از مهم‌ترین مراحل نصب است، زیرا سازگاری نرم‌افزار با محیط سیستم‌عامل تاثیر مستقیمی بر امنیت، سرعت و قابلیت اطمینان سرور دارد. علاوه بر نوع توزیع لینوکس، معماری سخت‌افزاری و وضعیت پشتیبانی طولانی‌مدت سیستم‌عامل، نیز نقش مهمی در حفظ پایداری سرویس ایفا می‌کند.

توزیع‌های لینوکسی پشتیبانی‌شده (CentOS، AlmaLinux، Ubuntu، Debian)

دایرکت‌ادمین به ‌صورت رسمی از چند توزیع مطرح لینوکسی برای نصب و اجرا پشتیبانی می‌کند. در گذشته، CentOS محبوب‌ترین گزینه برای نصب DirectAdmin بود، اما پس از تغییر سیاست‌های توسعه آن، توزیع‌هایی مانند AlmaLinux و Rocky Linux به‌ عنوان جایگزین‌های پایدار معرفی شدند و با دایرکت‌ادمین سازگار هستند.

همچنین، نسخه‌های Ubuntu LTS (نسخه‌های پشتیبانی بلندمدت) مانند 20.04 و 22.04 به همراه Debian از دیگر گزینه‌های سازگارند. این تنوع باعث می‌شود مدیران سرور بر اساس تجربه، نیاز سازمانی و سطح امنیت مورد نظر خود، بهترین توزیع را برای اجرای دایرکت‌ادمین انتخاب کنند.

معماری سخت‌افزاری مورد نیاز (x86_64 و arm64)

دایرکت‌ادمین برای اجرا به معماری‌های 64 بیتی نیاز دارد و از دو معماری رایج x86_64 (AMDIntel) و arm64 (ARM v8+) پشتیبانی می‌کند. بیشتر سرورهای تجاری و سرویس‌دهنده‌ها بر پایه معماری x86_64 اجرا می‌شوند و بیشترین سازگاری و پایداری را با نرم‌افزار دارد.

بااین‌حال، نسخه‌های جدید DirectAdmin، امکان نصب روی سرورهای مبتنی بر ARM، به‌ویژه در ارائه ‌دهنده‌های ابری مانند AWS یا Oracle Cloud را نیز فراهم کرده‌اند. استفاده از معماری مناسب، تاثیر مستقیمی بر سرعت عملکرد کنترل‌پنل، مصرف منابع و پایداری سیستم خواهد داشت.

سیاست پایان عمر (EOL) سیستم‌عامل‌ها

یکی از نکات کلیدی در انتخاب سیستم‌عامل برای نصب DirectAdmin، توجه به سیاست پایان عمر (End of Life) است. هر توزیع لینوکس پس از مدت مشخصی از عرضه، از سوی توسعه‌دهندگان دیگر به‌روزرسانی امنیتی یا نگهداری دریافت نمی‌کند.

نصب دایرکت‌ادمین روی سیستم‌عامل‌های منقضی‌شده، خطرات امنیتی جدی به همراه دارد و ممکن است با نسخه‌های جدید PHP، MySQL یا OpenSSL ناسازگار باشد. بنابراین، همواره از نسخه‌های پشتیبانی‌ شده و فعال استفاده شود تا امنیت و پایداری سرور در طول زمان حفظ گردد. به عنوان مثال، CentOS 7 تا سال 2024 پشتیبانی داشت، اما پس از آن بهتر است از AlmaLinux یا Debian Stable استفاده شود.

منابع سخت‌افزاری مورد نیاز نصب دایرکت ادمین

منابع سخت‌افزاری از مهم‌ترین عوامل در عملکرد پایدار و سریع دایرکت‌ادمین هستند. پیش از نصب باید سیستم لازم برای نصب دایرکت ادمین را از لحاظ سخت‌افزاری و نرم‌افزاری بررسی کنید. برای این منظور باید پردازنده، حافظه رم، فضای ذخیره‌سازی و نوع IP سرور را به ‌دقت بررسی و با نیازهای نرم‌افزار تطبیق داد.

انتخاب منابع مناسب، علاوه بر جلوگیری از بروز خطا در نصب، باعث مدیریت وب‌سایت‌ها، ایمیل‌ها و پایگاه‌های داده با سرعت و کارایی بیشتری می‌شود. در ادامه حداقل الزامات سخت‌افزاری و توصیه‌های رسمی برای نصب DirectAdmin ارائه شده‌اند.

حداقل CPU، RAM و Swap

دایرکت‌ادمین برای عملکرد صحیح به منابع سیستمی متوسط نیاز دارد، اما بسته به تعداد کاربران و سایت‌ها می‌توان سخت‌افزار را ارتقا داد. حداقل یک پردازنده Dual-Core (2 هسته‌ای) از نوع Intel یا AMD پیشنهاد می‌شود.

حداقل رم برای DirectAdmin ،1 گیگابایت برای نصب پایه است، ولی جهت اجرای سرویس‌های ایمیل و پایگاه داده‌ها، رم 2 تا 4 گیگابایت ایده‌آل می‌باشد. همچنین، داشتن فضای Swap حداقل 2 گیگابایت موجب افزایش پایداری در سرورهای کم‌رم می‌شود. منابع بیشتر به افزایش سرعت اجرای دستورات، پردازش سریع‌تر درخواست‌ها و عملکرد روان‌تر محیط کنترل‌پنل کمک می‌کند.

فضای دیسک توصیه‌شده و تقسیم پارتیشن پیشنهادی (boot، swap، var)

در حالت پایه، فضای دیسک برای DirectAdmin حداقل 10 گیگابایت است، اما برای میزبانی چند سایت یا استفاده تجاری، سرور حداقل باید 60 تا 100 گیگابایت فضای ذخیره‌سازی SSD داشته باشد. برای مدیریت بهینه فایل‌ها و جلوگیری از پر شدن پارتیشن اصلی، تقسیم‌بندی دیسک توصیه می‌شود.

• boot: حدود 1 گیگابایت برای فایل‌های بوت سیستم‌عامل
• swap: دو تا 4 گیگابایت برای بهبود عملکرد رم
• var: حداقل 20 گیگابایت برای فایل‌های لاگ، دیتابیس‌ها و ایمیل‌ها

این ساختار باعث تفکیک داده‌ها، کاهش خطر پر شدن پارتیشن سیستمی و سهولت در پشتیبان‌گیری می‌شود.

نیاز به IP ثابت (حداقل یک IPv4) و توصیه برای DNS

دایرکت‌ادمین برای فعال‌سازی لایسنس و دسترسی به سرویس‌ها، حداقل به یک IP عمومی و ثابت از نوع IPv4 نیاز دارد. بدون IP ثابت، سیستم نمی‌تواند به ‌درستی لایسنس را اعتبارسنجی یا وب‌سایت‌ها را روی اینترنت منتشر کند. برای کاربردهای حرفه‌ای و چندهاستی، استفاده از چند IP اختصاصی (برای SSL یا کاربران Reseller) توصیه می‌شود.

همچنین، داشتن دو رکورد DNS مستقل (ns1 و ns2) با IPهای مجزا یا سرورهای موازی باعث افزایش پایداری و جلوگیری از قطعی سرویس‌های دامنه خواهد شد. تنظیم صحیح DNS در مراحل اولیه نصب نقش مهمی در عملکرد ایمیل‌ها و دسترسی پایدار کاربران دارد.

پیش‌نیازهای نرم‌افزاری نصب DirectAdmin

پیش‌نیازهای نرم‌افزاری نقش مهمی در موفقیت نصب و اجرای پایدار دایرکت‌ادمین دارند. قبل از آغاز نصب، لازم است سیستم‌عامل از نظر دسترسی مدیریتی، پشتیبانی از ویژگی‌های فایل ‌سیستم و در دسترس بودن بسته‌های پایه آماده‌سازی شود. عدم وجود برخی از این اجزا ممکن است موجب بروز خطا در مراحل نصب، کامپایل ماژول‌ها یا راه‌اندازی سرویس‌های اصلی مانند وب‌سرور و ایمیل شود.

نصب SSH و دسترسی Root (یا sudo)

برای نصب دایرکت‌ادمین، باید به سرور لینوکسی از طریق SSH دسترسی داشته باشید. نصب معمولا با حساب کاربری root انجام شده تا تمامی دستورات بدون محدودیت اجرا شوند. در صورت استفاده از حساب غیر‌مدیریتی، باید امکان اجرای دستورات با sudo فعال باشد. در سرورهای ابری یا VPSهایی که SSH هنوز نصب نشده برای CentOS / AlmaLinux، می‌توان از دستور زیر استفاده کرد:

پس از فعال‌سازی، از طریق کلاینت‌هایی مانند PuTTY یا ترمینال لینوکس، می‌توان به سرور متصل شد تا مراحل نصب DirectAdmin آغاز گردد.

پشتیبانی از Quota سیستم فایل (Kernel یا فایل‌سیستم)

دایرکت‌ادمین برای مدیریت سهمیه‌ کاربر (quota) روی فضای دیسک و ایمیل، نیازمند فعال بودن قابلیت فایل ‌سیستم quota در لینوکس است. این ویژگی باید در هسته سیستم‌عامل یا فایل ‌سیستمی مانند ext4، xfs یا btrfs فعال باشد. در اکثر توزیع‌ها، فعال‌سازی با افزودن پارامتر usrquota و grpquota در فایل /etc/fstab و سپس اجرای فرمان زیر انجام می‌شود:

فعال بودن quota برای هر کاربر، باعث کنترل فضای تخصیص ‌یافته و جلوگیری از پر شدن دیسک توسط یک سایت یا حساب خاص می‌شود.

بسته‌های ضروری برای نصب (gcc، openssl، libaio و غیره)

دایرکت‌ادمین در هنگام نصب نیاز دارد تا برخی بسته‌های پایه و کامپایلرها در سیستم موجود باشند. این بسته‌ها برای ساخت ماژول‌ها، راه‌اندازی سرویس‌های وب‌سرور و ارتباط امن لازم هستند. مهم‌ترین بسته‌های مورد نیاز عبارتند از:

• gcc و make برای کامپایل نرم‌افزارها
• openssl و openssl-devel برای امنیت و ارتباط TLS
• libaio و libcurl برای عملکرد پایگاه داده‌ها
• Perl ،wget ،tar ،python3 برای ابزارهای مدیریتی نصب

نصب کامل این بسته‌ها، تضمین می‌کند که هنگام اجرای اسکریپت نصب دایرکت‌ادمین، تمامی وابستگی‌های نرم‌افزاری سیستم مهیا باشند و عملیات بدون خطا پیش برود.

دسترسی و مجوز (License)

داشتن دسترسی و مجوز معتبر، از الزامات اصلی برای نصب و فعال‌سازی دایرکت‌ادمین است. بدون لایسنس رسمی، امکان اجرای کامل کنترل‌پنل یا استفاده از به‌روزرسانی‌های امنیتی وجود ندارد.

علاوه بر آن، نصب اولیه و پیکربندی سیستم نیازمند دسترسی سطح Root است تا اسکریپت‌های نصب بتوانند به ‌درستی تغییرات سیستمی لازم را اعمال کنند. آشنایی با این پیش‌نیازها موجب می‌شود مراحل نصب نرم‌افزار با اطمینان و بدون بروز خطا انجام گیرد.

داشتن لایسنس معتبر DirectAdmin قبل از نصب

برای نصب و راه‌اندازی کامل DirectAdmin، باید یک لایسنس معتبر (Valid License) از وب‌سایت رسمی یا نمایندگان مجاز آن تهیه گردد. لایسنس به آدرس IP سرور اختصاص داده می‌شود، بنابراین ضروری است که سرور دارای IP عمومی و ثابت (Static IPv4) باشد.

بدون لایسنس فعال، نصب کامل انجام نشده و کنترل‌پنل تنها به‌ صورت محدود یا در حالت آزمایشی کار خواهد کرد. کاربر پس از دریافت لایسنس، کلید یا شناسه (Client ID / License ID) را در زمان اجرای اسکریپت نصب وارد می‌کند تا اعتبار آن از سرور اصلی DirectAdmin بررسی و فعال شود.

دسترسی Root برای اجرای اسکریپت نصب و پیکربندی اولیه

دایرکت‌ادمین برای نصب، نیازمند اجرای دستورات سیستمی حساس از جمله ایجاد کاربران، تغییر در تنظیمات شبکه، نصب وابستگی‌ها و راه‌اندازی سرویس‌های سیستمی مانند Apache، MySQL و Exim است. به همین دلیل، نصب باید با کاربر root انجام شود یا دسترسی کامل sudo برای کاربر فعلی فعال باشد. بدون این سطح دسترسی، اسکریپت نصب نمی‌تواند فایل‌های سیستمی را ویرایش کند و نصب نیمه‌کاره یا ناکارآمد خواهد بود.

نکات مهم قبل از شروع نصب دایرکت ادمین

نکات کلیدی پیش از نصب DirectAdmin عبارت است از:

• داشتن لایسنس معتبر از وب‌سایت رسمی DirectAdmin یا نمایندگان مجاز (وابسته به IP ثابت سرور)
• اطمینان از داشتن دسترسی root یا sudo برای اجرای کامل اسکریپت نصب و اعمال تغییرات سیستمی
• نصب و فعال‌سازی SSH Server جهت اتصال امن و اجرای دستورات نصب از راه دور
• بررسی سیستم‌عامل و انتخاب نسخه پشتیبانی‌شده (CentOS 7، AlmaLinux 8/9، Debian 11/12 یا Ubuntu 20.04/22.04)
• توجه به معماری سخت‌افزار، پشتیبانی رسمی فقط برای 64 بیتی (x86_64 یا arm64)
• اطمینان از اختصاص یک IP ثابت (Static IPv4) برای لایسنس و دسترسی پایدار به سرور
• فعال بودن quota در فایل‌سیستم برای مدیریت سهمیه کاربران و جلوگیری از پر شدن دیسک
• غیرفعال‌سازی کنترل‌پنل‌های قبلی (مثل cPanel یا Plesk) در صورت وجود، برای جلوگیری از تداخل سرویس‌ها

چگونه پس از نصب دایرکت ادمین از آن استفاده کنیم؟

برای استفاده از دایرکت ادمین مراحل زیر را دنبال کنید.

مرحله 1: ورود به پنل مدیریت دایرکت‌ادمین

پس از اتمام نصب، نرم‌افزار DirectAdmin روی سرور فعال شده و شما می‌توانید از طریق مرورگر وب وارد پنل شوید. برای این کار آدرس IP سرور را به همراه پورت 2222 وارد کنید.

به‌عنوان مثال: http://192.168.1.10:2222

نکته: اگر SSL فعال شده باشد، باید از آدرس https://IP:2222 استفاده کنید. سپس صفحه ورود برایتان باز می‌شود، در اینجا لازم است نام کاربری (username) و رمز عبوری که در زمان نصب تعیین کرده‌اید را وارد کنید تا وارد محیط اصلی شوید.

مرحله 2: آشنایی با محیط پنل (Dashboard)

بعد از ورود، صفحه داشبورد دایرکت‌ادمین را مشاهده می‌کنید که دارای چند بخش اصلی است.

• Account Manager: برای مدیریت دامنه‌ها، ساب‌دامین‌ها و حساب‌های FTP
• Email Manager: برای ساخت و مدیریت ایمیل‌های اختصاصی دامنه
• Database Manager: برای ساخت پایگاه‌های داده MySQL و کاربران دیتابیس
• File Manager: برای مشاهده، ویرایش و آپلود فایل‌های وب‌سایت بدون نیاز به FTP

هرکدام از این بخش‌ها آیکون یا گزینه روشن و مشخصی دارند و با یک کلیک وارد تنظیمات مربوط به آن می‌شوید.

مرحله 3: تنظیم نام دامنه اصلی

پس از نصب دایرکت‌ادمین، هیچ دامنه‌ای به طور پیش‌فرض برای شما ایجاد نمی‌شود و لازم است دامنه اصلی خود را تعریف کنید. برای انجام این کار، ابتدا در بالای صفحه روی گزینه User Level کلیک کنید تا وارد سطح کاربری شوید، سپس به بخش Domain Setup رفته و دکمه Add New Domain را انتخاب نمایید.

در مرحله پایانی، نام دامنه اصلی خود را بدون افزودن www وارد کرده و تغییرات را ذخیره کنید. پس از انجام این مرحله، دایرکت‌ادمین پوشه مربوط به دامنه را ایجاد کرده و آن را به‌عنوان دامنه پایه برای اکانت شما در نظر می‌گیرد.

مرحله 4: ایجاد Nameserver اختصاصی

برای ساخت نیم‌سرور (Nameserver) سفارشی، ابتدا باید حداقل یک آدرس IP اضافه به سرور اختصاص دهید. با سطح دسترسی مدیر وارد دایرکت‌ادمین شوید و از بخش Access Level گزینه IP Management را انتخاب کنید.

سپس آدرس IP جدید خود را در فیلد مربوطه وارد کرده و روی Add IP کلیک نمایید. پس از افزودن IP، همه آی‌پی‌ها را با فعال کردن علامت تیک انتخاب کرده و دکمه Assign to [username] را بزنید تا به نام کاربری مدیر اختصاص پیدا کنند.

سپس سطح دسترسی خود را به Reseller تغییر دهید و از قسمت Name Servers اقدام به ایجاد نیم‌سرور کنید. اگر نیم‌سرورهای پیشین وجود دارند، ابتدا آن‌ها را حذف نموده و سپس دو IP تعریف ‌شده را انتخاب کنید.

دامنه مورد نظر را مشخص و روی گزینه Create Nameservers for [domain] کلیک نمایید. در پایان، به تنظیمات Admin برگردید و مقادیر دقیق NS1 و NS2 را وارد کرده، سپس گزینه Save را برای ثبت نهایی تنظیمات فشار دهید.

مرحله 5: تنظیم آدرس ایمیل در دایرکت‌ادمین

برای اختصاص آدرس ایمیل مدیریتی در دایرکت‌ادمین، ابتدا از سطح دسترسی Admin به مسیر Server Management → Manage Tickets بروید. این ایمیل، برای دریافت اعلان‌ها و پیام‌های سیستمی استفاده می‌شود.

سپس از گوشه سمت راست بالای صفحه، به پنل کاربری (User Level) بازگردید، روی Statistics کلیک کنید و آدرس ایمیل شخصی یا سازمانی مورد نظر خود را وارد نمایید تا تنظیمات هم در سطح کاربری شما ذخیره شوند. این کار باعث می‌شود در زمان ارسال پیام‌ها، نوتیفیکیشن‌ها یا گزارش‌های سیستمی، دایرکت‌ادمین به ‌درستی ایمیل‌های مربوطه را دریافت و ارسال نماید.

مرحله 6: اجرای دستورالعمل‌های امنیتی

اگر از پورت پیش‌فرض SSHD استفاده می‌کنید و قصد تغییر آن را ندارید، توصیه می‌شود دسترسی به SSH را فقط برای IP‌های مشخص و مورد اعتماد فعال کنید. در فایل php.ini، باید مقدار date.timezone را تنظیم کرده و امکان اجرای توابع خطرناک سیستم را محدود نمایید تا از سوءاستفاده‌های احتمالی در اسکریپت‌ها جلوگیری شود.

جمع‌بندی پیش‌نیازهای نصب دایرکت‌ادمین

به‌طورکلی، رعایت پیش‌نیازهای نصب DirectAdmin برای دستیابی به عملکرد پایدار و ایمن سرور اهمیت حیاتی دارد. انتخاب سیستم‌عامل مناسب، تامین منابع سخت‌افزاری کافی، وجود دسترسی SSH و لایسنس معتبر، تنظیم دامنه اصلی و نیم‌سرورهای دقیق و انجام پیکربندی‌های امنیتی اولیه، همگی پایه‌های یک نصب موفق را شکل می‌دهند.

این فرایند اگرچه در ظاهر ساده است، اما هر مرحله آن نقش مستقیمی در بهینه‌سازی عملکرد کنترل‌پنل و جلوگیری از بروز خطاهای سیستمی دارد. به‌عبارت‌دیگر، آماده‌سازی دقیق پیش از نصب DirectAdmin نه ‌تنها سرعت و پایداری محیط میزبانی را تضمین می‌کند، بلکه به مدیران سرور اجازه می‌دهد با اطمینان کامل و کمترین نیاز به تنظیمات مجدد، خدمات وب را به‌ شکل حرفه‌ای و امن مدیریت نمایند.