سئو یکی از مفاهیم کلی و جامعی بوده که به وب‌سایت‌ها کمک می‌کند تا بتوانند محتواهای خود را بهتر در معرض دید قرار دهند. سپس هنگامی که مخاطبی عبارتی را جستجو کرد، سایت ما را هم در نتایج در رتبه خوبی نشان دهد. یکی از ابزارهای سئو، اسکیما (Schema) بوده که یک راه رایج برای معرفی و مشخص کردن محتوا برای موتورهای جستجو است. بنابراین در جستجوهای مرتبط‌تری وب‌سایت شما نمایش داده خواهد شد و این امر سبب می‌شود سایت شما از نظر سئو بهبود یابد. اگر می‌خواهید با با مفهموم جذاب seo آشنا شوید مطالعه محتوای "سئو (SEO) چیست؟" قبل از خواندن این مقاله توصیه می‌شود. تا پایان این مقاله با ما باشید تا با مفهوم اسکیما و تاثیر آن در سئو بیشتر آشنا شوید.
آشنایی با اسکیما؛ Schema چیست؟
برای اینکه با مفهوم اسکیما (schema) آشنا شویم، شاید بهتر باشد تا با یک مثال شروع کنیم. فرض کنید برای اولین قصد دارید تا در جاده‌ای نا آشنا رانندگی کنید. اگر هیچ تابلوی راهنمایی در این جاده وجود نداشته باشد، چطور قرار است مقصد خود را پیدا کنید. احتمالا هر دو کیلومتر توقف کرده و از یک مغازه‌دار در مورد صحت مسیر پرس‌وجو کنید. در مقابل وضعیتی را تصور کنید که در همان جاده نا آشنا رانندگی می‌کنید اما هر یک کیلومتر، تابلوی راهنمایی نصب شده که شما را به سمت مقصد هدایت می‌کند. مطمئنا در این حالت سریع‌تر و بهتر می‌توانید به مقصد خود برسید و نگرانی هم در طول مسیر نداشته باشید.
اسکیما (Schema) یا Schema Markup که نوعی Microdata محسوب می شود در واقع نوعی میکروداده(WHATWG HTML specification used to nest metadata within existing content on web. Similar to RDFa) است که خود یک ویژگی HTML با هدف قرار دادن «فراداده» در داخل محتوای موجود در صفحه‌های وب می باشد. اسکیما یک نوع زبان نشانه گذاری بوده که به اسپایدرهای گوگل و دیگر موتورهای جستجو کمک می‌کند تا بتوانند محتوای شما را بهتر آنالیز کنند. به این صورت که تابلوهای راهنمای متعددی در طول مسیر محتوا قرار می‌گیرد تا به روشنی مشخص باشد که محتوا درباره چه موضوعی صحبت می‌کند. بنابراین یکی از چندین فاکتوری که به محتوای شما کمک می‌کند تا در نتایج گوگل ظاهر شود، این است که کدهای اسکیما در داخل آن وجود داشته باشد. به این مفهوم ریچ اسنیپت گفته می‌شود که در ادامه این مفهوم را هم بررسی می‌کنیم.
ریچ اسنیپت (Rich Snippet) چیست؟
ریچ اسنیپت (Rich snippets, also referred to as rich results, are powered by structured data. Not all structured data leads to a rich snippet) از آن دست اهداف طلایی بوده که مدیران وب‌سایت به دنبال آن هستند. ریچ اسنیپت، به توضیحات اضافه‌ای گفته می‌شود که هنگام سرچ یک کلمه کلیدی روی صفحه نتایج مشخص می‌شود. معمولا هم تنها اولین نتیجه دارای این توضیحات اضافی خواهند بود. هنگامی که یک کلمه کلیدی را جستجو می‌کنید، عنوان اصلی مقالات با رنگ آبی و حاوی لینک صفحه نمایش داده می‌شوند. در زیر آن، توضیحات متا قابل مشاهده است. در مواردی این امکان وجود دارد که توضیحات اضافه‌تری هم در نتایج سرچ نمایش داده شود که شامل چیستی و چرایی آن موضوع است.
به این حالت ریچ اسنیپت گفته می‌شود که در نتیجه قرار دادن و استفاده درست از کدهای اسکیما است. هرچه اسپایدرهای گوگل، بهتر بتوانند وب‌سایت شما را بررسی و آنالیز کنند، بیشتر احتمال دارد که در نتایج جستجو، رتبه بالاتری دریافت کنید. حالا که با مفهوم Rich Snippet و اسکیما تا حدودی آشنا شدید، باید به سراغ مفهوم دیگری به نام استراکچر دیتا برویم.
آیا اسکیما همان استراکچر دیتا (Structured Data) است؟
اگر نخواهیم حساسیت به خرج دهیم، می‌توانیم بگوییم که اسکیما تقریبا همان استراکچر دیتا است. هردوی آن‌ها به موتورهای جستجو کمک می‌کنند تا محتوا را بهتر و دقیق‌تر آنالیز کرده و آن را در گروه مناسب خود قرار دهند. شاید بتوان گفت تنها تفاوتی که این دو دارند این است که schema، داده‌های ساختار یافته‌ای است که در نتیجه تلاش بین موتورهای جستجوی Google، Yahoo، Bing و Yandex ساخته شده است. به بیان دیگر، یک زبان مشترک بوده که هر وبمستری از آن در وب‌سایت خود استفاده کند؛ می‌تواند محتوا را بهتر به اسپایدرها معرفی کند. Structured Data کدهای HTML است که به موتورهای جستجو مانند گوگل و یاهو برای شناخت محتوا و آنالیز سایت کمک می‌کند.
برای چه وب‌سایت‌هایی می‌توانیم از اسکیما استفاده کنیم؟
احتمالا بعد از آشنایی با تعریف Schema Markup این سوال برای شما پیش آمده باشد که برای چه وب‌سایت‌هایی بهتر است از اسکیما استفاده کنیم. در پاسخ باید بگوییم که استفاده از این کدهای نشانه گذاری، هیچ محدودیتی ندارد. بنابراین فرقی نمی‌کند که وب‌سایت شما قرار است محصول به دست مشتری رساند یا تنها بستری برای انتقال اطلاعات است. در هر صورت می‌توانید از اسکیما استفاده کنید. اگر محصول به فروش می‌رسانید باید روی قیمت‌ها و دسته بندی محصولات از اسکیما استفاده کنید. اگر مزیت شما مربوط به یک موقعیت خاص می‌شود، بهتر است روی لوکیشن بیشتر کار کنید. با اینکه در ابتدا شاید استفاده از کدهای نشانه گذاری کمی سخت به نظر برسد اما نتایج بسیار خوبی را به همراه خواهد داشت.
آشنایی با انواع اسکیما (Schema) و کاربردهای آن
هیچ لزومی ندارد که از اسکیما، در تمام صفحات سایت خود استفاده کنید اما هرچه بیشتر از آن بهره‌مند شوید، بیشتر احتمال دارد که در نتایج جستجو مشاهده شوید. بنابراین شاید لازم باشد تا با انواع اسکیما و کاربرد هریک از آن‌ها آشنا شوید.
اسکیما Breadcrumb یا breadcrumb navigation
بردکرامپ (graphical control element used as a navigational aid in user interfaces and on web pages) یا ترجمه فارسی آن «خرده نان» یکی از انواع اسکیما بوده که بیشتر در وب‌سایت‌های فروشگاهی و آموزشی مورد استفاده قرار می‌گیرد. تعریف ساده آن این است که مرحله به مرحله مسیر حرکت کاربر را در سایت نشان می‌دهد. به عنوان مثال، کاربری وارد یک وب‌سایت شده و به بخش آموزش سئو می‌رود.
حالا در بین آموزش‌های این بخش، به دنبال اسکیما چیست می‌گردد. هنگامی که وارد آن شد، شروع به مطالعه کرده و بعد از طریق لینکی که در صفحه بوده به یک صفحه جدید درباره اسکیما بردکرامپ می‌رود. تمام این مسیر در نواری بالای صفحه مشخص می‌شود تا کاربر هر زمان مایل باشد، بتواند دوباره به عقب بازگردد.
اسکیما Site Navigation یا we navigation
یکی دیگر از انواع اسکیما، سایت نویگیشن یا جهت یابی در سایت است. تصور کنید در گوگل عبارت «ثبت دامنه» را جستجو می‌کنید. اولین وب‌سایتی که نمایش می‌دهد، در زیر لینک اصلی، تعدادی از صفحات پربازدید را هم مشاهده می‌کنید. صفحاتی مانند، خرید سرو مجازی، جستجوی دامنه، تماس با ما، درباره ما و دیگر صفحات پربازدید، در همان صفحه اول به شما نمایش داده می‌شوند.
اسکیما Local Business
این اسکیما برای کسب‌وکارهایی مناسب بوده که دفتر و محلی برای مراجعه مشتریان دارند. به عنوان مثال به یک شهر جدید سفر کرده‌اید و به دنبال رستوران‌هایی هستید که غذای محلی سرو می‌کنند. به لطف اسکیما می‌توانید به موقعیت‌های مکانی آن، آدرس، لوکیشن روی نقشه و شماره تماس آن دست پیدا کنید.
اسکیما Organization
این Schema روی معرفی شرکت‌ها و سازمان‌ها تمرکز دارد. به عنوان مثال شما عبارت «گلرنگ» را در گوگل سرچ می‌کنید و اطلاعات مربوط به این بیزینس، سال تاسیس، مدیر، حوزه فعالیت، آدرس کارخانه و دفتر مرکزی روی نتایج جستجو نمایش داده می‌شود.
اسکیما Person Market
این Schema Markup در مورد افراد مشهور و شناخته شده است. مثلا شما با سرچ کردن اسم مارک زاکربرگ یا یک شخصیت معروف ایرانی، اطلاعاتی در مورد تاریخ تولد، محل زندگی، رشته تحصیلی، بیزینس‌ها، اعضای خانواده و دیگر اطلاعات را مشاهده می‌کنید. این اسکیما بیشتر برای افرادی کاربرد داشته که جامعه آن‌ها را می‌شناسد.
اسکیما Video
قرار دادن ویدئو در بین محتوای سایت می‌تواند کاربر را بیشتر جذب کند اما مشکلی که ایجاد می‌کند، این است که خزنده‌های گوگل به راحتی آن را پیدا نمی‌کنند. اگر از اسکیما Video Object استفاده کنید، تا حد زیادی روی بهبود سئوی سایت تاثیر می‌گذارد.
اسکیما Products
برای فروش محصولات و ارائه خدمات، استفاده از اسکیما Products ضروری است. استفاده از این ویژگی به گوگل کمک می‌کند تا بهتر بتواند خدمات، محصول و قیمت آن را بررسی کرده و در نتایج جستجو نمایش دهد. علاوه بر این موارد، اسکیماهای دیگری هم وجود دارند که می‌توانید به شکل متناسب از آن‌ها استفاده کنید. با اینکه هیچ مدرک دقیقی وجود ندارد که استفاده از اسکیما تا چه اندازه روی بهبود وضعیت سئو تاثیر می‌گذارد اما طبق آمارها نشان داده تا چهار برابر بیشتر در نتایج جستجو نمایش داده می‌شوید.
استفاده از کدهای اسکیما چه تاثیری روی سئوی سایت دارد؟
تا اینجا متوجه شدیم که اگر از کدهای اسکیما استفاده کنیم، مطمئنا نتایج مثبتی برای وب‌سایت ما خواهد داشت. با این حال شاید به درستی ندانید که تاثیر مثبت اسکیما روی کدام بخش‌ها بیشتر بوده و ما باید آن‌ها را به طور مداوم آنالیز کنیم. می‌توان گفت که داده‌های ساختار یافته به سه شکل روی سئو سایت تاثیر می‌گذارند:
· کمک به موتورهای جستجو
· افزایش نرخ بازدید
· بهبود تجربه کاربری
کمک به موتورهای جستجو
درباره این ویژگی بالاتر هم صحبت کردیم و به این نتیجه رسیدیم که باید به خزنده‌های گوگل کمک کنیم تا بهتر بتواند محتوای ما را آنالیز کند. هرچه محتوا بهتر آنالیز شود، در نتایج بیشتر نمایش داده می‌شود. به عنوان مثال اگر یک وب‌سایت فروشگاهی دارید، اطلاعات محصولات و فروشگاه شما در نتایج مشخص شود که بازدید بیشتری دریافت کنید. البته در نتیجه بازدید بیشتر، فروش بالاتر را شاهد خواهیم بود.
افزایش نرخ بازدید
برای افزایش نرخ بازدید، باید از کدهای اسکیما استفاده کنید تا محتوای شما در جستجو، به شکل متفاوت‌تری نمایش داده شود. به عنوان مثال اگر خوانندگان به محتوای شما رای مثبت داده باشند و این ریتینگ در نتایج جستجو مشخص باشد، احتمالا کاربران بیشتری وارد سایت شما می‌شوند.
بهبود تجربه کاربری
با کمک به موتورهای جستجو و افزایش نرخ بازدید، تاثیر دیگری که می‌توانیم شاهد آن باشیم؛ بهبود تجربه کاربری است. هرچه اطلاعات بهتر، غنی‌تر و بیشتری در اختیار مخاطب قرار دهیم، این احتمال بیشتر است که وب‌سایت ما را در مقایسه با رقبا انتخاب کند. در نتیجه تجربه کاربری خوب، نفرات بیشتری جز مخاطبان ثابت و مشتریان ما خواهند بود. برای آشنایی بهتر با این موضوع محتوای "تجربه کاربری یا UX چیست؟" را به شما پیشنهاد می‌کنیم.
آیا باید برای همه قسمت‌های سایت خود از Schema استفاده کنیم؟
به طور کلی استفاده از Schema ضروری نیست اما اگر از آن استفاده کنید، نتایج مثبت را به سرعت مشاهده خواهید کرد. بنابراین در پاسخ به این سوال که باید در همه قسمت‌های سایت از آن استفاده کنید یا خیر، می‌توانیم بگوییم که بستگی به استراتژی شما دارد. اگر می‌توانید با توجه به حوزه فعالیت وب‌سایت خود، هم از اسکیماهای متنوع استفاده کنید و هم در همه بخش‌ها از آن بهره بگیرید.
به عنوان مثال از کدهای اسکیمای لوکیشن، برای مشخص کردن محل دفتر خود، از اسکیمای ویدئو برای محتواهای ویدئویی، از مقالات برای بهینه کردن وبلاگ سایت و دیگر موارد استفاده کنید. البته در نظر داشته باشید که در تمام مراحل مرتبط با سئو باید اصل صداقت را رعایت کنید تا سایت شما از طرف گوگل پنالتی نشود.
چرا باید از داده‌های ساختار یافته استفاده کنیم؟
در اختیار داشتن وب‌سایت به معنای این بوده که شما قصد دارید تا در نتایج موتورهای جستجو رتبه خوبی دریافت کنید. اگر در حوزه فروش قطعات یدکی خودرو هستید، بتوانید جز وب‌سایت‌های برتر در این زمینه به شمار بیایید. در نتیجه آن هم بازدید خوبی و فروش محصول داشته باشید. پس هر راهی که بتواند به شکل‌های مختلف به محتوای وب‌سایت شما کمک کند، مفید خواهد بود.
یکی از این ابزارها، داده‌های ساختار یافته یا به بیان راحت‌تر schema است. اگر بتوانید از ابزارهای اسکیما به شکل درستی استفاده کنید، محتوای شما بهتر دیده می‌شود. مانند مثال اول مقاله و قرار دادن تابلوهای راهنما در مسیر است. شما با قرار دادن کدهای اسکیما، به موتورهای جستجو محتوای خود را بهتر و دقیق‌تر معرفی می‌کنید. در نتیجه آن هم جایگاه بالاتری پیدا خواهید کرد.
سخن پایانی
در این مقاله درباره کدهای اسکیما صحبت کردیم. Schema به کدهایی گفته می‌شود که در بین محتوای شما قرار می‌گیرد و کمک می‌کند تا در نتایج جستجوهای گوگل بهتر نمایش داده شوید. استفاده از این داده‌های ساختار یافته، محتوای شما را در دسته بندی مرتبط با آن قرار می‌دهد و به همین دلیل به شکل متفاوت‌تری در نتایج نمایش داده می‌شوید. هرچه بتوانید بهتر در جستجوهای کاربران نشان داده شوید، احتمال اینکه نرخ کلیک و بازدید از سایت شما افزایش پیدا کند، بیشتر است.
سوالات متداول
اسکیما چیست؟
اسکیما، کدهای نشانه گذاری شده بوده که به موتورهای جستجو کمک می‌کند تا محتوای شما را بهتر درک کنند.
ریچ اسنیپت چیست؟
ریچ اسنیپت یا داده‌های غنی به اطلاعاتی یونیک و باکیفیتی گفته می‌شود که هنگام جستجوی یک عبارت، در توضیحات یک سایت نمایش داده می‌شود.
آیا استفاده از کدهای اسکیما ضروری است؟
استفاده از کدهای اسکیما برای بهبود سئوی سایت الزامی نیست اما می‌تواند مزایای بسیار زیادی به همراه داشته باشد.
برای چه سایت‌هایی می‌توانیم از Schema استفاده کنیم؟
برای همه وب‌سایت‌ها در همه حوزه‌ها می‌توان از کدهای schema استفاده کرد تا محتوا به شکل دقیق‌تری بهینه شود.
