کانفیگ DNS اختصاصی در cPanel-WHM، یکی از مهمترین مراحل حرفهایسازی میزبانی وب است. این تنظیم به مدیران سرور اجازه میدهد تا با استفاده از دامنه شخصی خود، مثلا ns1.azaronline.com و ns2.azaronline.com اعتبار فنی و برندینگ سرویس را افزایش دهند و کنترل کاملتری بر رکوردهای دامنه داشته باشند. در این آموزش از آذرآنلاین، به صورت گامبهگام نحوه تنظیم دی ان اسهای اختصاصی (Basic cPanel & WHM Setup) را بررسی میکنیم.
DNS چیست و چرا به DNS اختصاصی نیاز داریم؟
سیستم نام دامنه یا (DNS Domain Name System) یکی از بنیادیترین اجزای اینترنت است که وظیفه دارد نامهای دامنه را به آدرسهای IP قابل فهم برای سرورها تبدیل کند. بدون وجود DNS، کاربران برای ورود به سایتها باید آدرسهای عددی طولانی را به خاطر بسپارند.
بااینحال، در سطح میزبانی حرفهای، استفاده از DNS اختصاصی اهمیت بسیار بیشتری پیدا میکند، زیرا علاوه بر متمرکزسازی کنترل دامنهها و افزایش امنیت، اعتبار برند را تقویت کرده و به سرور شما هویت مستقل میدهد.
درواقع، DNS اختصاصی به معنی استفاده از Name Serverهایی است که بر پایه دامنه خودتان تنظیم شدهاند (مانند ns1.azaronline.com) تا هویت تجاری و فنی سرویس شما کاملا منحصربهفرد باشد.
مزایای تنظیم DNS در WHM عبارت است از:
- افزایش اعتبار برند با نمایش نام سرورهای اختصاصی به مشتریان
- کنترل کامل بر رکوردهای ( DNS A، MX، TXT، CNAME و …)
- بهبود امنیت و پایداری در ارتباطات دامنه و هاست
- جلوگیری از وابستگی به سرورهای عمومی یا اشتراکی
- امکان مدیریت حرفهای سرویسهای ایمیل و زیردامنهها
- سازگاری و اعتماد بیشتر در میان مرورگرها و موتورهای جستجو
DNS در cPanel
در محیط cPanel، سیستم DNS Zone Editor بخشی کلیدی از مدیریت دامنه است که امکان کنترل کامل رکوردهای مرتبط با دامنه را فراهم میکند. از طریق این بخش میتوانید رکوردهای مختلفی مانند A، CNAME، MX، TXT و SRV را ایجاد، ویرایش یا حذف کنید تا مسیر ترافیک وبسایت، ایمیلها و سایر سرویسها به درستی مشخص شود.
بهعنوان مثال، رکورد A آدرس دامنه را به IP سرور متصل میکند، درحالیکه MX مسیر ارسال ایمیلها را تعیین میکند. این قابلیت در cPanel به مدیر وبسایت اجازه میدهد تا بدون نیاز به ابزارهای خارجی، تنظیمات نام سرور و ساختار DNS خود را برای بهینهترین عملکرد شبکه انجام دهد. بهاینترتیب، کنترل کامل و دقیق بر اتصال دامنه، امنیت بیشتر و سرعت بالاتر دسترسی کاربران فراهم میشود.
DNS در WHM
WHM، یک نرمافزار تحت وب قدرتمند است که در واقع در سطحی بالاتر از cPanel قرار دارد و ابزار اصلی برای مدیریت و کنترل کامل سرورهای میزبانی وب محسوب میشود. دسترسی به WHM معمولا برای مدیران سرور، نمایندگان فروش هاست و شرکتهای هاستینگ امکانپذیر است.
زیرا این محیط، شامل تنظیمات پیشرفتهای است که روی کل ساختار میزبانی و دامنهها تاثیر میگذارد. از طریق WHM میتوان، علاوه بر ایجاد و مدیریت حسابهای کاربری cPanel، منابع سرور را اختصاص و تنظیمات اختصاصی DNS و ایمیل را برای هر دامنه انجام داد. بهواسطه این سطح از کنترل، مدیران قادرند به نیازهای کاربران بهصورت دقیقتر پاسخ دهند، خدمات هاستینگ را شخصیسازی کرده و امکانات فنی وبسایتها را به شکل کاملا حرفهای گسترش دهند.
تفاوت cPanel و WHM در مدیریت DNS
پیشنیازها برای کانفیگ DNS اختصاصی در cPanel-WHM
پیشنیازهای ساخت کانفیگ DNS اختصاصی در cPanel-WHM عبارتند از:
1. دامنه فعال و قابل مدیریت
اولین و مهمترین پیشنیاز برای کانفیگ DNS اختصاصی در cPanel، داشتن یک دامنه فعال و ثبتشده است که قابلیت مدیریت DNS آن در اختیار شما باشد. این دامنه باید از طریق پنل ثبتکننده قابل تنظیم باشد تا بتوانید رکوردهای موردنیاز را روی آن اعمال کنید.
به عنوان مثال، اگر دامنه شما azaronline.com است، NameServerهایی نظیر ns1.azaronline.com و ns2.azaronline.com با همین دامنه ساخته میشوند. بنابراین مالکیت و دسترسی مدیریتی آن ضروری است.
2. دسترسی کامل به WHM
برای کانفیگ DNS اختصاصی در WHM، باید وارد پنل مدیریتی WHM (WebHost Manager) شوید. این سطح دسترسی معمولا مخصوص مدیران سرور یا نمایندگان فروش با سطح reseller پیشرفته است. WHM، کنترل کامل بر ساخت، ویرایش و هماهنگی تمامی Zone ها را در اختیار دارد و بدون این دسترسی نمیتوان DNS اختصاصی را بهصورت استاندارد پیکربندی کرد.
3. دو آدرس IP اختصاصی
هر NameServer نیازمند داشتن یک IP منحصربهفرد است تا در زمان درخواستها بتواند پاسخهای DNS را مستقل ارسال کند. معمولا برای ساخت DNS اختصاصی از دو IP استفاده میشود. مثلا ns1.domain.com بر روی IP اول و ns2.domain.com بر روی IP دوم قرار میگیرد. این جداسازی موجب افزایش پایداری، امنیت و کاهش اختلال در ارتباطات دامنه و سرور میشود.
4. قابلیت اضافه کردن رکورد در پنل دامنه
در کنترل پنل دامنه باید بتوانید رکوردهای A مربوط به Dns Server ها را به IP های اختصاصی خود متصل کنید. برای مثال، در بخش DNS Management دامنه، رکورد A برای ns1 و ns2 را وارد کرده تا دامنه بتواند این Name Server ها را تشخیص دهد. بدون این مرحله، ارتباط بین دامنه و سرور برقرار نشده و DNS اختصاصی فعال نخواهد شد.
5. فعال بودن سرویسهای شبکه(named / bind)
در سیستمعامل لینوکس، سرویس named یا bind وظیفه پاسخگویی به درخواستهای DNS را دارد. اگر این سرویس فعال و درست پیکربندی نشده باشد، تمام درخواستهای دامنه با خطا مواجه میشوند. بنابراین قبل از شروع تنظیمات، باید از اجرای درست این سرویس در سرور اطمینان حاصل کرده و در صورت نیاز آن را ریاستارت کنید.
6. تنظیم Reverse DNS در صورت نیاز
برای تقویت اعتبار سرور هنگام ساخت کانفیگ دی ان اس اختصاصی در سی پنل، مخصوصا در ارسال ایمیلها، توصیه میشود یک رکورد PTR (Reverse DNS) برای IP های اختصاصی تنظیم شود. این رکورد، IP را به نام دامنه برگردانده و باعث میشود سرور شما از نظر سرویسدهندههای خارجی معتبر شناخته شود، در نتیجه، ایمیلهای ارسالی وارد پوشه Spam نخواهند شد.
7. بررسی فایروال و دسترسی پورت 53
پورت 53، یکی از حیاتیترین پورتها برای عملکرد DNS است، چون تمام درخواستهای مرتبط با نام دامنهها از این مسیر ارسال و دریافت میشود. اگر این پورت در فایروال سرور بسته باشد، هیچیک از دامنهها قادر به پاسخگویی نخواهند بود. بنابراین پیش از شروع تنظیمات نهایی، باید از باز بودن پورت 53 در فایروال اطمینان حاصل کنید تا سرور بتواند به شبکه جهانی DNS متصل شود.
این پیشنیازها پایه اصلی آموزش کانفیگ DNS اختصاصی در cPanel-WHM هستند که با آمادهسازی درست میتوان سروری کاملا مستقل، امن و پایدار برای دامنههای تحت مدیریت ایجاد کرد.
مراحل کانفیگ DNS اختصاصی در WHM / cPanel
بعد از آشنایی کامل با محیط cPanel و WHM، نوبت به ساخت کانفیگ DNS اختصاصی در WHM و سی پنل میرسد. این فرآیند، به شما اجازه میدهد تا بهجای استفاده از Name Server های عمومی، از رکوردهای مخصوص دامنه خود (مانند ns1.mydomain.com و (ns2.mydomain.comاستفاده کنید و کنترل کامل بر تنظیمات فنی و امنیتی داشته باشید. در ادامه مراحل، انجام این کار را بهصورت دقیق بررسی میکنیم تا بتوانید سرور خود را به شکل کاملا حرفهای راهاندازی نمایید.
مرحله اول - بررسی و تنظیم Hostname سرور
ابتدا باید از داشتن یک Hostname معتبر و اختصاصی برای سرور خود اطمینان حاصل کنید. این نام معمولا بهصورت زیر تعریف میشود:
در این مثال، دامنه اصلی شما mydomain.com است که قبلا ثبت شده و در محیط cPanel-WHM اضافه گردیده است. Hostname، باید با دامنه شما هماهنگ باشد و به درستی در سیستم تشخیص داده شود زیرا پایه ارتباطی بین سرور و DNS خواهد بود.
مرحله دوم - ورود به WHM و دسترسی به تنظیمات DNS Zone
پس از ورود به حساب مدیریتی خود در WHM، از منوی سمت چپ گزینه Edit DNS Zone را انتخاب کنید. این بخش کنترل کامل بر فایلهای DNS Zone دامنه را در اختیار شما قرار میدهد و اجازه ویرایش رکوردهای موجود یا افزودن رکوردهای جدید را فراهم میکند.
مرحله سوم - انتخاب دامنه مورد نظر برای ساخت NameServer اختصاصی
در فهرست دامنههای نمایش داده شده، دامنهای را انتخاب کنید که قصد دارید بر اساس آن NameServer اختصاصی ایجاد نمایید. سپس بر روی گزینه Edit کلیک کرده تا صفحه تنظیمات DNS آن دامنه باز شود.
مرحله چهارم - افزودن رکوردهای NS و اتصال به IP سرور
در صفحه ویرایش DNS، دو رکورد جدید با نامهای ns1 و ns2 اضافه کنید. در بخش مربوط به آدرس IP، آیپیهای اختصاصی سرور خود (VPS یا Dedicated) را وارد نمایید. اگر تنها یک IP دارید، میتوانید همان مقدار را برای هر دو رکورد استفاده کنید. اما داشتن IP جداگانه برای هر NameServer توصیه میشود تا از نظر پایداری و امنیت، ارتباطات DNS بهینهتر عمل کنند.
مرحله پنجم - ذخیره تنظیمات و ساخت نهایی DNS Zone
پس از وارد کردن اطلاعات و بررسی صحت رکوردها، تغییرات را ذخیره نمایید تا DNS Zone اختصاصی شما ایجاد شود. این مرحله، باعث فعالسازی رکوردهای جدید در سطح سرور میشود و از این پس دامنه میتواند درخواستهای DNS را به شکل مستقل پاسخ دهد.
مرحله ششم - تنظیم نهایی NameServerها در پنل دامنه
در این بخش، باید نیمسرورهای اختصاصی خود را روی دامنه ثبتشده ست کنید. وارد پنل شرکت ثبتکننده دامنه(Registrar Panel) شوید و در قسمت NameServer Management، رکوردهای زیر را وارد کنید:
ns1.mydomain.com → IP_1
ns2.mydomain.com → IP_2
این مرحله آخرین گام در فرآیند ساخت DNS اختصاصی است. پس از ثبت این اطلاعات و تایید توسط رجیسترار، معمولا بین ۲ تا ۲۴ ساعت زمان لازم است تا تغییرات در سراسر شبکه اینترنت منتشر شده و NameServerهای جدید بهصورت فعال شناخته شوند. این ساختار، همان چیزی است که شرکتهای هاستینگ حرفهای مانند آذرآنلاین برای ارائه سرویسهای پایدار و شخصیسازیشده از آن استفاده میکنند.
آموزش ساخت و تنظیم نیم سرور اختصاصی در whm سی پنل
برای تنظیم dns اختصاصی در سی پنل، در ابتدا وارد محیط مدیریتی WHM شوید. برای این کار میتوانید از نام کاربری و رمز عبوری استفاده کنید که هنگام خرید سرویس یا ایجاد حساب کاربری برایتان ایمیل شده است. در این ایمیل، معمولا لینک ورود به کنترلپنل WHM، نام کاربری (مثلا root یا (admin و رمز عبور شما درج شده است. این اطلاعات، توسط شرکت هاستینگ پس از فعالسازی سرور ارسال شده و اولین نقطه دسترسی شما به تنظیمات سطح مدیریتی سرور خواهد بود.
مرحله اول: دسترسی به بخش تنظیمات DNS
پس از ورود به محیط WHM، از منوی سمت چپ گزینه DNS Functions را پیدا کرده و بر روی Edit DNS Zone کلیک کنید. این گزینه کلید اصلی تنظیم رکوردهای DNS است و به شما اجازه میدهد فایل Zone مربوط به دامنهها را ویرایش یا بروز نمایید.

مرحله دوم: انتخاب دامنه مورد نظر
در این بخش از تنظیم DNS در WHM، لیستی از دامنههایی که روی سرور شما وجود دارند نمایش داده میشود. باید دامنهای را که قصد دارید برای آن DNS اختصاصی بسازید انتخاب کنید. پس از انتخاب، بر روی گزینه Edit کلیک کرده تا صفحه ویرایش رکوردهای DNS آن دامنه باز شود. این همان دامنهای است که NameServerها بر اساس آن ساخته خواهند شد.

مرحله سوم: تعریف نامهای NS
در پایین صفحه، سمت راست بخش ویرایش DNS، دو فیلد برای افزودن NameServer دیده میشود. در این فیلدها باید ns1 و ns2 را همراه با دامنه خود وارد کنید. به عنوان مثال:
ns1.mydomain.com
ns2.mydomain.com
این دو نام، شناسههای اصلی DNS اختصاصی شما هستند و هرکدام به یک IP منحصربهفرد متصل خواهند شد تا پاسخگویی شبکه DNS بهطور مستقل انجام گیرد.
مرحله چهارم: افزودن رکوردهای IP به NameServerها
اکنون باید رکوردهای A Record برای ns1 و ns2 ایجاد کنید تا هر NameServer به آدرس IP مشخصی اشاره نماید.

در پایین صفحه و در بخش Add New Entries Below This Line، دو ردیف جدید با اطلاعات زیر بسازید:
ردیف اول
فیلد اول: ns1
فیلد دوم: 14400
فیلد سوم: نوع رکورد → A
فیلد چهارم: وارد کردن IP اول (مثلا 192.168.1.10)
ردیف دوم
فیلد اول: ns2
فیلد دوم: 14400
فیلد سوم: نوع رکورد → A
فیلد چهارم: وارد کردن IP دوم یا همان IP اول در صورت نداشتن IP جداگانه
این رکوردها تعیین میکنند که سرور شما چگونه به درخواستهای کاربران از طریق NameServer پاسخ دهد و مسیر ارتباطی میان دامنه و سرور را مشخص مینمایند.
مرحله پنجم: ذخیره تغییرات و فعالسازی DNS اختصاصی
پس از اطمینان از وارد شدن صحیح اطلاعات، روی گزینه Save کلیک کنید تا تنظیمات در فایل Zone ذخیره گردند. با این کار، رکوردهای ns1 و ns2 بهصورت فعال در DNS سرور ثبت میشوند.
نکته مهم: برای تکمیل نهایی فرایند، باید نیمسرورهای جدید را در پنل ثبتکننده دامنه خود (Registrar) نیز ست کنید. با مراجعه به بخش مدیریت NameServer در پنل دامنه، رکوردهای زیر را وارد نمایید:
ns1.mydomain.com → IP_1
ns2.mydomain.com → IP_2
پس از تایید، انتشار تنظیمات DNS در اینترنت بین ۲ تا ۲۴ ساعت زمان میبرد تا دامنه شما بهصورت کامل بر پایه DNS اختصاصی کار کند.
نکات پیشرفته و امنیتی DNS
هنگام ساخت کانفیگ DNS اختصاصی در cPanel باید نکات زیر را رعایت کنید.
تنظیم TTL و تأثیر آن
TTL، یکی از فاکتورهای مهم در پیکربندی DNS است که مدت زمان کش شدن پاسخهای DNS در سرورهای میانی و مرورگر کاربران را تعیین میکند. مقدار TTL بالا باعث کاهش تعداد درخواستها به سرور اصلی و افزایش سرعت پاسخگویی میشود، اما در مقابل، بهروزرسانی رکوردها را کندتر منعکس میکند.
مقدار TTL پایین، برای محیطهایی که تغییرات مکرر رکورد دارند (مانند جابهجایی IP یا تنظیم موقت رکوردها) مناسبتر است ولی بار بیشتری روی سرور ایجاد میکند. پیشنهاد میشود برای رکوردهای مانند MX و A مقدار TTL بین 3600 تا 14400 ثانیه تنظیم گردد و در زمان مهاجرت یا تغییرات بزرگ، TTL بهصورت موقت کاهش یابد تا تغییرات سریعتر در شبکه منتشر شوند.
فعالسازی DNSSEC
DNSSEC، در واقع لایه امنیتی اضافی برای سیستم DNS است که با استفاده از امضای دیجیتال (Cryptographic Signature) از جعل پاسخهای DNS و حملات مرد میانی جلوگیری میکند. DNSSEC، با تضمین صحت اطلاعات بازگشتی از سرور به کاربر اطمینان میدهد که رکورد دریافتی واقعا از منبع معتبر صادر شده است.
فعالسازی آن در محیط WHM یا در سطح رجیسترار دامنه صورت میگیرد و نیازمند ساخت کلیدهای خصوصی و عمومی برای امضا و اعتبارسنجی زنجیره DNS است. هرچند اندکی بر عملکرد افزوده میشود، DNSSEC برای وبسایتهای تجاری یا دولتی یک ضرورت بوده و از سرقت داده و هدایت کاربران به صفحات جعلی جلوگیری میکند.
جلوگیری از جعل (DNS Spoofing)
حمله DNS Spoofing یا Cache Poisoning زمانی اتفاق میافتد که مهاجم، دادههای مخرب را در حافظه موقت سرور DNS تزریق کرده و کاربران را به مقصد جعلی هدایت میکند. برای جلوگیری از این تهدید، باید از فیلترینگ ورودی پورت 53، استفاده از DNSSEC و همچنین محدودسازی آدرسهای IP مجاز برای درخواست بازگشتی(Recursive Queries) بهره برد.
در محیط WHM نیز توصیه میشود سرویس named یا bind تنها برای دامنههای مشخص فعال باشد و دسترسی عمومی به سرور DNS بسته گردد. نسخههای جدید سیستمعامل و پچهای امنیتی باید همواره بهروز نگه داشته شوند تا از آسیبپذیریهای مربوط به کش DNS جلوگیری گردد.
استفاده از رکوردهای امنیتی (DKIM، DMARC)
در کنار امنیت دامنه، رکوردهای امنیتی مرتبط با ایمیل نظیر DKIM، DMARC و SPF نقش بسیار مهمی در محافظت از اعتبار دامنه دارند. رکورد DKIM (DomainKeys Identified Mail) با استفاده از امضای دیجیتال مشخص میکند که محتوای ایمیل واقعا از دامنه صادرکننده ارسال شده است. DMARC (Domain-based Message Authentication, Reporting & Conformance) نیز گزارش دهی و کنترل دقیق روی سیاستهای ارسال ایمیل را فراهم میسازد تا در صورت جعل، پیامهای مشکوک مسدود یا قرنطینه شوند.
برای افزایش امنیت، هر سه رکورد باید در بخش Zone Editor در cPanel اضافه شده و با تنظیم مقادیر دقیق در WHM، امکان جعل ایمیل، اسپم و سوءاستفاده از نام برند به حداقل برسد. رویکردی که شرکتهای حرفهای مانند آذرآنلاین بهصورت پیشفرض در سرویسهای خود استفاده میکنند.
رفع مشکلات و خطاهای رایج هنگام کانفیگ DNS اختصاصی در cPanel-WHM
در جدول زیر راهکارهای رفع خطاهای رایج هنگام کانفیگ DNS در cPanel-WHM را بیان میکنیم.
کانفیگ DNS اختصاصی در cPanel-WHM: قدمی بهسوی اعتبار بیشتر دامنه شما
بهطورکلی، کانفیگ DNS اختصاصی در cPanel-WHM گامی مهم برای ارتقای سطح فنی و اعتبار برند هر کسبوکار آنلاین است. با اجرای دقیق مراحل ایجاد رکوردهای ns1 و ns2، تنظیم IPهای اختصاصی، بررسی TTL و ثبت نیمسرورها در پنل دامنه، میتوانید کنترل کامل بر مسیر ارتباطی دامنه با سرور خود داشته باشید. این ساختار علاوه بر افزایش امنیت، پایداری و سرعت پاسخگویی، هویت فنی دامنه را حرفهایتر کرده و مانع وابستگی به DNSهای عمومی میشود.
سوالات متداول
فعال شدن NameServerهای اختصاصی چقدر زمان میبرد؟
بین 2 تا 24 ساعت در بیشتر موارد و گاهی تا 48 ساعت کامل طول میکشد و برای بررسی انتشار از dig +trace و DNS checker استفاده کنید.
آیا برای ns1 و ns2 حتما دو IP جدا لازم است؟
با یک IP هم ممکن است ولی توصیه میشود برای پایداری و انطباق با برخی رجیسترارها دو IP مجزا باشد.
تفاوت تنظیم NS در WHM با ثبت در رجیسترار چیست؟
WHM رکوردهای A/NS را داخل Zone میسازد؛ رجیسترار باید Host Object/Glue برای ns1/ns2 با IP ثبت کند.
بعد از تغییر DNS، ایمیلها به مشکل میخورند؟
اگر MX، SPF، DKIM و DMARC درست باشند خیر. حتما MX را به سرویس ایمیل صحیح، SPF را با IP/دامنههای مجاز و DKIM/DMARC را فعال و صحتسنجی کنید.
من فرزانه یوسفی هستم؛ نویسنده و تولیدکننده محتوای وب. علاقه زیادی به تحقیق و نوشتن دارم و تلاش میکنم مطالب کاربردی و بهروز ارائه کنم تا مطالعه برای خوانندگان لذتبخشتر و مفیدتر باشد.




